Türk eleştirmenlere ne yapsa yaranamayan Sinan Çetin'in Propaganda'sı, Shanghai'da Altın Kupa'ya değer görüldü

Vur abalıya
Radikal yazarı Tunca Arslan; "Neresinden bakılsa zayıf bir film Propaganda" diyor, filmin başvurduğu trükleri ve esprisini aşağılıyordu: "Esnetilmiş, temposuzluğa gömülmüş, bir-iki esprinin dışında 'sokarım, çekerim' türü mizaha mahkžm edilmiş bir çalışma var karşımızda. Çetin'in Kusturica tarzı cümbüşlü sahneleri pek işe yaramıyor ve sonu baştan belli dedirterek akıp gidiyor." Sinema dergisi yönetmeni Mehmet Açar, Propaganda'nın en kötü Sinan Çetin filmi olduğunu söylüyor; köşe yazarları Hakkı Devrim, yönetmenin kötüniyetli olduğunu, devlet düşmanlığı propagandası yaptığını iddia ediyor; Ayşe Düzkan, filmi; "Olay bir İtalyan kasabasında geçiyor," sözleriyle tiye alıyordu. Propaganda'yı beğenen birkaç yazarın dışında, eleştirmenlerin hemen hepsi, filmin başarısızlığı konusunda hemfikirdi. En ağır eleştirileri getiren Cumhuriyet yazarı Sungu Çapan ise, filmi düpedüz yerden yere vuruyordu: "Bizden çok dış piyasa için çekildiği söylenen, bir dönemin 'kilim gibi film'lerini anımsatan Propaganda, futbolumuz gibi Edirne'den öteye geçemeyecek nitelikte, çeşitli ucuzluklarla, gözboyayıcı numaralarla, duygu sömürüsü sahnelerle bezeli, uyduruk, çarpık çurpuk, popülist, zıpır ve özenti bir çalışma sonuçta."

Eloğlu anladI
Gelin görün ki, 'Edirne'den öteye geçemeyecek' nitelikteki Propaganda, Alman basınından olumlu eleştiriler topladı. Ardından Valencia Film Festivali'nde elde edilen Gümüş Palmiye İkincilik Ödülü geldi. Film, son olarak Shanghai Film Festivali'nde birinciliğe layık görülerek Altın Kupa'yı kazandı. İşin komik yanı, senaryosuz çalışma âdeti olan Çetin'in her zamanki gibi doğaçlamalarla dolu filmi, Türkiye'deki pek çok eleştirmen tarafından 'ne idüğü belirsiz, anlaşılmaz' şeklinde nitelenmişti. Oysa Propaganda'yı "Titanic'den daha başarılı" bulan Süddeutsche Zeitung'un getirdiği yorum, filmi tam da bu açıdan; "Hikâye o kadar iyi kurulmuş ki, herkesin anlaması mümkün" sözleriyle methediyordu.

PROPAGANDA'NIN yurtdışında kazandığı başarılarla bir nebze rahatlayan yönetmen Sinan Çetin, filmini eleştirenleri topa tuttu:

"Propaganda filmi hakkında yapılan olumsuz eleştirilere ve onun anlaşılmaz olduğu fikirlerine oldukça şaşırmıştım. Resmi ideolojiden çok çekmiş, hapishanelerde sürünmüş, solcu eleştirmenlerin filmi takdirle karşılayacağını umuyordum. Fakat tam tersi oldu. Ama bu eleştirilerden sonra bir şeyi fark ettim. O da Türk solcularının birçoğunun özgürlükçü, çağdaş aydın olmaktan ziyade devletçi ve totaliter oldukları gerçeği. Türkiye'deki bu acımasız eleştirilere rağmen filmin Avrupa'da önce Valencia'da ikincilik ödülünü alması, ardından da Shanghai'da birincilik
ödülünü kazanması, kendimi daha iyi hissetmemi sağladı. Kaldı ki, Shanghai'daki festivale 46 ülkeden 226 film müracaat etti. Bunlardan sadece 20'si yarışmaya değer görüldü ve Propaganda bu filmler arasında birinci oldu. Ayrıca bu filmin Türkiye'de 1 milyon 500 bin; Almanya'da 171 bin seyirciye ulaşması benim için ödüllerden daha önemli."