Ekonomİk İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD), üye ülkelere "sabırlı ve ucuz" yabancı yatırım çekmek istiyorlarsa sermaye piyasalarında ortak yönetim anlayışını yerleştirmelerini önerdi. OECD tarafından yılda üç kez yayımlanan Sermaye Piyasaları Eğilimleri isimli akademik çalışmada, kuruluşun "ortak yönetim ve yatırımcı hakları"na ilişkin ilkeleri de yer aldı. Çalışmada globalizasyon ve uluslarası sıcak para hereketleri ile şirketler ve ülkeler için çok daha büyük bir fon havuzu oluştuğu belirtilerek "Ülkeler bu fondan maksimum oranda yararlanmak ve sabırlı sermaye çekmek istiyorlarsa ortak yönetim kavramını yerleştirmek zorundadır" denildi.

Çalışmada OECD üyesi olan ülkelerin gittikçe artan bir biçimde şirketlerde ortak yönetim kavramının makro ekonomiye ve yapısal politikalara sağladığı sinerjiyi fark ettikleri belirtilerek "Ortak yönetim ekonomide verimliliği artırıcı önemli bir unsurdur" denildi. Çalışmada kuruluş biçimleri birbirinden farklı olsa da ortak yönetim kavramının en önemli bileşenlerinden birinin sermaye piyasalarınında düzenleyici-denetleyici konumdaki kurullar olduğunun altı çiziliyor.

Ortak yönetimin faydaları
Çalışmada ortak yönetimin şirketlerin verimliliğinde etkili olduğu kadar yatırım kararlarında da önemli olduğu vurgulandı. Özellikle küresel krizin ardından yabancı yatırımcıların yatırım kararı alırken gözönünde tuttukları kriterlerden birini de ortak yönetim kavramının oluşturduğu belirtilen çalışmada "Yatırımların karakteri değişiyor. Uluslararası sıcak para hareketleri, şirketlere artık çok daha büyük bir havuzdan finansman bulma olanağı tanıyor. Gelişmekte olan ülkeler global sermaye piyasasından yararlanmak ve uzun vadeli "sabırlı" yatırım çekmek istiyorlarsa bu kavramı yerleştirmek zorundadır" denildi.

Deniz BAYRAMOĞLU

OECD'YE GÖRE ORTAK YÖNETİMDE:
Yatırımcı hakları:
* Şirket hisse senedi sahipleri haklarını tescil edecek güvenilir takas ve saklama kurumlara sahip olmalı

* Şirketin faaliyetini, sahiplik durumunu ve kârını ilgilendiren her türlü bilgiye istedikleri zaman ulaşabilme hakkına sahip olmalı. Ayrıca şirketle ilgili önemli bilgiler doğru ve zamanında yatırımcıya ulaştırılmalı

* Genel kurul toplantılarında temsil ve oy hakkına sahip olmalı. Gündeme gerekli gördükleri maddeleri önerebilmeli

* Yönetim Kurulu seçiminde söz sahibi olmalı

* Şirketin kârından eşit şekilde yararlanabilmeli

* Oy hakkını temsilen kullanabilmeli

* Bütün yatırımcılara, azınlık ya da yabancı yatırımcı ayrımı gözetilmeksizin aynı haklar verilmeli

* Tüm yatırımcılar hak ihlalerinde aynı kanuni haklara sahip olmalı

* İçerden bilgilenenlerin ticareti ve yöneticilerin kendi adına alım satımları engellenmeli

Ortakların rolleri
* Şirket ortaklarının da kanunla tanınan hakları korunmalı

* Ortaklar her türlü hak ihlalerine karşı yargı yolunu kullanabilmeli

* Ortak yönetim içinde yer alan ortaklar her alanda doğru ve zamanında bilgilendirilmeli

Şeffaflık
* Yatırımcılar ve ortaklar en azından şu konularda doğru ve zamanıda bilgilendirilmeli. Şirketin mali ve operasyonel durumu, Şirketin zorunlulukları, ana ortaklar ve oy kullanma hakları, yönetim kurulunun oluşumu, görev ve yetkileri, varolan riskler, çalışanları ve ortakları da ilgilendiren kararlar, yönetim yapısı ve politikaları

* Bilgiler doğru denetimden geçirilmiş ve herkesin anlayacağı biçimde yazılı ve sözlü olarak sunulmalı.

* Bilgilerin iletileceği kanallar herkes için ulaşılabilir ve güvenilir olmalı.