Kazanılmış haklar

Halen yürürlükte olan Emekli Sandığı Yasası'nın 75. maddesine göre, evli olmayan kız çocuğu belli koşullarda ikinci maaş alabilmektedir.

Tasarı ile bu uygulamaya bir sınırlama getirilmektedir.

Tasarı bu haliyle yasalaşırsa, evli olmayan kız çocuklarının Emekli Sandığından bu geliri alabilmeleri için, sigortalı bir işte çalışmamaları veya diğer sosyal güvenlik kurumlarından herhangi bir nedenle aylık almamaları gerekiyor. Şayet çalışıyor veya aylık alıyorlarsa, Emekli Sandığı bu ödemeyi yapmayacak. Buraya kadar söylenecek bir şey yok. Yapılan düzenleme sigortacılığın mantığına uygun. Ancak eksik. Hem emekli aylığı, hem de milletvekili maaşı alan sayın parlamenterlerimiz, acaba kendi konumlarını düşünmediler mi? Eminim, durumları evlenmemiş yetim bir kız çocuğunun durumundan daha kötü değildir.

Asıl sorun tasarının bir başka maddesiyle yaratılmaktadır. Emekli Sandığı Yasasına eklenen bir geçici madde ile, halen bu aylığı alanların aylıkları, tasarının yasalaşmasıyla birlikte kesilecektir. Yani yıllardır kazanılmış hak olarak kendilerine ödenen maaş, reformla (!) birlikte uçacaktır. Kazanılmış haklara dokunulmuyor söylemi burada yanlış.

Tasarı böyle yasalaşırsa kazanılmış haklar, evlenmemiş kız çocuklarının ellerinden bal gibi alınmış olacak.

İkinci maaş bağlanmayabilir. Ancak bu uygulamanın, tasarı yasalaştıktan sonra ilk kez bu kapsama giren işilere uygulanması gerekir.

Halen bu kapsamda olup, aylık alanların aylıklarını keserseniz, doğruyu yapmamış olursunuz. Ne ödüyorsunuz ki, neyi keseceksiniz? Evlenmemiş yetim kız çocuğunun aylığını keserek reform yapamazsınız.

Sorular... Yanıtlar...
* "15.12.1966 doğumluyum. 1.11.1988 tarihinde sigortalı oldum. Şu ana kadar isteğe bağlı da olmak üzere 480 gün prim ödedim. İsteğe bağlı olarak devam etmek istiyorum. 1. Yeni tasarıya göre ne zaman emekli olabilirim? 2. İsteğe bağlı sigortadan vazgeçersem ödediğim primleri geri alabilir miyim? 3. İsteğe bağlı sigortamı belli bir süre dondurmam mümkün müdür?

Ayşe TİMUROĞLU/İstanbul

Sayın Timuroğlu, sorularınızı sırayla şöyle yanıtlamak mümkün:

Sigortalılık süreniz 10 yıldan fazla, 11 yıldan az. Prim gün ödeme sayınız da çok düşük. Tasarıya göre emekli olabilmeniz için, 55 yaşını doldurmanız ve en az 6800 gün prim ödemeniz gerekmektedir. İsteğe bağlı sigortalılıktan vazgeçtiğinizde, ödediğiniz primleri geri alamıyorsunuz. İsteğe bağlı sigortalılığı dondurmak gibi bir uygulama yok. Adından da anlaşılacağı üzere tümüyle isteğe bağlı. Prim ödediğiniz sürece sistemden yararlanabileceksiniz. Ancak 360 gün prim ödemenize ara verirseniz, isteğe bağlı sigortalılığınız sona erer.

* "4.5.1964 doğumluyum. İlk sigortalılığım 1.6.1976'da başladı. Daha sonra uzun süre Bağ-Kur'lu olarak çalıştım. Halen isteğe bağlı sigortalı olarak SSK'ya prim ödemekteyim. Prim ödeme gün sayım 4722'dir. Tasarı yasalaşırsa ne zaman emekli olabilirim?"

Gökhan DEMİR/Bursa

Toplam sigortalılık süreniz 23 yıldan fazla, 24 yıldan az. Tasarıya göre emekli olabilmeniz için, 25 yıllık sigortalılık sürenizi ve 47 yaşınızı doldurmanız ve en az 5360 gün prim ödemeniz gerekiyor.

*"İlk sigortalılığım 1977 yılında başladı. SSK'lı olarak 97 gün prim ödedim. Daha sonra 1984 tarihinde Emekli Sandığı'na tabi olarak çalışmaya başladım. Yürürlükte mevzuata göre 20 yıl fiili hizmetimi 4,5 yıl sonra dolduracaktım ve 45 yaşında emekli olacaktım. Ancak yeni tasarıya göre, bir bayan olarak 50 yaşında emekli olacağım. 22 yıl önce sigortalı olmam bir şeyi değiştirmiyor mu?"

Aytürk AKYÜREK/İZMİR

Sayın Akyürek, durumunuzu biliyorsunuz. Emekli Sandığı Yasası, iştirakçileri için, fiili hizmet süresini esas almaktadır. SSK'da ise daha farklı bir uygulama var. Emekliliğinize 5 yıldan az bir süre kaldığı için yeni tasarıya göre ancak 50 yaşını doldurduğunuzda emekli olacaksınız. 22 yıl önce sigortalı olmanız bu gerçeği değiştirmiyor.

*"1958 doğumluyum. 3.11.1980'de SSK sigortalısı oldum. Prim ödeme gün sayım 4750 gündür. Yeni tasarıya göre ne zaman emekli olabilirim?"

Sultan KARACAOĞLAN/İst

Sigortalılık süreniz 19 yıldan fazla, 20 yıldan az. Yeni tasarıya göre siz 20 yıllık sigortalılık sürenizi ve 5180 gün prim ödeme gün sayınızı doldurduğunuzda emeklilik için başvurabileceksiniz. Yaş sorununuz yok.

*"SSK'da ilk sigortalılığım 11.7.1972'dir. 29.9.1976'dan 31.5.1996'ya kadar Bağ-Kur'lu olarak çalıştım. 1.6.1996'da tekrar SSK'lı oldum. 1.4.1999 tarihinden bu yana da isteğe bağlı olarak primlerimi yatırmaya devam ediyorum. Toplam prim ödeme gün sayım 8150 gündür. Emekliliğim yeni yasaya göre mi olacak, yoksa emeklilik için başvurabilir miyim?"

Harun SOYLU/İstanbul

Sayın Soylu, sizin sigortalılık süreniz 27 yıldan fazla. Prim ödeme gün sayınız da 5000'in çok üstünde. Ancak siz emeklilik için bugün SSK'ya başvurursanız emekli olamazsınız. Çünkü, sigortalılık sürenizin son 3.5 yılı SSK'da geçmiş değil. SSK sizi Bağ-Kur'a gönderecektir. Ancak Bağ-Kur'dan da emekli olamazsınız, çünkü 9000 günlük fiili çalışma sürenizi doldurmamışsınız. Yeni tasarı yasalaştığında, ancak 9000 gün prim ödemek koşuluyla Bağ-Kur'dan emekli olabilirsiniz. Çünkü yeni tasarı, fiili hizmet süresinin yarısından fazlası hangi kurumda geçiyorsa, o kurumdan emekli olmayı öngörüyor.

*"10.1.1964 doğumluyum. İlk kez 5.8.1981 tarihinde SSK'lı olarak çalışmaya başladım. Şu ana kadar 4050 gün prim ödedim. Yeni tasarı yasalaşırsa ne zaman emekli olacağım.

Hakan DENİZ/Balıkesir

Sayın Deniz, sigortalılık süreniz 17 yıldan fazla, 18 yıldan az. Yeni tasarıya göre emekli olabilmeniz için, 25 yıllık sigortalılık sürenizi ve 55 yaşınızı doldurmanız ve en az 6440 gün prim ödemeniz gerekecektir.