Faizlerin düşmesi işletmelerin aleyhine oldu!

İzlenen ekonomi politikasının, belki de en başarılı yönü, faiz oranlarının düşmesi. Özellikle devletin iç borçlanmalarındaki faiz oranları düştükçe, içimiz içimize sığmıyor. Bu köşede sık sık da belirtiyoruz. 2000 yılında, 1999'daki yüksek faizle borçlanmaların faturası, vergi gelirleri bile yetmedi. Ancak, 2001'de bambaşka bir tablo ortaya çıkacak. 2000'de düşük faizle borçlandığımız için vergi gelirlerinin tamamı, iç borç faizlerine gitmeyecek.

Bu son derece olumlu bir gelişme. Ancak "Teknik bir düzenleme" nedeniyle, fazi oranlarının düşmesi, işletmelerin aleyhine oluyor.

Önceden uyarmıştık
Yukarıda kupürüne yer verilen 26 Mayıs tarihli yazımızda, "Faizlerin düşmesi işletmelerin aleyhine mi?" şeklinde, yadırganacak bir soru sormuş, hemen ardından da, aleyhine sonuç doğuracağını iddia etmiş, iddiamızı da örneklerle kanıtlamaya çalışmıştık.

İşletmelerin aleyhine olan konu, "Gider kısıtlamasına tabi" harcamalarıyla ilgiliydi. Nitekim geçtiğimiz Cumartesi günü yayımlanan Maliye Bakanlığı'nın bir tebliği ile iddiamızın doğruluğu ortaya çıktı. Tebliğ ile; geçen yılın ilk altı aylık döneminde, yüzde 10.6 olan gider kısıtlaması oranı, 2000 yılının ilk altı ayı için yüzde 18.3 olarak açıklandı. (Bkz. 20 Temmuz 2000 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 68 Seri No.lu Kurumlar Vergisi Tebliği).

Faizlerin düşmesi, işletmelerin gider yazamayacakları harcamanın oranını artırmış yani işletmelerin aleyhine olmuştu. İzleyen aylarda faizler düştükçe, işletmelerin aleyhine olan bu oran daha çok artacak ve yüzde 25'leri bulabilecek.

Hata nerede?
Hata yasada! Yıllar önce, faiz oranları yüksek iken bu konuda yasal bir düzenleme yapılmış (GVK. Md. 41/8, KVK Md. 15/13). Bu düzenlemeye göre, yeniden değerleme oranı, aynı dönem için Merkez Bankası'ndan alınan yıllık ortalama ticari kredi faiz oranına bölünüyor ve bir oran bulunuyor.

Faizler düştükçe de, oran yüksek çıkıyor. Şu anda, hazırlanmış ve Meclis'e sevkedilmiş olan "Vergi yasalarında değişiklik tasarısı" var. Bu tasarıya, bir madde daha eklenerek yukarıdaki hatayı düzeltmek gerekiyor. Aksi halde, bu çarpıklık faizler düştükçe daha çok göze çarpacak.