ERÇEL'İN ANALİZİ
Merkez Bankası Başkanı Erçel, özel sektör fiyat artışlarının iç yapısını şöyle analiz etti:

"İki tür mal ve hizmet var. Dış ticarete konu mallar, dış ticarete konu olmayan mal ve hizmetler. Dış ticarete konu olan mallar açısından kur politikası ve ithalat, terbiye edici rol oynuyor. Bu durumda devamlı olarak dış piyasalara bakılıyor. Fiyat artışları derhal ithalatla düzeltilebiliyor. İthalatın, ödemeler dengesine etkileri yanında enflasyonun aşağıya çekilmesindeki etkisini de görmek gerekiyor. Dış ticarete konu olmayan mal ve hizmetlerde talep artışı ya da piyasadaki canlılık fiyatlara yansıyabiliyor. İnşaat, tarımsal ürünler, sağlık, eğitim gibi sektörde fiyat artışları, oligopolistik yapıdan yararlanma davranışları programı zorlayabiliyor. Bu durumda biz, uyarı görevimizi yerine getiriyoruz. Kısa dönemde fiyatlarınızı artırabilirsiniz, ama gelirler politikası buna izin vermez diyoruz."

Erçel, tüketici kredilerinde hızlı artış ve cari açık konusundaki görüşlerini de şöyle özetledi:

"Hazine, borçlanma miktarını azalttıkça bankalar, firma kredilerinde seçici davranıp, haklı olarak tüketici kredilerine yöneliyor. Miktarı 3 katrilyon lira. GSMH'ye oranı hala çok düşük. 2000 yılında yüzde 5.5 büyüme öngördük. Büyüme, başlangıçta tüketim boyutlu olacak. Ancak tüketim ve tüketici kredilerinde yavaşlama olacak. Bütçe harcamaları gelecek yıl daha da kısılacak. 2002'den sonra büyümenin kaynağı bütçe olacak ve daha sağlıklı bir büyüme performansına ulaşılacak. Gerek piyasadaki talep artışına gerekse ithalattaki gelişmelere yakından bakıyoruz. Cari işlemler dengesi açığı halen Türkiye'nin finanse edebileceği bir düzeyde. Teknisyenler olarak, gerek ithalat gerekse tüketici kredilerinden alınan fon payının artırılması dahil bazı seçenekleri kendi aramızda tartışıyoruz. Ancak karar aşamasında değiliz. O noktaya gelindiğini öngörürsek siyasi otoriteye görüşlerimizi sunarız."

DEMİRALP'TEN ÇAĞRI
Hazine Müsteşarı Selçuk Demiralp ise Türkiye'nin, enflasyonu indirme konusunda geri dönülmez bir noktada olduğunu, bu nedenle toplumun tüm katmanlarının aynı duyarlılıkla programa destek vermesi gerektiğini ifade etti.

Özel sektörün, piyasadaki canlanmadan yararlanarak zam yapmaya devam etmesini eleştiren Demiralp şunları söyledi:

"Özel sektörün, özellikle özel imalat sanayinin, ortamdan istifade edip zam yapma alışkanlıklarını sürdürdükleri izlenimini alıyoruz. Kamu, sektöre gerek kur politikası ile gerek harcamalarıyla gerekse girdi fiyatlarındaki ayarlamalarla üzerine düşen görevi yapıyor. Enflasyonla mücadele top yekün hareket edilmesini gerektiriyor. Özel sektörün de bu yönde kendisine düşen görevi, biraz daha dikkatli bir şekilde yapmasını bekliyoruz. Bir başka deyişle, fırsatı değerlendirerek zam yapmaya devam etmelerinin bir gereği yok. Eski alışkanlıkları devam ettirmek, enflasyonu düşürmede olumsuz etki yapar ve işi uzatır.

ÖNLEM GEREKİYOR MU?
Selçuk Demiralp, Nisan ayı itibariyle cari açığın 3,5 milyar dolar düzeyine geldiğini, ithatta alınan KDV'den yola çıkılarak yapılan değerlendirmelerde ithalat artış hızının nisbi yavaşlamaya rağmen yüksek seyrettiğini belirtti. Demiralp önlem alınması konusuna şöyle açıklık getirdi:"Cari açığın, yılın ikinci çeyreğinin son aylarından itibaren, turizm gelirlerinin de etkisiyle azalacağını düşünüyoruz. Ekonomi kendi içinde dengeyi bulacaktır. Ancak gelişmeleri dikkatle izliyoruz, hazırlıklı olmak lazım. Teknisyen bazında çalışmalar yapılıyor ve hükümete raporlar veriliyor. Şu aşamada alınmış bir karar yok. Ufak çaplı düzeltmeler olabilir. Konjonktürel olarak bir karar alınabilir ya da alınan karar kaldırılabilir."

Okan MÜDERRİSOĞLU