ERMENİ TUZAĞI
Dışişleri Bakanı İsmail Cem'in yanıtı şu: "Bunlar tatsız gelişmeler. Tabii ki rahatsız edici. Ama Türkiye büyük ve köklü bir devlet; bunlar bizim stratejik tercihlerimizde değişikliğe yol açmaz."

Eylül başından bu yana ABD ve Avrupa'daki temaslarından döndükten sonra dün Başbakan Bülent Ecevit'le bir görüşme yapan Cem, "işin bu noktaya gelmemesi için müthiş çaba harcadık" diyor. "Ama seçim zamanı ve karşımızdaki lobiler çok büyük paralar döküyorlar."

* İncirlik üssünün kullanımı, Kuzey Irak, Kafkaslar'da işbirliği tehlikeye girer mesajları gitti. Türkiye'nin bu alanlarda yaptığı bir hazırlık var mı?

- Her ihtimal düşünülüyor. Ancak Ermeniler'in tuzağına düşmeyeceğiz.

*Yani?

- Yanisi şu: ABD Türkiye'nin en büyük müttefiki. ABD yönetimi, tasarının geçmemesi için bütün ağırlığını koyduğunu söylüyor ve çaba harcıyor. Ermeniler'in tuzağına düşüp ölçüsüz bir davranışa girmemek lazım. Ancak tasarı Temsilciler Meclisi'nden geçerse, bunun Türk-Amerikan ilişkilerini olumsuz etkileyeceğini herkesin bilmesi lazım.

AB'DE TOP BİZDE
Cem'in Ecevit'le 1.5 saat süren konuşmasının yarısı sadece Türkiye'nin Avrupa Birliği üyelik süreci üzerine geçiyor. Cem, Brüksel'deki temasları sürerken, Türkiye'de İnsan Hakları Üst Kurulu raporunun ele alındığı Bakanlar Kurulu sonrasında Ecevit'in yaptığı açıklamanın Brüksel'de nasıl olumlu bir tepki oluşturduğunu aktarıyor.

* AB ile ilişkilerde geldiğimiz nokta nedir?

- Türkiye uzun bir süre, AB'nin kendisine ayrımcı davranmaması, hassasiyetini anlaması için çaba harcadı. Helsinki ile bu gerçekleşti. Şimdi top bizde. Biz üzerimize düşeni yaparsak, 2001 sonunda dek Kopenhag belgesinin siyasi ölçülerini yerine getirebilirsek, 2001 sonunda müzakere talebinde bulunabiliriz. AB yetkililerinden bu durumda müzakerelere başlanacağı izlenimini alıyoruz.

* Neden 2001?

- Müzakere sürecine girmemiş tek aday ülke biziz. 2001 sonunda Bulgaristan ve Romanya bile müzakere süreçlerinin iki yılını doldurmuş olacak. Bizim 2001 yılını kaçırmamız durumunda bir defa haysiyet kırıcı biçimde geri kalmış olacağız. İkincisi, 2002'de hem Fransa, hem Almanya'da genel seçimler var. Genel seçim ortamında büyük kararlar alındığı pek görülmüyor. Dolayısıyla Türkiye için müzakere kararı çıkması çok zor. Bu arada AB'nin genişleme sürecinin takvimi de belli olacak. Bu takvim belirlenirken Türkiye daha müzakerelere başlamamış ise, üyelik sürecinin başlaması çok uzak tarihlere kalabilecek.

* Türkiye'nin 2001 yılı sonuna dek hazır olacağına hükümet içinden de pek ihtimal verilmiyor?

* Benimki bir tahmin değil, bir saptama. Eğer bir an önce AB'ye üye olmak istiyorsak siyasi ölçüleri 2001 yılına dek yerine getirmeliyiz. Acelemiz yoksa, bunlar da bekleyebilir.

* Peki ya Kıbrıs?

- Kıbrıs, AB ile görüşmelerimizde yok. Helsinki'de söz verdiğimiz gibi dolaylı görüşmeleri destekliyoruz. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri'nin yaptığı son açıklamadan da memnunuz.

SİYASİ ÖLÇÜLER
Dışişleri Bakanı Cem'in sözünü ettiği Kopenhag siyasi ölçüleri, hem Ankara, hem de Brüksel'deki diplomatik kaynaklara göre, üç başlık altında toplanıyor:

- İfade özgürlüğü,

- Anadiliyle yayın hakkı,

- Ölüm cezası.

MURAT YETKİN