ÖRNEK ÜLKELER
* Şili: 1978'de pesonun devalüe edilmesiyle programa başladı. Enflasyon yüzde 84'ten yüzde 37'ye geriledi. 1979'da sabit kur sistemine geçildi. Reel ücretler ve toplam talep arttı, ortalama büyüme yüzde 8.5'i buldu, rezervler arttı ama parasal genişleme sterilize edilemedi. Ücretlerde geriye yönelik endeksleme kırılamadı. Peso aşırı değer kazandı. Çıpaya 1982'de son verildi.

* İsrail: Temmuz 1985'te istikrar programı ilan etti. Kamu sübvansiyonlarını kaldırdı, vergi gelirlerini arttırdı, yerli parayı devalüe ederek dolar üzerinden sabitledi. Ücretler donduruldu. Kamu açığının GSMH'ye oranı yüzde 15'ten yüzde 4'e indi. Yerli paraya güven arttı.

* Meksika: 1987'de başlayan programın hedefi, aylık enflasyonu bir yıl içinde yüzde 2'ye düşürmekti. Ücret ve fiyatlar donduruldu, kamu harcamaları kısıldı, vergi reformu yapıldı. Yüzde 159 olan enflasyon 1993'te yüzde 8.3'e düştü. Kur sabitlenince, Peso aşırı değer kazanmaya, cari işlemler dengesi sıcak para ile finanse edilmeye başlandı. Kısa vadeli döviz borcu ülkenin rezervlerine erişti ve siyasi belirsizlikle birlikte 1994'te kriz çıktı.

* Türkiye: Yılsonu hedefi ile uyumlu yıllık bazda kur açıklandı. Kur sepeti, 2002 Aralık ayına kadar genişleyen bir band içinde dalgalı seyir izleyecek. TL yaratılması sadece rezervlerdeki gelişmeyle mümkün olacak. Özelliştirme, vergi gelirleri artışı, iç borçlanma faizlerinin aşağıya çekilmesi, kamu harcamalarında disiplin ve yapısal reformlar aynı anda gerçekleştirilecek.

Okan MÜDERRİSOĞLU