Toplumun hakký-IV
Toplumun haklarýný saymakla bitirmemiz çok zordur, ama biz size onlardan bir demet sunmaya çalýþýyoruz. Bu makalemizde, toplumun caný olan diðer bir hakký ele alacaðýz.

Deðiþim ve yenilenme hakký- Bilindiði gibi, toplum hakkýnda üretilen nazariyelerden biri "Bio organik" nazariyedir. Bu nazariye, toplumu insan vücuduna benzeterek sistemini kurmaya çalýþýr. Felsefede, sosyolojide ve hukuk felsefesinde bu nazariye yer almaktadýr. Toplumun iþleme tarzýný insan bedenine benzeten nazariyenin kökleri çok eskilere inmektedir. Yunan felsefesinden, Farabiye, oradan Ýbn Haldun'e kadar uzanan bir nazariyenin coðrafyasý, batý sosyolojisini de içine almaktadýr.

Meseleyi niçin bu noktadan baþlayarak ele almaya çalýþtýðýmýzý soranlar olacaktýr. Madem ki, toplumun yapýsý ve bu yapýnýn iþleme þekli insan vücuduna benziyor, öyleyse insan bedenindeki yenilenme ve deðiþim, toplumda da olmalýdýr.

Toplumsal yenilenme ve deðiþim, sperm ve yumurtanýn döllenmesinden sonra insan yavrusunun geçirdiði evrelerdeki deðiþim gibi toplumda da deðiþim ve yenilenmeler olmalýdýr. Bir toplum, kendini yenileyemiyor ve deðiþim göstererek çaða intibak edemiyorsa ölümü mukadderdir. Toplumun caný yenilenme ve yenilenmenin getirdiði deðiþimdir. Bahçemizdeki meyve aðacý baharda çiçek açmaz ve sürgüsünü sürmezse, siz onu yaþatmazsanýz; onu kesip ateþe odun edersiniz. Çünkü o aðaç, baharda kendini yenileyemedi, bahar mevsimine ayak uyduramadý.

Çaðlar da bahar mevsimine benzer. O mevsimde çiçek açmayan ve filizini sürmeyen toplumlar yaþama hakkýný kaybeder, kesilip medeniyetin sobasýna odun olur. Çað mevsimi toplumlardan çiçek arar, filiz arar ve yeni ürün arar. Bunlarý yapacak olan yenilenme ve deðiþimdir. Geçmiþ çaðýn yýrtýk elbisesini çýkarýp, yeni çaðýn elbisesini giymeyi þart koþar. Yýrtýk elbiselerle, çok üstün bir toplantýya katýlamadýðýnýz gibi, yýrtýk bir toplum anlayýþý ile de medeniyet topluluðunda yerinizi alamazsýnýz. O yýrtýk beyin ve gönülle, o yüce toplantýya girmeye utanýrsýnýz. Demek ki, yenilenmemek, deðiþimi yapmamak bir utanç olarak toplumun yakasýna asýlýr.

Beyin yeniliyor
Toplumu yenileyecek ve deðiþtirecek olan insanýn beyni ve çalýþmasýdýr. "Arkasýnda bir duvar ve önünde bir duvar olan..." (Yasin, 9) beyin, bu yeniliði ve deðiþimi nasýl yapacaktýr? Yenilenme ve deðiþim beyin çilesi ister. Beyin ve gönül denen mabedin içinde, düþünme ibadetini iþler. Düþünemeyen beyinler, yeniliðin ve deðiþimin ufuklarýna uçamazlar.

Düþünceyi gruplara ayýrmakta yarar vardýr: Dini düþünce, siyasi düþünce, ilmi düþünce ve nihayet insani düþünce olarak sýralanabilir. Toplumu yenileyecek ve onun hakký olan deðiþimi gerçekleþtirecek insanlar, doðmalarýn ve ideolojik düþüncelerin zincirini kýrmalý ve kendilerini o duvarlarýn içinden çýkarmalýdýrlar.

Din adamlarý, din adýna düþmanlýðý deðil, sevgiyi, bilgiyi ve ilahi nuru insanlarýn gönlüne akýtýrlarsa, orada yeniden yeniye koþan ve deðiþimin iyiden yana akmasýný temin eden oluþumlar meydana getireceklerdir. Ýlahi düþüncenin insan beyninde ve gönlünde atýlýmdan yana fýrtýnalar estirmesinin teminine çalýþmalýdýrlar.

Siyasiler, toplumun yenilenmesi ve deðiþmesi için projeler üretmelidirler. Kavga etmekten fýrsat bulamayan, toplumun iyiden yana deðiþimine katkýda bulunmayan siyasiler toplumun hakkýný çiðniyorlar. Uzun vadeli düþünen, ufku geniþ siyasiler, toplumun yenilenme ve deðiþim hakkýný yerine getirmek için kalýcý porjeler üretirler. Siyasi düþünce üretecek insaný yetiþtirmek çok zordur ve bu bir toplum için olmazsa olmazý teþkil etmektedir. Çünkü siyasi düþünce ilmi, insani ve dini düþüncenin harmanýný yapýp topluma can veren düþüncedir. Meselelere ufki bakan; toplumu gruplara ayýrmadan kucaklayan ve siyaseti sevgiye dönüþtüren düþüncedir.

Ýlmi düþünce taklidi kaldýran, yeni ürünler veren, insan hayatýný kolaylaþtýran ve toplumu derinden yenileyip deðiþtiren düþüncedir. Zaman zaman siyasi düþünceye yön veren, teknolojiye ýþýk tutan, tabiatýn ve insanýn sýrlarýný deþifre eden düþüncedir. Ýnsan beynini ve toplumu cehenneme çeviren taklidi katleden, toplumu çaða doðru yücelten ve toplumu cennete çeviren düþüncedir.

Kamil insan kimdir?
Ýnsani düþünce, beyin ile gönlü birleþtiren ve bütün insanlýðý kucaklayan düþüncedir. Bütün insanlarýn kardeþ olduðunu ve bu kardeþliðin, kirlenen insan iliþkilerini deðiþtireceðine inanan düþüncedir.

Þimdi bir soru soruyoruz: Kimdir kamil insan? Rahman Sžresinin 29. ayetine göre; "Allah, her an yeni bir iþtedir" Kamil bir fert ve kamil bir toplum Allah'ýn bu uygulamasýný gerçekleþtirmelidir. Her an yeni bir iþte olan fertlerin toplumu durmadan yenilenecek ve durmadan deðiþecektir. Kendi uygulamasýný gördüðü bu insanlarý Allah da, yüceltecektir. Bütün bu düþünceler, deðiþimin müjdesi olan baharýn cemreleridir. Aklýn ve düþüncenin önündeki engelleri kaldýrmazsanýz, bu cemreler düþmeyecek ve bahar gelmeyecektir.

Çözün þu aklýn ayaðýndaki prangalarý, dinamitleyin düþüncenin önündeki duvarlarý, boðazlayýn baðnazlýðýn zehirli yýlanlarýný, yýkýn geri kalmýþlýk þeytanýnýn tapýnaðýný, akýtýn bilginin nurunu ve akýtýn ilahi rahmetin damlalarýný da yenilensin insanlýk ve yontulsun kabalýklarýmýz.