Mirasçılara 14 milyarlık avantaj
Eskilerin bir sözü var; "Gelin girmeyen ev olur ama ölüm girmeyen ev olmaz" diye... Kabullenmek, çok zor olsa da, ölüm olayı hayatın acı gerçeği, belki de en acı gerçeği... Ölüm sonrası yaşanılan bir başka olay da, mirasla ilgili. Ölüm ve miras konusunda da bir söz var; "Ölüm hak, miras helal."
Ölüm halinde, ölen kişinin (murisin) gayrimenkulleri, bankadaki paraları, hisse seedi ve tahvilleri, alacak ve borçlarının mirası reddetmemiş kanuni mirasçıları tarafından beyan edilmesi gerekiyor.
Mirası reddetme süresi, ölüm tarihinden itibaren üç ay (Medeni Kanun Md. 546). Miras, bütün olarak ya reddedilir ya da kabul edilir. Yani, mevcut malları ve alacakları kabul edip, borcu red, diye bir durum olmaz.
Mirası reddetmemiş kanuni mirasçıların, ölüm tarihinden itibaren dört ay içinde, Veraset ve İntikal Vergisi beyannamesi vermeleri gerekir. Bu süre, duruma göre 8 ayı bulabilmektedir. (Bkz. Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu Md. 9)
Mirasçılara tanınan istisna
1 Ocak 2000 tarihinden itibaren, miras hisselerinin vergi dışı kalan kısmı yeniden belirlendi. Buna göre;
- Evlatlıklar dahil, çocuk, torun ve eşten her birine isabet eden miras hissesinin, 13 milyar 946 milyon liralık kısmı yani yaklaşık 14 milyar lirası, veraset ve intikal vergisine tabi değil.
- Eşin tek mirasçı olması halinde, istisna tutarı olarak 27 milyar 907 milyon lira gözönüne alınacak.
Bağış ve hibeler ile para ve mal üzerine düzenlenen yarışma ve çekilişlerde ise, istisna tutarı 323 milyon lira.
2000 yılı tarifesi
Veraset ve İntikal Vergisi'nde, "veraset yolu ile intikaller" ile "ivazsız (karşılıksız) intikaller" için farklı oranlar belirlenmiştir. Ana, baba, eş ve çocuklardan ivazsız mal intikalinde ise üçüncü bir oran belirlenmiştir.
Veraset ve İntikal Vergisi, her mirasçı için belirlenen istisna tutarı düşüldükten sonra, aşağıdaki tarifeye göre hesaplanacaktır.
Tarifeye göre, ölüm halinde birinci sütun, çocuğa örneğin ev bağışlama halinde üçüncü sütun esas alınacak. Arkadaşa bağışta ise ikinci sütuna göre vergi hesaplanacak.
