Baba'ya mektup

Aydın Menderes'in evindeyiz. Konumuz, "merkez sağın hali." Menderes projeye "yeniden inşa" adını takmış. Demirel'den de katkı bekliyor. Bir de, Yarı Başkanlık, Meclis Başkanlığı, Kutan ve Erbakan üzerine konuşuyoruz

Cuma, saat 09.30... Milletvekili lojmanlarındayız... "Bağımsız" Aydın Menderes'in evinde.

Konumuz "Ne olacak merkez sağın hali?"

Aydın Bey'in ilk sözü:

- Merkez sağı bu halde bırakamayız.

Menderes projeye "yeniden inşa" adını takmış.

Yeniden inşanın bazı koşulları var.

Örneğin "toplumsal kararlılık."

Yani "inşa işinde" sadece siyasetçiler yer almayacak.

Herkes "işin ucundan" tutacak.

Herkesin içinde "merkez sağa oy vermeyen.... Ama merkez sağın güçlenmesi gerektiğini düşünenler" de olacak.

ooo

Merkez sağda siyaset yapanlar, söze "1946 şafağı" diye başlarlar.

"DP geleneğinden geliyoruz" derler.

Bu kez konumuz "gelenek."

Menderes:

- Gelenek tabii ki önemli ama... Yeniden inşada, geleneğin yerini iyi belirlemek lazım. Türkiye o günün... 1946'nın... 1961'in Türkiye'si değil... Dünya da değil. Yeni inşaatın referansı sadece 1946... 1950... 1977 seçimi olmamalı.

ooo

- Aydın Bey, Adalet Partisi'ni kurmayı düşündünüz mü?

- Hayır. Aslında AP kapatılınca... DYP köksüz kaldı... Sayın Demirel başta iken, pratikte bir sorun yoktu. Ama Cumhurbaşkanı seçilince... Ayrı bir rüzgar esti. Ve o rüzgar DYP'yi "bir yerlere" savurdu.

"Yüzde 12'ye..."

ooo

Menderes:

- Birleşme... Bütünleşme... Yeniden inşa... Adını ne koyarsak, koyalım. Bu konuda en önemli rollerden biri "beyefendiye" düşüyor.

- Yani?

- Sayın Cumhurbaşkanımıza.

- Ama o şimdi tarafsız.

- Üstlendikleri görev sebebiyle bu işin siyasi boyutları içinde olmak istemeyebileceklerdir.

- Doğrusu da bu değil mi?

- En tabii haklarıdır. Ancak...

- Ancak?

- 1946'dan bu yana, bu hareketin içindedirler. 1960'tan bu yana da, adeta, bu dönemin tek başlarına özeti durumundadırlar.

- Sizce Sayın Demirel ne yapmalı?

- Dün, bugün, yarın hakkında, en önemli fikri katkıyı yapmalarını arzularım.

- Merkez sağ konusunda mı?

- Evet.

- Bu nasıl olacak?

- 1960 şuydu... 1970... 1980 şuydu diyecekler... Merkez sağ düşünce şöyle revize edilmeli... Böyle hareket edilmeli diyecekler...

- Hangi platformda?

- Kendileri seçerler.

- Tarafsızlık ne olacak?

- Merkez sağ ne olmalı konusunda Sayın Demirel'in görüşleri... Katkıları alınmazsa... Bu yoldaki girişimler ciddi eksiklikle karşılaşır.

ooo

Aydın Bey neredeyse Baba'dan "konuşma ötesi aktivite bile" isteyecek.

Menderes:

- Tabii... Beklenebilir.

- Mümkün mü?

- Bir, Sayın Demirel'in merkez sağa karşı moral sorumluluğu var... İki... Cumhurbaşkanlığı görevi var... Bu ikisini, hangi üslup içinde birleştirebilirler?.. Kendi takdirleridir.

"Yasaklı Türkiye'den bir görüntü..."

Baba ve Menderes, Samsun'da.

Üstü açık, siyah Mercedes'te.

Birlikte, yasaklara karşı mücadele veriyorlar.

- Aydın Bey, siz şimdi "Baba in aşağı... Yine binelim siyah Mercedes'e" mi diyorsunuz?

- İyi de... Önemli bir sorun var.

- Nedir?

- Cumhurbaşkanı'nın görev süresi dolunca Sayın Demirel'in yerine, kimin Cumhurbaşkanı yapılacağı. Şu anda, bu soru cevapsız.

ooo

Menderes "okuyan... Düşünen... Soran... Araştıran" bir siyasetçi.

Fazilet Partisi "Kutan-Menderes çizgisinde" siyaset üretseydi...

"Başına" bu işler açılır mıydı acaba?

O şimdi Bağımsız...

Ama "böyle bağımsızı" kimse kendi haline bırakmaz.

Kimi "ya yarın benim yerime gelirse" diye düşünür.

Kimi de "Meclis Başkanı yapalım... Günlük siyasetin dışına itelim" der.

Bu arada DYP zirveleri" Aydın Bey'le diyalog aramaya başladı bile.

- Sayın Menderes, DYP'den kim arıyor? Ayrıca... Meclis Başkanlığı konusuna nasıl bakarsınız?

- Olumlu bakmam.

- Niçin?

- Çok taze bir siyasi karar verdim. Böyle bir gelişme ortaya çıkarsa... Bu siyasi kararın bir bedeli gibi görünür. Beni rahatsız eder. Bu konjonktürde kabul edilemez.

Yarı başkanlık

Aydın Bey diyor ki "şöyle bir örtüşme olabilir." Soruyoruz:

- Nasıl bir örtüşme?

Menderes:

- Cumhurbaşkanı'nı halk seçecek.

- Yani?

- Yarı başkanlığa doğru gidiş.

- Sonra?

- Sayın Demirel, seçim kampanyasına katılacak olursa... Kampanyada ifade edeceği görüşler, merkez sağın yeni programını oluşturur.

- Bunu kimseye söylediniz mi?

- Hayır... Ayrıca...

- Ayrıca?

- Ayrıca bu kampanya sırasında ister istemez bir siyasi kadro da oluşur. Böylece üç önemli konu birden çözülür.

- Hangi üç?

- Bir... Sayın Demirel'den sonraki Cmuhurbaşkanlığı... İki... Merkez sağın geleceği... Üç... Siyasi yelpazenin yeniden düzenlenmesi.

- Aydın Bey, bu senaryonun gerçekleşme yüzdesi?

- Acaba bu senaryonun uygulanıp, Sayın Demirel'in şahsında merkez sağın toparlanması mı daha doğru?.. Yoksa... Cumhurbaşkanı'nın görevinin uzatılması mı?... Burada Sayın Demirel'in tercihi esas olacak.

Ve sohbetin sonu: Menderes:

- Merkez sağ bu halde kalamaz... Siyaset bu halde kalamaz. Merkez sağ toparlanınca... Siyaset de... Sol da toparlanacaktır.

"Devlet adamı"

- Sayın Menderes, Recai Bey'le en son konuşmanız?

- 3 Mayıs, Pazartesi... Başkanlık Divanı'nda... Yüzyüze son konuşmamızdı.

- Recai Bey hakkında ne düşünüyorsunuz?

- Sayın Kutan iyi... Mümtaz bir insan. Devlet adamı nitelikleri var. Bende, hayli geniş bir devlet adamı albümü oluştu. Keşke Fazilet'te daha ön plana çıkarılabilseydi...

Son buluşma

- Aydın Bey, Sayın Erbakan ile en son ne zaman konuştunuz?

- Dört, beş ay kadar önce... ASKİ'de biraraya geldik. Onun dışında kandil... Bayram tebriki gibi konuşmalar oldu... İnsani ilişkiler.

- ASKİ'deki buluşmada neler konuştunuz?

- Çok fazla Fazilet ağırlıklı bir konuşma olmadı. Olmasını isterdim. Ama bunları konuşma konusunda... Takdir edersiniz... Ben talepkar olamam.