Türk-Yunan düşmanlığı tarihe karışıyor. Finlandiya'daki mini-AB zirvesine katılan Yunanistan Dışişleri Bakanı Papandreu, Ankara'ya zeytin dalı uzattı

Ancak... Tek şartımız ROAD-MAP
Avrupa Birliği'nin 15 Dışişleri Bakanı dün dönem başkanı Finlandiya'nın ev sahipliğinde ülkenin en kuzey noktası olan İvalo kentinin Saariselka kasabasında toplandı. Toplantı, gayrı-resmiydi. Ancak AB'de gelenek olduğu üzere dışişleri bakanlarının tatil havasında buluştuğu toplantılar 15'lerin tutumlarının belirlenmesinde önemli rol oynadı bugüne kadar. AB'deki önemli politika değişikliklerinin habercisi oldu hep. Saariselka toplantılarında da gelenek değişmedi. Gözler başından beri Yunanistan Dışişleri Bakanı Yorgo Papandreu'daydı. AB genişlemesi, Balkanlar'daki durum, uluslararası ihtilaflar ve kriz yönetimi toplantıların gündem maddesiydi. Ancak gündeme Türkiye damgasının vurulacağı açıkça belliydi.

Deprem felaketi ile sarsılan Türkiye'ye yapılacak yardımlar, krediler ve en nihayetinde Ankara'ya adaylık perspektifinin verilip verilmeyeceği tartışılacaktı. İlk günkü görüşmeler bu yoğun gündeme yetişmese ve Türkiye konusu bugüne kalsa da Papandreu SABAH'a açıklamasında birçok konuyu açıklığa kavuşturdu.

Yardımlar tamam
Papandreu önce deprem nedeniyle AB'nin yapacağı yardımları onayladıklarını açıkladı. Buna göre Avrupa Yatırım Bankasının vereceği 750 milyon Euro'luk düşük faizli kredi, Gümrük Birliği Anlaşması çerçevesinde şimdiye dek bloke ettiği toplam 150 milyon Euro'luk çeşitli yardımlar ve AB Komisyonu'nun deprem sonrası hemen gönderdiği 4 milyon Euro'ya ek, prefabrik evler için öngörülen 30 milyon Euro'luk acil yardım, Yunan vetosuna uğramadan Türkiye'nin eline geçecek. Papandreu bu konuda meslektaşı İsmail Cem'i arayarak bilgi verdiğini de vurguladı. Ancak Gümrük Birliği'ne ek mali protokolden doğan 375 milyon euro'luk yardımdan veto kalkmadı.

Helsinki'de "evet"
Ancak asıl önemli gelişme Türkiye'nin AB'ye adaylığı konusunda oldu. Papandreu basın toplantısı sonrası "Türkiye'nin adaylığına Helsinki'de evet diyeceklerini" açıkladı. Yani Yunanistan artık Türkiye'nin adaylığını veto etmeyecek. Ancak Yunanistan bugün diğer 14 bakana Türkiye'nin önüne bir "road map" yani yol haritası konmasını önerecek. Papandreu'nun "tam üyeliğe götürecek" dediği bu yol haritasının içeriği dün kesin olarak açıklanmasa da, her aday için geçerli Kopenhag Kriterleri'nin yanında Türk-Yunan ikili sorunlarının çözümü de şartlar arasına girecek.

Chirac reddedecek
Atina'nın önerdiği tarzdaki yol haritasına diğer AB ülkelerinin ne diyeceği bugünkü toplantıların gündemini oluşturacak. Ancak ilk gelen haberlere göre Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac, Ege sorununun AB adaylığına karıştırılmamasını ve yalnızca Kopenhag Kriterleri'nin baz alınmasını isteyecek. Aynı şekilde Almanya da "Türkiye aday ilan edilirse herkes gibi sadece Kopenhag kriterlerinin uygulanmasını" isteyecek ve "Bunlar sizin aranızdaki sorunlar, AB'nin sorunları değil" diyecek.

Artık günah keçisi değil!
Yunanistan İvalo'da ilk kez Türkiye'nin adaylığına evet diyeceğini söylemiş oldu. Papandreu'nun bir danışmanı SABAH'a yaptığı açıklamada şu ifadeyi kullandı: "Yunanistan artık AB'nin günah keçisi olmayacak. Bizim sırtımızdan kendi isteklerini yapmaya devam edemeyecekler. O devir bitti."

Şimdi ne olacak?

Yunanistan'ın önerdiği road-map'in içeriği Avrupa Komisyonu raporu sonrası yapılacak olağanüstü AB Konseyinde tartışılacak. AB Komisyonu Ekim başında 11 aday ülke ve aday adayı Türkiye hakkındaki "gelişmeler raporunu" yayınlayacak. Son raporda Komisyon olumlu sayılabilecek bir tavır almıştı. Komisyon raporunu Kasım'da AB Konseyi'ne sunacak. Ve Türkiye Aralık ayında Helsinki'de yapılacak zirve toplantısında aday ilan edilecek. Ardından da hangi kriterleri yerine getirmesi gerektiği belirtilecek.

Nedir bu Road-map
Papandreu'nun öne sürdüğü "road-map" yani "yol haritası" Türkiye'nin bundan sonraki Avrupa Birliği yolculuğunun rotasını çizecek. Türkiye'nin yol haritası Kopenhag Kriterleri ile Yunanistan'la ikili sorunların çözümlenmesini içeriyor.

15 AB ülkesinin de hemfikir olduğu Kopenhag Kriterleri, AB'ye girmek isteyen tüm aday ülkelerin yerine getirmesi gereken şartları içeriyor. Bunlar:

* Serbest rekabete dayanıklı pazar ekonomisi

* Hukukun üstünlüğünü, insan haklarını ve azınlık haklarını güvence altına alan sağlam kurumlar

* Üyelikten doğacak yükümlülükleri yerine getirecek düzeye ulaşma.

Bu kriterler ışığında Türkiye'nin karşısına, insan hakları, Kürt sorunu, yüksek enflasyonlu istikrarsız ekonomi gibi sorunlar çıkıyor. Öte yandan, geçen yıl Kıbrıs Rum kesiminin AB adayı olmasıyla Kıbrıs sorunu da Türkiye'nin AB yolunda karşısına çıkan engeller. Papandreu, bu kriterlere Türkiye ile ikili sorunlarını da eklemek amacında. Yunanistan'ın önerdiği road-map'e göre Türkiye'nin AB'ye girmesi için bir de Ege sorununun çözmesi gerekiyor.