Bayındırlık şartnamesiyle alınan vergi!..

Diyeceksiniz ki, daha neler duyacağız. Haklısınız... Her ne kadar anayasamızın 73 maddesinde,"Vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülükler kanunla konulur, değiştirilir veya kaldırılır"şeklinde açık bir hüküm varsa da, bunun istisnası olan bazı düzenlemelere de rastlanabiliyor.

"Bayındırlık İşleri Genel Şartnamesi" de, bunlardan biri.

Verginin vergisi
Benzerine, Nasrettin Hoca'nın, "tavuğun suyunun suyu" hikayesinde rastlanan bir uygulama başladı. Müteahhitlere, ödeme yapılırken, KDV üzerinden de, yüzde 5 stopaj kesiliyor. Çoğunuzun dikkatinden kaçmış olabilir. 11 Ağustos 1999 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan "99/13137 sayılı kararnamenin eki karar" ile, Bayındırlık İşleri Genel Şartnamesi'nin 39 maddesinin dördüncü fıkrasının (a) bendinin son paragrafı değiştirildi.

Buna göre, hakediş tutarına, idarece ilgili mevzuata göre hesaplanacak KDV eklendikten sonra bulunan miktardan, kanunen alınması gereken vergiler kesilecek. Uygulamanın yürürlüğü giriş tarihi ise 11 Ağustos 1999.

Yaklaşık 4 aydır bu düzenleme yürürlükte. İşi yaptıran kurumlar da, ödeme sırasında, şartnameye göre, vergi kesiyorlar. Örneğin; KDV'li tutardan hem damga vergisi, hem de yüzde 5 stopaj kesiyorlar.

Şartname Anayasa'ya aykırı
Yazıya başlarken de belirttiğimiz gibi, vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülükler kanunla konulur, değiştirilir veya kaldırılır. Şartname ile KDV'den vergi kesilemez.

Maliye Bakanlığı'nın, öteden beri süregelen görüş ve uygulaması, yüzde 5 stopajın, "hakedişe, KDV eklenmeden önceki tutar üzerinden" yapılması gerektiği şeklindedir. (Maliye Bakanlığı Özelgesi, 10.11.1993 tarih ve 194/70447 sayılı. Bkz. Şükrü KIZILOT, KDV Kanunu ve Uygulaması, Ankara 1999, Cilt:3, s.1287-1288).

KDV üzerinden Damga Vergisi hesaplanamayacağı da, 30 Seri No.lu Damga Vergisi Genel Tebliği ile açıklanmıştır. Ancak, yıllardır devam eden bu uygulama, üstelik "şartname" ile yasalara aykırı bir şekilde değiştirilmiştir.

Sonuç olarak belirtmek gerekirse, verginin vergisi olmaz. Şartnameyi hazırlayanlar, vergi mevzuatına yeterince hakim olmadıkları için önemli bir hata yapmışlar.

Şu anda, hatalı da olsa, bu şartname uygulanıyor ve KDV'den yüzde 5 stopaj, fon payı ve damga vergisi gibi kesintiler yapılıyor.

Bu hatanın acilen düzeltilmesi gerekiyor...