Geride bıraktığımız haftada borsa için iki potansiyel riskin de etkisi azaldı. Liderler arasındaki 7.5 saatlik zirveden kriz çıkmaması borsada sert alımları beraberinde getirdi. Önceki hafta yaşanan sert düşüşlerden sonra dış borsalar kendini toparladı.
Liderler zirvesinden istikranın çıkması ve 30 yıllık 1.5 milyar dolarlık dış borçlanma borsada üstüste iki gün fiyat ve işlem hacmi rekorlarını getirdi. Hisse senetlerinin haftalık artışı yüzde 20.66 düzeyinde gerçekleşti.
Yabancıların genelde satıcı olmalarına, bazı aracı kurumların dalgalı bir seyir beklemelerine ve müşterilerine alım önermemesine rağmen, borsa son iki günlük atağıyla 4 Ocak zirvesini erken aştı ve yeniden yükseliş eğilimine girdi.
Borsada fiyat kazanç oranı 40'ı geçti. Temettü verimi yüzde yarıma indi. Piyasa değerleri defter değerlerinin 10 katına çıktı. Bu veriler borsada fiyatların hedef değerlere çok yaklaştığına işaret ediyor.
Ancak fiyatların yüksek olmasına karşılık borsa yükselmeye devam ediyor. Buna belli birkaç neden gösterilebilir.
3 Dış borç etkisi - 1.5 milyar dolarlık dış borç 18 Ocak'ta Hazine'nin kasasına girecek. Bu piyasaya TL çıkacağı anlamına geliyor. Para bollaşacak, faizler düşecek. Öyle düşecek ki, bu yeniden dövize talep yaratabilecek.
3 Canlanma etkisi - Ekonominin 1999'da yüzde 5 dolayında küçülmesinin ardından 2000'de yüzde 5'e yakın büyümesini herkes bekliyor. Koç, Eczacıbaşı, Enka 2000'de yüzde 10 büyüme hedefliyor. Ekonominin canlanması, borsayı da canlandırıcı etki yapıyor.
3 Alternatifsizlik etkisi - Rakip yatırım araçlarının durumu paraya tek adres olarak borsayı ve A tipi yatırım fonlarını bırakıyor. Son dönemde borsaya giren paranın ciddi bir bölümü A tipi yatırım fonlarından geliyor. Bu fonlar da yok satıyor.
Döviz bir seçenek olmaktan çıktı. Buradan başlayan ve zaman içinde devam edecek çözülmelerin adresi de yine hisse senetleri.
İç borçlanma ise reel olarak artmayacak. Alınan dış borçlar sayesinde itfadan daha az borçlanılacak. İç borçlanmadan çözülen paranın da tasarruf piyasasında gidebileceği yer yine borsa. Hisse senetlerinin değerlenmesinde alternatifsizlik en büyük rolü oynuyor.
3 Kısıtlı arz etkisi - Borsada talep patlamasına karşılık arz artışı kendini çok ağırdan alıyor. Halka açılmalar çok yavaş ve küçük hacimli. Arzın kısıtlı olmasına karşılık talebin hızla artması fiyatları roketlemesine yükseltiyor.
3 İki risk - Bu durumda borsanın önünde iki risk görünüyor. Risklerden biri, artan fiyatların etkisiyle büyük halka arzların başlaması ve yerli yatırımcıların kâr realizasyonuna gitmeleri. Diğer bir riski de, dış borsalarda meydana gelecek bir düşüş sırasında uluslararası piyasalarda zarar eden yabancı yatırımcıların Türkiye'de kârlarını realize etmeye yönelmeleri oluşturuyor. Yükselen fiyatlardan borsaya devam diyenlerin bu iki konuya dikkat etmelerinde yarar var.
Sonuç - "Tarlan var mı içinde, kayığın var mı kıçında, işin var mı başında olacaksın"
