Türkiye'nin en zengin bölgesi; en fazla 4 kat ev yapılacak zemine 8 katlı, 10 katlı apartman yapmanın bedelini çok ağır ödüyordu.

Ekmek dağlar gibiydi
Adapazarı'nda, Karamürsel'de, Gölcük'te ve Yalova'da kaldırıma terk edilmiş, bayat, taşlamış ekmek yığınları gördük. Bu sıcakta kimse fazla ekmek yemiyordu, fakat o kadar çok ekmek gelmişti ki, deprem molozlarının yanında ekmek dağcıkları oluşuyordu. Fakat depremden 82 saat sonra çok gerekli olan seyyar tuvaletler henüz hiçbir yerde yoktu. Ankara'dan Başbakan ve Sağlık Bakanı, radyolardan, TV'lerden "Seyyar tuvaletlerin kurulmaya başlandığını" söylüyorlardı. Ancak Yalova sağlık ekibinden Dr. Ertan Sarıbaş, "Şimdi en gerekli olan seyyar tuvaletler... Henüz gelmedi. Tetanoz aşısı geldi. Ayrıca intaniye uzmanına, dahiliyeciye ve çocuk doktoruna da ihtiyaç yüksek." diyordu. Yalova şehir stadına helikopterlerin de inip kalktığı çok işlevli, doktorlar, hemşireler ve diğer sağlık elemanlarının çok iyi çalıştığı bir hastane kurulmuştu. Fakat belediyeler 82 saat boyunca oluşmaya bsaşlayan pet şişe, kâğıt torba dahil yeni çöpleri toplayamıyor, sinekler için ilaçlama yapmıyor, bulaşıcı bir hastalığın yayılmasını önlemek için de enkazları ilaçlama işlemi henüz başlamıyordu.

Doktorlar, dışarıda hava sıcaklığının 40 dereceye, enkaz altında ise 45-50 dereceye çıkabildiğini, bu yüzden de enkaz altındaki cesetlerin 24 saat içinde kokmaya başladığını söylüyorlardı. 82 saat geçmişti ve enkaz altında 35 bin ceset olduğu tahmin ediliyordu. Bölgeye gelen sağlık ekibi içinde yer alan Dr. Bahadır Külah, "Bundan sonra patlama ihtimali olan salgın hastalıklara karşı önlem alacak doktor ekibi henüz bölgeye ulaşmadı" diyordu. İhsaniye'de Kavaklı mevkiinde çöken 8 katlı binada kızını ve damadını yitirmiş Ahmet Ocak, "80 saat oldu, gelen giden yok..." diyordu.

Halk dayanışmayı kurmuştu...

Birbirine el vermişti...

Fakat devlet çok hantaldı...

Herkesin söylediği şuydu: Deprem gece saat 3'de olmuş, Ankara gündüz saat 12'de ancak uyanabilmişti. Evet, kriz masaları kurulmuştu, yetkilileri de çok iyi niyetliydiler ve yardımcı olmak istiyorlardı, ancak henüz hangi yıkım yerinin neye ihtiyacı olduğu tespit edilememişti.

İnsanlar çadır istiyordu.

Çadır da verilememişti.

20 yıl geriye gitti
Türkiye'nin kalbi büyük darbe almıştı. İzmit, Sakarya, Yalova; çok sayıda fabrikanın, onlara yedek parça, yan ürün üreten çok sayıda işletmenin bulunduğu bölge, büyük bir yıkım içindeydi. Türkiye; 4 katlık ev yapılacak yere 8 katlı ev yapmış olmanın bedelini çok ağır ödüyordu. Sakarya'da, Adnan Menderes Bulvarı'na açılan meydanda 20 yıldan beri yapılmakta olan Sakarya Kültür Sitesi bile çökmüştü. Gölcük Belediyesi'nin park içinde yaptırdığı lüks işhanı da çökmüştü... Yıkılanların çoğu kooperatif evleriydi. Ve alt katlardaki ara kör duvarlar yok edilip mekân genişletilerek kahvehane, galeri, büyük market yapılan binalar çökmüş, un ufak olmuştu. Gölcük'te Kız Meslek Lisesi'nin bahçesinde kendi çarşafları, kilimleri ile çadır kurmuş ailelerden, evini ve yakınları kaybetmiş Mustafa Mızrakçı ağlayarak şu gerçeği söyledi; "Biz kendimize ev diye mezar yapmışız..."

İzmit'te, Sakarya'da, Sapanca'da, Gölcük'te, Yuvacık'ta, Bahçecik'te, Hisareyn'de, Harmandere'de, İhsaniye'de, Karamürsel'de, Yalova'da yıkılan bütün evlerin yapımında deprem perdesi, etriye sıklaştırması yapılmamıştı. Yıkılan evlerin yüzde 80'inin betonu yanmış ve agrege milli çakıldan dökülmüştü.

Türkiye'nin en zengin bölgesi sayılan Sakarya, İzmit, Gölcük ve Karamürsel, aslında en fazla 4 kat yapılması gereken bir zemine 8 kat binalar dikmişti.

Beldelini de ağır ödemişti..

Türkiye'nin en zengin bölgesi en az 20 yıl geriye gitmişti. Bölgeden göç başlıyordu. Yarınki yazıda anlatacağım..