Ali Rıza Kardüz (e-posta:arkarduz@sabah.com.tr )

Dudullu neresi biliyor musunuz? Boğaz'ın ötesi Üsküdar. Üsküdar'ın ötesi Ümraniye... Ümraniye'nin ötesi Dudullu. Kayışdağı'nın etekleri... Kayışdağı'nı aşınız. Daha öteye gidiniz. Samandıra ve ünlü Sultanbeyli'ye ulaşırsınız.

Bakanlar Kurulu 1976 yılında Dudullu'yu sanayi bölgesi ilan edecekti. Ortada, "bacasız fabrikalardan" oluşacak bir fabrikalar bölgesi, fabrikalar bölgesinin çevresinde sektörlere göre sıralanacak küçük sanayi sitelerinin kurulması düşünülmüştü.

Derken Dudullu'nun Elmalı Baraj Havzası'nda olması nedeniyle burada sanayileşmeye izin verilemeyeceği ileri sürülerek bölgeye Organiza Sanayi Bölgesi statüsü verilmesi kararından dönülmüş.

Ama bu arada olan oldu. Beşbin dönüm arazide, büyüklü küçüklü 5 bin sanayi işletmesi kuruldu. Bu işletmelerde 150 bin insan çalışmaya başladı.

Burada, gecekondularla iç içe, plansız, izinsiz çarpık bir yapılaşma ortaya çıktı. Ve işin garip tarafı bu fiili durum karşısında başlangıçta Organize Sanayi Bölgesi statüsünü vermeyenler sonunda çark edip, bu bölgeye statü vermek zorunda kaldı.

Bizim kamuoyumuz o yönde oluşturuldu ki, sanayi denilince buzdolabı, otomotiv, tekstil sanayii akla geliyor. Halbuki Türk ekonomisinde sanayi üretiminin büyük kısmını Dudullu benzeri yerlerde üretimini sürdüren irili ufaklı binlerce işletme gerçekleştiriyor. Buralardaki irili ufaklı işletmeler sadece iç pazar için değil dış pazar için de üretim yapıyor. Avrupa sanayii için parça üretiyor.

Dünya Gazetesi'nin Dudullu Organize Sanayi Bölgesi eki için bir çalışma yapan Mustafa Aslan'dan öğrendiğim bazı sanayi kuruluşları ve üretimleri hakkında bilgi aktarayım da sayın okuyucularım İstanbul'un göbeğindeki sanayi hakkında bilgi sahibi olabilsinler:

- Emsa, 1977 yılından buyana 2 KVA'dan 250 KVA'ya kadar dizel ve gaz türbinli elektrik jenaratörleri üretiyor.

- Üretken 25 yıldır otomotiv sanayiine plastik parça üretiyor. İki yıldır kalıp üretimine geçti.

- TMS Transfer Makineleri Sanayii, özel parça işlemek için 15 işlem ünitesine kadar transfer makineleri üretiyor.

- KTS ve Unison, elektrik sanayii için kablo taşıma sistemleri üretiyor.

- Plas-Met, otomotiv ve beyaz eşya, elektrik ve elektronik sanayileri için melat ve plastik kapılar üretiyor.

- Oluşum, bilgisayar kontrollu tartım temelli, dolum makineleri üretiyor.

- Mega, elektrikli forklift ve istif makineleri üretiyor.

- Dekoral, alüminyum cephe malzemeleri üretiyor.

- Aslan Kauçuk, boru contaları, otomotiv sanayii ve diğer sektörlerde kullanılan kauçuk contalar üretiyor. Bu 41 yıllık firma, Almanya'ya ihracat yapıyor.

- Gürışık, yağ ve gres pompaları üretiyor.

- Ömersan, gönye kesme ve profil makineleri ile inşaat makineleri üretiyor.

- Marpa, alüminyum konvektör ve ısıtma sistemleri üretiyor.

- GP Pres Döküm, bilgisayar kontrollu kalıp tezgahları, metal enjeksiyon, dövme kalıp üretiyor.

- Vursan, 40 yıldır av tüfeği, pompalı tüfek üretiyor. Devlet için yivli silah üretimine geçmeyi düşünüyor.

- Önaysan, otomotiv ve beyaz eşya sanayii için parça üretiyor.

- Yılmazlar, elektrik enerjisi taşınmasında ve dağıtımında kullanılan alüminyum iletkenleri üretiyor.

- Cansan, otomotiv ve beyaz eşya sanayii için parça üretiyor.

- Kormas, otomotiv yan sanayii için kalorifer, klima, havalandırma silecek motorları üretiyor.

- İmborsan, makine yedek parçaları üretiyor.

- Temsan paslanmaz ve karbon çelik, küresel yanlar ve paslanmaz metal parça üretiyor.

- Saba, elektronik regülastörler, kesintisiz güç kaynakları, özel amaçlı test cihazları üretiyor.

Sayın okuyucularıma Dudullu'daki 5 bin sanayi işletmesinden sadece birkaçının ismini verip neler ürettiğini yazdım. Düşününüz bu 5 bin işletme 1977 yılından 1995 yılına kadar "kaçak" kabul edildi. Devlet bunları "görmezden geldi." 1995 yılı sonunda Yüksek Planlama Kurulu Kararı ile Dudullu, "Organize Sanayi Bölgesi Statüsü"ne girdikten sonra devlet bu işletmelerin varlığını kabul etmeye başladı...

Bu ne demek?.. Kamuoyunun İstanbul'un göbeğindeki bu sanayi gücünden haberinin olmamasının ötesinde, bu gücün üretiminin, istihdamının ve ihracatının devlet rakkamlarına girmemesi demek!

Türkiye'de üretim nasıl artıyor? İnsanlar neden iş buluyor? İnsanlar nasıl para kazanıyor? İhracat nasıl büyüyor?

Bu sorulara cevap arıyorsanız, Dudullu'ya bakınız.