DEPAM'dan Dr. Nihat Kaya, deprem gibi büyük doğal afetlerden psikolojik olarak korunmak için kişinin güçlü olduğu yönlerini ortaya çıkarıp, cesaretlenmesinin önemine değiniyor. Doğal afet gibi travmatik olaylarla karşılaşan insanlarda "post travmatik stres bozukluğu" ortaya çıkabileceğini de söyleyen Dr. Nihat Kaya, psikolojik tepkilerin çocuklarda ve erişkinlerde farklı olabileceğini belirterek şu bilgileri verdi:
Deprem gibi afetler, insanda, var olan kaygı, korku, umutsuzluk gibi duyguları birdenbire ve aşırı bir biçimde ortaya çıkarmaktadır.
İnsan yaşamındaki belirsizlikler, ne olacağını bilememe, sürekli bir felaketi bekleme olayı, bunaltı, kaygı, korku oluşturur. Kişisel olarak panik, korku ve depresyona yatkın insanlarda hastalıklar ortaya çıkabilir.
Büyük afetler yaşamış olan insanlar, bir süre çok hassas olurlar. Tekrar tekrar olayı yaşarlar. Ürpertiler, nedensiz çığlık atmalar görülebilir. Uykusuzluk ve iştahsızlık ortaya çıkar.
Depremden en çok etkilenenler, genellikle oturduğu mekân çöken ve onun enkazından sağ çıkan ve de yakınlarını kaybeden insanlar oluyor. Olaylara tanıklık eden fakat fiziksel hasar görmeyen insanlar da bir süre sonra gizli ruhsal bozukluklarla karşılaşabilir.
Uzmanlar, bu olaydan etkilenen çocuklarda ciddiye alınması gereken ilk işaretleri şöyle sıralıyorlar:
İlk başlarda, o olayı kapsayan hayaller görmeye başlarlar. Bazılarında ise, travmaya eşlik etmiş olan uyaranlarda sürekli kaçınma ve genel tepki gösterme düzeyinde azalma ortaya çıkar. Örneğin, depremle ilgili konulara, görüntülere bakmama, dinlememe başlar.
Travmaya eşlik eden diğer durumlar da şöyle sıralanıyor:
Travmayla ilgili kişilerden, yerlerden kaçma, uzak durma çabası görülür. Travmanın önemli bir kısmı hatırlanmaz.
Yaşamla ilgili etkinliklerden soğuma ve katılmama,
İnsanlardan uzaklaşma ve yabancılaşma duygusu,
Duygularda kısıtlanma (sevememe, sevindirememe),
Bir geleceği kalmadığı duygusunu taşıma, mutsuzluk, karamsarlık hali,
Huzursuzluk, öfke patlamaları,
Düşüncesini bir konuya yoğunlaştıramamak,
Ses, gürültü ve tıkırtıya karşı aşırı irkilme, tepki gösterme.