Öncelikle belirtmeliyim ki, geçen günkü yazımı yazarken, "Kabilesinden Ayrılan Adam"ın, yani Mustafa Çalık'ın, tekrar "kabile"sine döndüğünü bilmiyordum. Çalık'ın seçimlerde MHP'den milletvekili adayı olduğunu okurlarımdan öğrendim.
Bu dönüşün anlamını açıklamak tabii ki Mustafa Çalık'ın yapabileceği bir şeydir. Artık "kabile"nin kabile olmaktan çıktığını düşünmüş olabilir; ferdi ve şahsi hürriyeti kazanmış biri olarak oradaki varlığının, ya da bu hareketin kabile olmaktan çıkıp çağdaş bir partiye dönüşmesine hizmet edebileceğini düşünmüş olabilir.
Benim dileğim, dönüş sebebi ne olursa olun, "kopuş yılları"nda kazandığı "birey olma" duygusundan ve sorumluluğundan kopmadan; sadece "kendilerinden" olanları değil, insaniyetten nasibini almış herkesi sevmeye devam ederek var olabilmesidir.
Kitabından ve Türkiye Günlüğü'ndeki yazılarından tanıdığım Mustafa Çalık'ın MHP'nin olumlu yönde değişimine katkıda bulunacağına inanıyorum.
Öte yandan ben, "bir şeyi anlamanın en iyi yollarından birinin, o şeyi bizzat yaşamış ama daha sonra dışına çıkıp "dışardan" bakabilmiş insanları dinlemek" olduğuna inanmaya devam ediyorum.
Sahibi tekrar "içeri" girmiş olsa bile, kitap "dışardan bakma" özelliğini koruduğuna göre; size verdiğim sözü tutup, Çalık'ın kitabının önemli gördüğüm bazı değerlendirmelerini buraya aktarabilirim.
Allah bilir, şimdi ikinci bir seçim yapılsa 19 Nisan'dan değişik bir tablo çıkabilir ortaya... Oynaklığıyla büyük siyaset analistlerini şaşkına çeviren o kararsızlar, tepki oyları öyle yeni bir sürprizi yapar ki, yine şaşırıp kalırız.
Evet, politik tablolar çok çabuk değişebilir. Ama bu oynaklık neyi değiştirir ki...
Kültürel ve sosyal olan, köklü ve sarsılmaz bir biçimde karşımızda durdukça ve politikanın konjonktürel cilvelerini bıyık altı gülümsemesiyle izleyerek hükmünü sürdürdükçe, inen çıkan o üçbeş puanlar neyi ortaya koyar ki...
Mustafa Çalık en önemli tesbitlerinden birini bu noktada yapıyor.
"MHP Hareketi" dediğimiz fenomeni anlamak için, "politik olan"dan çok, "kültürel ve sosyal olan"a eğilmemizi öğütlüyor. Çalık'ın deyişiyle, otoritarizm, faşizmden önce de vardı sonra da olmuştur. Dolayısıyla önemli olan MHP'nin faşist olup olmadığı değil, otoriter olup olmadığı veya ne ölçüde otoriter olduğudur. Ve otoriter karakterin hangi tarihi, sosyal, siyasi, ekonomik ve kültürel faktörlerin eseri olduğu tartışması öncelik kazanmalıdır.
Çalık'ın bu tartışma bağlamında söylediği şudur: "MHP hareketi, teşkilatçılık anlayışı ve politik eylem konusunda, 'legalite'yi fazla umursamayan yönüyle İttihad ve Terakki'yi; liderlik kodunun işleyişi ve siyasi ideolojinin manipülasyonu açısından tek parti döneminin CHP'sini; siyasi, sosyal ve ferdi davranışın tarihi-kültürel kodları bakımından ise klasik göçebe ve yerleşik köy-kasaba kültürünün pederşahi, kavgacı, belli ölçüde pagan ve mitolojik unsurlarının hiyerarşik bir otoriterlik ve tavizsiz bir disiplin kültü içinde eritilerek siyasi ideolojik alana tercüme edildiği despotik şark geleneğini tevarüs etmiştir."
İşte, siyasi hareketleri hâlâ sağ/sol diye bölüp de, ondan sonra belli koalisyonları "çarpık" bulanların anlamadığı bu ortak temeldir. Ortak payda otoriterliktir.
Bugün topluma da, siyasete de, toplum/devlet ve toplum/siyaset ilişkilerine de bugünkü biçimini kazandıran şey bu otoriter gelenektir.
Bu açıdan bakıldığında, "şimdi nereden çıktı bu MHP" diye düşünmenin yanlışlığı anlaşılır.
MHP her yerdedir. Hepimizin içindedir.
