İş jeti satın almak Türk işadamları arasında son 10 yılda gittikçe yaygınlaştı. Fiyatları 5 ile 25 milyon dolararasında değişen bu jetlerin Türkiye'deki sayısı 200'ü aştı

HAVA-TAKSİ DE VAR
Türk işadamları, bu konuda dünyanın en büyük küçük uçak ya da başka bir deyişle "business jet" pazarını yarattı. Türk işadamları arasında son 10 yılda adeta salgın haline gelen iş uçağı alma merakı dev bir filo yarattı. Fiyatları 5 ile 25 milyon dolar arasında değişen bu uçakların sayısı 200'ü aşıyor.

Türkiye'nin en büyük havayolu şirketi Türk Hava Yolları'ndaki uçak sayısının 80 civarında olduğu düşünüldüğünde, bu sayının hiç de az olmadığı ortaya çıkıyor. Hatta bazı işadamları, aldıkları birden fazla uçağı hava taksi olarak da kullanarak hem uçaklarının hangarda bekleyip eskimesini engelliyor, hem de bunu para kazanma aracı olarak kullanıyor. İşadamları yurtdışına giderken tarifeli seferler yerine saatini ayarlayabileceği uçakları tercih ediyor.

EN PARLAK PAZAR
Tekstil ve hazır giyim sektörünün en parlak olduğu 1995'li yıllarda yabancı uçak şirketlerini mest eden Türk işadamları, en çok Falcon, Beechcraft, Hawler, Cessna, Challenger gibi şirketlerin uçaklarını satın aldı. Haziran 2000 tarihinde İstanbul'da yapılan havacılık fuarında, uçak şirketleri dünyanın başka hiçbir yerinde sergilemedikleri modelleri dahi getirerek iş dünyasının beğenisine sundular.

LEASING İLE ALINIYOR
Genellikle leasing yolu ile alınan uçakların satışı 15 yıla kadar yayılabiliyor. Eğer mutlaka yeni uçak alınacaksa sipariş verenler 1-2 yıl beklemeyi göze alabiliyor. Çünkü, iş jeti üreten firmalar stoksuz çalışıyor. Bu firmalar önce sipariş alıyor, daha sonra uçağın yapımına başlıyor. Firma uçağı teslim edene kadar, sipariş verene kullanması için başka bir uçak veriyor. Yenisini teslim edince de eski uçağı geri alıyor.

Kimde hangi uçak var?
İşadamlarımız arasında Citation, Beechcraft ve Global Express tipi uçaklar çok gözde

*Rahmi Koç Cessna Citation VI

*Nail Keçili Beechjet 400A

* Cem Uzan Global Express

*Halit Cıngıllıoğlu Global Express

* Ayhan Şahenk Challenger 604

* Abdulkadir Konukoğlu Citation VI

*Feyyaz Berker Hawker

*Kamuran Çörtük Falcon 50

* Oğuz Çarmıklı Beechjet 400

* Ali Haydar Veziroğlu Cessna Citation

* Ali Dinçkök Falcon 900

* M. Emin Karamehmet Lear 60

* Kadir Sever Citation V

* Zoltan Boronkay Cessna Citation II

* İbrahim Tatlıses Cessna Citation II

*Rıza Kutlu Işık Beechcraft B200

* Halis Toprak Citation III

* Cavit Çağlar Citation III

* Orhan Gencoğlu Falcon 10

* Nurettin Çarmıklı Beechjet 400A

* Ali Balkaner Beechjet 400A

* Enver Ören Jet Star

*Ferit Şahenk Lear 60

* Murat Dural Beeechjet 400A

* Mustafa Koç Kingair C90

*Şarık Tara Beechjet 400A

*Kerem Üstünkaya Citation II

* Selçuk Yaşar Falcon 50

* Lucien Arkas Lear Jet 60

Ceylan derisi koltukları var
Uçakların küçük olmasına karşılık konforlarının yüksek olması fiyatlarına da yansıyor. Yaşına ve tipine göre 3.5 milyon dolara da, 40-50 milyon dolara da bu uçaklara sahip olmak mümkün. Boeing firması tarafından iş jeti olarak düzenlenen Boeing 737-400 modelinin fiyatı 40-50 milyon dolar arasında değişiyor. Yine Global Express'in yeni modelleri 40 milyon dolar, Falcon 2000'ler 20 milyon dolar, Challenger'ler 22-23 milyon dolar, Hawker 'lar 16-20 milyon dolar, Beechcraftlar 3.5-4.5 milyon dolar arasında fiyatlarla alınıyor. Ancak, uçakların yaşları arttıkça fiyatları da bununla orantılı olarak düşüyor.

İŞadamlarının rağbet ettiği jet uçakları, genellikle 4 kişiden 20 kişiye kadar değişen sayılarda koltuğa sahip. Bu uçakların içleri özel olarak döşeniyor. Daha çok ceylan derisi koltuklar, gül ağacı gibi çok özel ağaçlardan mobilyalar kullanılıyor.Uçakta yolcuların rahat etmesini sağlayacak her türlü konfor mevcut. Bu nedenle uçağı almak kadar onu işletmek de önemli paralara maloluyor. Uçağın pilotu, kabin ekibi, bakım ücretleri normal uçaklara göre daha pahalı. Bu nedenle modaya uyarak alınan uçaklar işletilemediği için satılmak zorunda kalınıyor.

Leyla ŞEN