JEOPOLİTİK OYUNLAR
Rusya, Tiflis'teki Vaziani askeri üssünü 2001 Temmuz'da boşaltma sözü vermişti. Cephanenin nakli bile başladı. Ancak Rus General Nikolai Andreyev son günlerde, üs konusunda kesin bir karara varılmadığını, statüsünün gelecek Temmuz'da belli olacağı yönünde açıklama yaptı.

Rusya daha geçen yıla kadar Orta Asya'daki jeopolitik gücünü, radikal İslam kartını kullanarak artırmayı başardı. Şimdi de Hazar Denizi'ni bölmek için daha güçlü faaliyetler içerisine girdi. Gürcistan ve Azerbaycan'ı Çeçenistan'daki "isyancılara" destek vermekle suçlayıp, saldırgan politika izliyor. Kremlin'in şu sıralar bölgedeki en belirgin çalışması, Rus pasaportlarının kullanımını yaygınlaştırmak. Bu pasaportlar, eski Sovyet vatandaşlarından isteyen herkese dağıtılıyor. Bu da, Abhazya, Güney Osetya ve Javakheti gibi Rus kontrolünün hakim olduğu "kukla" yönetimlerde yaşayan insanları Moskova'ya yakınlaştıracak ve özellikle Gürcistan aleyhinde lobi faaliyetleri doğuracak. Rusya ayrıca Gürcistan ve Azerbaycan'a vize koyma politikası da izliyor. Vizenin uygulanması Rusya'da çalışan ya da bu ülkeyle önemli ticari ilişkileri bulunan ve bundan önemli ekonomik kazanç sağlayan binlerce Gürcü ve Azeri'ye darbe indirecek.

"ÖLÜMCÜL TEHLİKE"
Rusya 1816'dan beri süregelen: "Kafkas ulusları arasında yaratılacak sürekli bir anlaşmazlık en iyisi. Birleşmeleri Rusya için ölümcül olur" politikasını devam ettiriyor. Eğer güçlü ve istikrarlı bir Gürcistan, olur da, bir gün AB'ye katılırsa, Rusya'nın iki asırdır Kafkas Dağları'nın ardında sürdürdüğü sömürgecilik bitecektir. Gürcistan Cumhurbaşkanı Eduard Şevardnadze, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Çeçenler de dahil olmak üzere Kafkaslar'da uygulayacağı politikalar konusunda oldukça iyimser.

Batı, Putin'in bu tavırlarına kuşkuyla yaklaşıyor ve Gürcistan ile Azerbaycan'ın Rus sıkıştırmasına rağmen ayakta kalmasını sağlıyor. Ancak mevcut karışıklıklar, Batılı yatırımcıları bölgeden kaçırıyor. Gürcistan, halen kronik istikrarsızlık içinde ve Azerbaycan'ın politik sistemi ise donmuş durumda. Rusya hâlâ bu iki ülkenin ekonomisi üzerinde oldukça söz sahibi.

Batı, Ermeni lobisinin faaliyetlerini önleyemiyor. Ermeniler, hem Azerbaycan'a yardıma engel oluyor, hem de bu yardımı kendilerine yönlendiriyorlar. Amerika'dan Ermenistan'a önemli miktarda yardım gidiyor. Avrupa Konseyi, Azerbaycan ve Ermenistan'ı aralarında barış sağlayıncaya kadar konseyden uzak tutma kararı almıştı. Ancak Amerika'nın baskısı üzerine Ermenistan'ın üyeliği kabul edildi.

Batı'nın Kafkaslar'daki politikası ise, samimiyetinden şüphe ettirecek kadar başarısız oldu. Belki de Batılı enerji şirketleri, bölgede güçlü demokrasiler yerine, petrol ve boru hatları konusundaki çıkarları için güçsüz ve çürük devletleri tercih ediyorlar. Çünkü o zaman çevre problemleri ya da bürokratik engellerle karşılaşmayacak, ve pastadan kendilerine düşecek pay artacak.

PUTİN'E BAĞLI
Yine de umut yok değil. Hazar Denizi'nde bulunan yeni petrol havzası, Kafkasya'dan Amerika destekli yeni bir petrol boru hattı kurmasını, Rusya'dan bağımsız ihracat yolu oluşturma planının gerçekleşmesini daha olası kılıyor. Azeri ve Türkmen gazı için Türkiye'den geçen bir boru hattı planı da gündemde. Buradaki kömür ve çelik, modern Avrupa'nın yaratılmasının temeliydi. Petrol ve gaz da Kafkaslar'da aynı rolü oynayabilir.

Nihai sorumluluk Rusya'nın elinde. Eğer Putin gerçekten başarılı, güçlü ve bağımsız komşular istiyorsa, Kafkaslar bunu kanıtlayabileceği bir yer. Eğer geçmişin jeopolitik oyunlarını oynamak istiyorsa, Batı onu en kısa sürede durduracaktır. Bunun sonucu da aynı olacak: can sıkıcı ve kilitlenmiş bir satranç oyunu.