Bu mezarlıkta 1900'lü yılların başında yaşananlar, korku filmini andırıyor. National Geographic dergisinde ilk kez yayınlanan bu fotoğrafın kanıtladığı tüyler ürperten bu olayda, mezarlık çalışanları, mezarlıkta 5 yılını dolduran konuklarını, yeni ve zengin misafirler için çıkardı. Mezarlık çalışanları, çıkardıkları her bir cesedin sırtına, diğerleriyle karışmaması için birer numara yerleştirdi. Numaralanan bu cesetler, mezarlığın altındaki tünellerde çürümeye terk edildi. Ancak bölgenin kuru havası, cesetlerin çürümesine engel olduğu gibi, doğal yollardan mumyalanmasını da sağladı. Birçok fakirin cesedi, yeni ikametgahında mumyalanırken, çıkarıldıkları mezarları da yeni sahiplerine devredildi. Yazar Frank H. Probert, 1916 yılında Guanajuato gazetesinde, bu korkunç durumdan bahsetmişti. Probert, duygularını şöyle dile getirmişti: Mezarlık binasının döner merdivenleri, yeraltı tünellerine açılıyor. Aşağıda duvarlarda asılı yüzlerce mumya ceset, bir hayalet töreni için sıraya geçmiş gibiler.

Savaş SÜZAL /Washington