'Devlet ürkmesin'
Haftalık ekonomi dergisi Para'nın bu haftaki sayısında yer alan bir araştırma-haberde, dış kaynağın tahkimle geleceği ve bu yasal düzenlemeyle yabancı sermaye akışının hızlanacağı, başta enerji olmak üzere yatırımların canlanacağı ifade ediliyor.

Para dergisine konuşan hukukçu Fadullah Cerrahoğlu, enerjiye yabancı yatırımcılardan büyük ilgi olduğunu belirterek, "Uluslararası firmalar anlaşmazlık durumunda konunun Türk mahkemelerine gitmesi yerine, uluslararası bir mahkemede görülmesini istiyorlar. Her iki tarafın hakimiyetine tabi olmadan uluslararası organda. Türk hukuku ise, bu tür davaların Danıştay ya da bağlı idari mahkemelerde görülmesini öngörüyor. İşte bunu değiştirme yoluna gidiyorlar. Devletin bundan ürkmemesi lazım" diye konuşuyor.

Tahkim düzenlemesinin etkileyeceği en önemli konu ise, YİD modeliyle gerçekleştirilecek enerji yatırımları olacak. Çünkü uluslararası kreditörlerin, karmaşık ve geri dönüşü uzun süren enerji yatırımlarına YİD modeli çerçevesinde finansman sağlarken öne sürdükleri koşulların başında, olası uyuşmazlıkların çözümünde, eşit taraf olarak kendilerinin de etkin olabileceklerini düşündükleri 'uluslararası ticari tahkim' geliyor.

Halen Türkiye'nin gündeminde bulunan YİD modeliyle yapılan ve yapılacak olan yatırımların tutarı ise 10 milyarlarca doları buluyor. Müzakereleri devam eden bu projeler ve yatırım tutarları şöyle: Boyabat Barajı (601 milyon dolar), Konya-Ilgın Termik Santralı (804 milyon dolar), Aliağa Fuel Oil Santralı (897 milyon dolar), İzmir Aliağa LPG Santralı (660 milyon dolar), Dilet-Güroluk Santralı (400 milyon dolar), İzmit Körfez geçişi (1.3 milyar dolar), Derince Konteyner Terminali (210 milyon dolar).

'Yasa değişmezse karanlıktayız'
Pekin & Pekin Hukuk Bürosu'ndan Ahmet Pekin, uluslararası tahkim konusunda Türkiye'nin karşı karşıya kaldığı durumu "Ya yasaları değiştireceğiz ya da kendimizi karanlığa terkedeceğiz" sözleriyle açıklıyor. Türkiye'nin çok büyük enerji açığının bütçeden ayrılan paylarla karşılanmasının mümkün olmadığını belirten Pekin, "Bu projeleri finanse edecek çok büyük fonlar var. Bu şirketler, 'Bu bizim işimiz, tabii ki yaparız, destekleriz. Ancak, uluslararası tahkime bağlı olmak kaydıyla' diye düşünüyor. Diyelim ki anlaşmazlık çıktı ve uluslararası tahkim yabancılardan yana karar verdi. Ne olacak? Barajı sırtlanıp götürecek halleri yok. İhtilaf para konusunda çıkar, o da alacak-verecek davasıyla hallolur" diyor.