Nevşehir ve Niğde'deki patates üreticisi fena durumda: Bir paket cips fiyatına bir çuval patates almak mümkün. Çiftçinin borcu dağ gibi. Eğlence ve kumar sıfıra inmiş...

ZARAR: KİLODA 20 BİN
Bir kilo patatesin maliyeti 45 bin lira olmasına karşın şimdi 25 bin liraya bile müşteri bulmak çok zor. Üretici kilo başına 20 bin lira zarar ediyor. Üretimi bankalardan, tarım kredi kooperatiflerinden hatta tefecilerden borç para alarak yaptıkları için ürün elde kalınca büyük bir krize girdiler. Nevşehir ve Niğde'de icra daireleri harıl harıl çalışıyor; haciz üstüne haciz kararı çıkıyor. Üstelik buraları küçük şehirler olduğundan haciz kararı verilenler bu memurların babası, kardeşi, dayısı, amcası, dedesi, kuzeni, yeğeni, komşusu...

Patates üretiminde suyun önemi çok büyük... Nevşehir ve Niğde'de ise bol su yok. Su 200-250 metre derinlerden elektrikli motorlarla çekiliyor ve tabii TEDAŞ'a olan borç kabardıkça kabarıyor. Çiftçi başına TEDAŞ'a olan borç 2 milyar liradan az değil. Buna bankalara ve tarım kredi kooperatiflerine olan borçlar da eklenince mutevazı bir çiftçinin borcu faizleriyle birlikte 7 milyar liraya çıkıyor. Patates satılmadığı için gelen para yok, borç ise faizler yüzünden giderek büyüyor.

CİPS PATATESİ YEDİ
Nevşehir'in Göre kasabasında dolaşırken bir grup kadın yolumuzu kesip sordular: "Cipsin 170 gramı 1 milyon 400 bin lira. Patatesin ise 40 kilosu 1 milyon lira. Bize yazık değil mi?"

Göre kasabasında girdiğimiz kahvede de benzeri bir soruyla karşılaştık: "Üç kilo patates satıp bir bardak çay içemiyorum. Bu işte bir yanlışlık yok mu?"

Üreticiler adına yıldızların değil, ömrünü patatese vermiş birinin oynaması gerektiğini belirttiler ve bir de aday gösterdiler: 83 yaşındaki Fatma Kekeç. 75 yıldır patates tarımıyla uğraşan Fatma Nine 36 çeşit patates yemeği yapabiliyor.

KANUN TEKLİFİ HAZIR
Niğde Valisi Refik Öztürk ise şunları söylüyor: "Patates sorununun çözümü Hülya Avşar'dan filan geçmiyor. Çözüm, patatesin endüstriyel ürün haline getirilmesiyle mümkün olabilir. Buralarda patatese yönelik endüstriyel yatırım yapacaklara avantajlar sağlanmalı. Bir kanun teklifi hazırlayıp Ankara'nın takdirine sundum. Çıkarsa iki ilimizde de patatesten un, cips, parmak patates, yem yapacak fabrikalar kurulmaya başlanacaktır. İşte o zaman patates üreticisinin önü açılır."

Nuri KAYIŞ