Cumhurbaşkanı Sezer, Fırat'ın suları altında kalacak Belkıs antik kenti için "Kurtarın" dedi, Enerji Bakanı'ndan önlem istedi. Bakanlık kentteki kazılar için 10 günlük ek süre verdi

NASIL TALEP ETTİ
Sezer geçen hafta, Çankaya Köşkü'nde Başbakan Ecevit'in de katıldığı bir resepsiyonda, Enerji Bakanı Ersümer ile görüşerek konuyu aktardı ve önlem alınmasını istedi. Ersümer, Belkıs harabelerinin kurtarılması için Bakanlık olarak üzerinde çalıştıkları projeleri aktardı ve ek süre verilmesini planladıklarını bildirdi. TEAŞ, DSİ, GAP idareleri ve Dışişleri Bakanlığı bürokratları bir araya gelerek, devlete tazminat yükü getirmeyecek şekilde soruna çözüm aradı. Sonunda orta yol bulundu ve Atatürk, Karkamış ve Birecik barajlarındaki su rejimi ayarlanarak dün, antik kentin kurtarılması çalışmaları için 10 günlük ek süre verilmesi kararı benimsendi.

EK SÜRELER UZAYABİLİR
Ersümer Cumhurbaşkanı'nın antik Zeugma kenti için devreye girmesi ve gelişmeler konusunda SABAH'a şunları söyledi: "Sayın Cumhurbaşkanı'nın hassasiyetine aynen katılıyorum. Biz de bu konuda hassas davrandık. Üzerimize düşeni yaptık, yapmaya devam edeceğiz. Ayrıca bundan sonra bana ve Bakanlığıma düşen ne varsa, ne yapılması gerekiyorsa, buna hazırız. Bu 10 günlük süre yeterli görülmezse baraj inşaatını yapan şirket 'Biz tazminat istemiyoruz' derse, inşaat durdurulur ve yeni ek süreler de verilebilir. Veya Bakanlar Kurulu tazminatı göze alır, karar çıkarır. Sözleşme uyarınca projenin bizden kaynaklanan sebeplerle gecikmesi, firmaya aylık 30 milyon dolar tazminat ödememizi gerektiriyor."

Zeugma hazineleri dünya basınında
ABD'NİN saygın gazetelerinden New York Times'ın pazar dergisi New York Times Magazine, Gaziantep'in Nizip ilçesine bağlı Belkıs köyünde bulunan antik Zeugma kentinin sular altına gömülmesine geniş yer verdi. New York Times Magazine, Zeugma kentinin eşsiz mozaikler barındırdığını ve tam bir kültür hazinesi olduğunu belirterek, 2 bin yıllık mozaiklerin bugüne kadar ilk günkü hallerini koruduğunu, ancak tamamının sulara gümüleceğini yazdı. Devletin bu eşsiz güzelliklerin farkına çok kısa süre önce vardığı anlatılan yazıda, "Türk makamlarının acil enerji ihtiyacı gerekçesiyle kalıntıların sular altında kalmasına göz yumduğu" ileri sürüldü.

DEVLETİN HABERİ YOKTU
"SİZ bu yazıyı okuduğunuzda fresk ve mozaikler Fırat'ın suları altında kalmış olacak" denilen John Noble Wilford imzalı yazıda, antik bir Roma kenti olan Zeugma'nın muhteşem güzellikleri ve ihtişamlı geçmişi anlatıldı. Yazıda uzmanların görüşlerine de yer verildi. Kısa süre önce bölgeyi gezen Massachussets Sanat Müzesi Müdürü Christine Kondoleon dergiye yaptığı açıklamada "Eserlerin gerçekten olağanüstü olduğu" yorumunu yaptı.

İNŞAATIN başladığı 1992 yılında böylesine bir kentin varlığından kimsenin haberi olmadığını belirten dergi, kentin ortaya çıkmasının "köylülerin fıstık ağaçlarını kurtarmak için sökerken yeraltında villa kalıntılarına rastlamaları" sayesinde olduğunu anlattı.

'BÜYÜK AYIP'
Amerikan ve İngiliz basınında Zeugma'yla ilgili diğer haberlerde de şöyle denildi:

* The Times (İngiltere): The Times 11 Mayıs tarihli haberinde, Zeugma'nın Roma İmparatorluğu'nun en önemli kentlerinden biri olduğunu ve arkeologların sular altında kalacak hazineyi kurtarmak istediklerini belirtti.

* BBC (İngiltere): BBC'deki yorumda da paha biçilmez bir değeri olan antik kentin kurtarılması için mücadele eden arkeologların yeterli desteği bulamadıkları belirtildi.

* New York Times (ABD): New York Times, 7 Mayıs'ta manşetten verdiği haberde, Zeugma kentini Napoli Körfezi'nde M.S. 59 yılında Vezüv Volkanı'nın püskürmesi sonucu lavlar altında kalan Roma kentlerinden Pompei'ye benzetti. Haberde baraj yüzünden antik kentin sular altında kalmasına "büyük ayıp" denildi.

* The Guardian (İngiltere): Gazete 19 Mayıs tarihli haberinde, 2000 yıllık bir hazinenin yok edildiğini vurguladı, Zeugma kentinin dünyanın en iyi tarihi koleksiyonu olduğunu yazdı.

Şamil TAYYAR