PROGRAM GEREĞİ
2000'le birlikte parada yeni düzene geçildiği sık sık belirtildi. Bu düzenin temelini Merkez Bankası'nın para programı hedefi oluşturuyor. Bu hedefe göre, Merkez Bankası mali sistemle kurduğu alacak-borç ilişkisini hep bir düzeyde tutmak zorunda.

Ayın 18'inde Türkiye'nin büyük başarı ile sattığı 30 yıl vadeli 1.5 milyar dolarlık tahvil ihracının parası geliyor. Bu para Hazine'nin Merkez Bankası'ndaki hesabına girecek. Dolasıyla Merkez Bankası'nın alacak-borç ilişkisinde eski dengesini tutturması için birilerine borç vermesi gerekiyor. Bu borcu alan da tabii ki piyasa olacak.

1.5 milyar dolar, yaklaşık 800 trilyon ediyor. Merkez Bankası bu tutarın tamamı kadar borç vermese de, piyasaya yine hatırı sayılır bir para girecek.

Üstüne bir de Hazine ay ortasında kullandığı yaklaşık 200 trilyon civarındaki avansı geri öderse, Merkez Bankası daha çok para vermek durumunda kalacak.

DÖVİZE TALEP
Paranın bollaşması, doğal olarak repo faizlerini düşürecek. Ancak piyasanın aşırı düşük faize henüz tahammülü yok. Faiz yerlerde sürüdüğünde hemen dövize talep geliyor. Gelecek hafta da bankalardan döviz talebi geldiğini görebiliriz. Döviz karşılığında Merkez Bankası'na verilecek para da piyasadaki bolluğu azaltacağı için, kısa vadeli faizleri yukarı çekecek. Böylece repo oranları bir denge bulacak. Bu arada vergi ödemeleri de piyasanın dengesini bulmasında katkıda bulunacak.

Hazine % 30'lardan iç borç alacak
Haftaya iki ihale var. Biri üç aylık bono ihalesi. Satış miktarı 572 trilyon. Diğeri ise 16 aylık. 1.3 ile 1.4 katrilyon aralığında borçlanma hedefi var. Toplamı 2 katrilyonun altında. Bunun karşılığında karşılık 2.1 katrilyonun üzerinde de geri ödeme bulunuyor. İhale faizinin yine yüzde 40'ın altında kalma ihtimali çok yüksek. Euro cinsinden yeni dış borç almaya ve net iç borç ödeyicisi olmaya hazırlanan Hazine, oranların yukarı çıkmasına pek fırsat tanımayacak.

NADİN TAŞCIOĞLU