kapat

ÇARŞAMBA 01 TEMMUZ 1998

Ücretlere IMF freni

Başbakan Mesut Yılmaz, IMF ile 26 Haziran 1998'de imzalanan anlaşmanın ayrıntılarını açıkladı. Yılmaz, IMF'nin Türkiye'ye bir program dikte etmediğini, hükümetin daha önce açıkladığı 3 yıllık programın esas alındığını bildirdi.

Maliye Bakanı Zekeriya Temizel, Hazine Müsteşarı Yener Dinçmen ve Merkez Bankası Başkanı Gazi Erçel'in katılımıyla, bir basın toplantısı düzenleyen Yılmaz, hükümetin 3 yıllık programının güvenilirliği ve başarılı uygulamalarıyla IMF'nin dikkatini çektiğini söyledi.

Yakın izleme programı çerçevesinde, IMF uzmanlarının her üç ayda bir Türkiye ekonomisinde, hedeflenen göstergeleri gözden geçireceklerini ve değerlendirmelerin düzenli biçimde kamuoyuna açıklanacağını ifade eden Yılmaz, 18 aylık uygulama sonunda, enflasyonun yüzde 20'ye indirileceğini vurguladı.

Maaş zamlarına fren

Memur maaşlarına Temmuz ayında yapılacak zam oranı yüzde 20'yi geçmeyecek. Yılın ilk yarısında yapılan yüzde 30'luk zamla birlikte, yıllık kümülatif artış yüzde 56 olarak gerçekleşecek.

Aynı politikalar 1999 yılında da sürdürülecek. 1999 yılındaki maaş zamları, hedeflenen yüzde 20'lik enflasyonu aşmayacak.

Ürüne yüzde 20 zam

Aynı politika, tarımsal destekleme alım fiyatlarında da uygulanacak. 1998 yılında tahmin edilen ortalama enflasyon gözönünde bulundurularak buğdaya yüzde 60, çaya yüzde 64, tütüne yüzde 71 artış verilmişti. Bu politikalar 1998 yılının geri kalanı ve 1999 yılında da aynen devam edecek. Tüm fiyat artışları hedeflenen enflasyonla sınırlı tutulacak.

Erken emekliliğe son

Mevcut çalışanlar için emeklilik yaşı kadınlarda 50, erkeklerde 55'e çıkartılacak. Yeni işe girenler için emeklilik yaşı kadınlarda 57'ye, erkeklerde 60'a yükseltilecek. Ayrıca, en az prim ödeme gün sayısı kadınlarda 7 bin 200'e, erkeklerde 9 bine yükseltilecek. Ayrıca 1999 yılı sonunda önce, sosyal güvenlik kuruluşlarının sağlık hizmetlerinde daha geniş bir katılım payı ve geliştirilmiş maliyet kontrolleri devreye girecek.

Vergi gelirleri artacak

1998'in ilk 5 ayında vergi gelirleri reel anlamda yüzde 18 artarak 3.26 katrilyon liraya ulaştı. 1998 yılının tümünde 9.35 katrilyon lira tutarında vergi toplanacak. Böylece 1998 yılı vergi hasılatı GSMH'nin yüzde 17.7'sine ulaşacak.

Herkese vergi numarası

Halen otomobil ve gayrimenkul alım-satımlarında gerekli olan vergi numarası uygulaması giderek yaygınlaştırılacak. 1998 yılının sonunda vergi kimlik numarası uygulaması bütün banka hesapları için de geçerli olacak.

Repoya munzam karşılık

1999 başından itibaren, repo işlemleri mevduat munzam karşılıkları uygulamasına dahil edilecek. Ayrıca repo ve mevduat faizine uygulanan vergi oranları birbirine eşitlenecek. Halen mevduat faiz gelirlerine toplam yüzde 13.2, repo faiz gelirlerine ise toplam yüzde 6.6 oranında vergi uygulanıyor.

Açık pozisyona sınırlama

Ödelemer dengesire risk getiren açık pozisyon uygulaması daraltılacak. Halen özsermayelerinin yüzde 50'si oranında bulunan bankaların açık pozisyon limiti 6 yalkı bir kademeli geçiş süresinin sonunda yüzde 30'a düşürülecek. Ayrıca, banka bilançolarının nazım hesaplar dışında kalan swap ve forward işlemleri de özsermayenin yüzde 15'iyle sınırlanacak.

Faiz dışı fazla artacak

Faiz dışı bütçe fazlası 1998 sonunda 2 katrilyon 145 trilyon lira olarak gerçekleşecek. Faiz dışı bütçe fazlası 1999 yılında GSMH'nin yüzde 4.75'ine ulaşacak. 1999 yılında büyüme hızı yüzde 4.5 olarak gerçekleşecek, ödemel dengesi açığı ve uluslararası rezervler de makul seviyelerde kalacak.

Tarım kredileri ucuzlayacak

Ziraat Bankası'nın ortalama kaynak maliyeti ile tarım kredilerinin ortalama faizi arasındaki fark önemli ölçüde azaldı. Son mevduat faizi düşüşleri nedeniyle 1 Temmiz'dan itibaren Ziraat Bankası'nın tarım kredilerine uyguladığı faiz oranı 5'er puan düşürülecek.

Özelleştirme hızlanacak

Enerji sektöründeki özelleştirme uygulamalarından 1998 yılı içinde 3 milyar dolar, 1999 yılında da en az 3.6 milyar dolar (büyşük bir olasılıkla 5 milyar doların üzerinde) gelir elde edilecek. ÖİB kapsamındaki KİT'lerin satışından elde edilen gelir enflasyonla mücedele amacıyla kullanılacak. 1998 yılında en az 2 milyar dolar, 1999'de ise en az 3 milyar dolarlık özelleştirme geliri borçların azaltılmasında kullanılacak. Enflasyonla mücadelenin planlandığı gibi yürümesi halinde, en fazla 2 milyar dolarlık özelleştirme geliri yatırımların finansmanında kullanılacak.

Daha sıkı parasal disiplin

Enflasyonun düştüğü bir ortamda rezerv para telebinin tahmin etme güçlü nedeniyle Merkez Bankası, net iç varlıkların büyümesi üzerindeki kontrole daha büyük önem verecek. 1998 Aralık sonu net iç varlıklar hedefi eksi 1.5 katrilyon liradır. 1998 Haziran-Temmuz aylarında zorunlu döviz devri uygulamasını durduran Merkez Bankası piyasa koşullarına göre bu süreyi uzatabilecek.


© COPYRIGHT 1998 MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş. (Her hakkı saklıdır)
Yorum ve önerileriniz için: editor@sabah.com.tr