Ortadoğu'yu kan gölüne çeviren çatışmalara son vermeyi amaçlayan Barış Zirvesi Bugün Mısır'ın Şarm-el-Şeyh kentinde başlıyor.

PARİS'TE DE KİLİTLENDİ
Ancak, Amerika zorlu geçecek zirvede Filistin lideri Yaser Arafat'ın masadan ayrılmasından korkuluyor. Amerika Dışişleri Bakanı Madeleine Albright böyle bir olasılığa karşı önlem olarak, kapıların kapatılarak liderlerin çıkmasının engellenmesi talimatını verdi. İngiliz BBC televizyonunun haberine göre, Albright, iki hafta önce Paris'te Amerikan Elçiliği'nde yapılan zirvede Arafat'ın binayı terk etmesini kapıları kapatarak önledi. BBC'nin diplomatik kaynaklara dayandırarak verdiği haberde, Arafat masayı terk etti. Albright, elçiliğin girişindeki koruma görevlilerine "Kapıları kapatın. Ve Arafat'ı sakın dışarıya çıkartmayın" talimatı verdi. Böylece Arafat son dakikada geri çevrildi.

LİDERLER UMUTSUZ
Amerika'nın çabalarına rağmen zirveden barış çıkma olasılığı yüksek değil. Barak Arafat'ı "Şiddeti barışa tercih etmekle" suçladı. Arafat ise radikal İslamcıların baskısı ve tehdidi altında zirveye gitti.

Kalıcı bir barış anlaşması umutlarının çok az olduğu ve liderlerin televizyonlarda yayınlanan vahşet görüntülerinin ardından, verdikleri tavizleri halklarına anlatmakta güçlük çekecekleri yorumu yapılıyor. Bu nedenle zirvenin ardından çatışmaların bitirilmesi de başarı sayılacak.

ORTADOĞU'NUN GÖZÜ BU ZİRVEDE

Ürdün:
Nüfusunun yarısını Filistinliler'in oluşturduğu Ürdün'ün genç Kralı, İsrail'le yakın ticari ilişkiler içinde. Arap dünyası ve kendi halkından İsrail'le ilişkileri kesmesi konusunda baskı gören Abdullah arada kaldı.

Mısır:
İsraille barış imzalayan ilk Arap ülkesi olan Mısır'ın lideri bir yandan İsrail ve Amerika'yla iyi ilişkilerini sürdürmeye, bir yandan da kamuoyunun öfkesini dindirmeye çalışıyor.

Suriye:
Suriye'nin yeni liderinin ilk diplomatik sınavı. Babası Hafız Esad'ın İsrail karşıtı politikalarını sürdürüyor. Ancak Suriye ordusu İsraille baş edebilecek güçte değil.

Irak:
Saddam, Körfez Savaşı'nda Irak'ı destekleyen az sayıda liderden biri olan Arafat'la iyi ilişkiler içinde. İsrail'e yönelik öfkeyi kullanarak ambargodan kurtulma hesapları yapıyor.

İran:
İran dini lideri, Arafat'la ilişkileri iyi olmamasına rağmen geleneksel İsrail düşmanlığı nedeniyle Filistin'e destek veriyor. Maddi ve askeri yardımlarını Hizbullah aracılığıyla sürdürüyor.

Lübnan:
Devlet Başkanı Lahoud, ülkesinin de sürükleneceği bir savaşa dönüşmesinden kaygılı. Ülkede nüfuz sahibi Hıristiyan elit kesim, Hizbullah'ın İsrail'e yönelik saldırıları nedeniyle rahatsız.

TARAFLAR NE İSTİYOR?

İsrail:
Şiddetin hemen durdurulması. Salıverilen Hamas ve İslami Cihat militanlarının tutuklanması.

Arafat'a bağlı "Tanzim" milislerinin silahsızlandırılması.

Filistin medyasındaki kıştırtıcı ifadelere son verilmesi.

İsrail ve Filistin güvenlik güçleri arasında işbirliği oluşturulması.

İki İsrail askerinin linç edilmesinin sorumlularının bulunarak cezalandırılması.

Gelecek hafta yapılacak Arap zirvesinin ertelenmesi.

Filistin:
İsrail'in şiddeti hemen durdurması; Tank ve gerçek mermi kullanılmaması.

İsrail birliklerinin Filistin kentlerinden çekilmesi.

Uluslararası bir soruşturma komisyonu kurularak sivillere ateş açan İsrail askerlerinin cezalandırılması

Batı Şeria ve Gazze'deki İsrailli yerleşimcilerin silahsızlandırılması.

Gazze havaalanının açılması ve İsrail kuşatmasının kaldırılarak Filistin bölgelerine gıda ve ilaç yardımının yapılabilmesi.

Ali ÖZLÜER