kapat

PAZAR 26 NİSAN 1998

Çetin Altan (e-posta:caltan@sabah.com.tr )

San Francisco Goril Akademisi mezunu Koko

Anadolu Ajansı, Chicago'dan bir haber geçti. Ünlü İnternet Şirketi America Online; Pazartesi günü, yani yarın, Arz yuvarlağında yaşayan İnsan toplumlarıyla Koko adındaki dişi bir gorili İnternet'de buluşturacakmış.

27 yaşındaki Koko, San Francisco Goril Akademisi'nden mezunmuş.

Zekası, normal bir insan zekasına eşitmiş. 2 bin İngilizce sözcük biliyor ve bunları kendi özel işaret diline aktarıyormuş. O nedenle de Koko'yla ancak o işaret dilini bilen bir çevirmen aracılığıyla konuşuluyormuş.

* * *

Koko'nun 2 bin İngilizce sözcük bildiği ayrıntısına biraz aklım takıldı.

Aklım takıldı çünkü, 17. Yüzyıl Fransız edebiyatının temel taşlarından Racine, yazdığı trajedilerin tüm toplamında sadece 2 bin sözcük kullanmıştı..

Ahmet Haşim'in kullanmış olduğu sözcük sayısı ise 1800'e bile varmıyordu...

Divan Edebiyatı'nda zengin bir dil kullanmış sayılan Fuzuli bile 3 bin sözcüğü aşamamıştı.

Demek ki Koko'nun bildiği sözcük sayısı üst düzey bir ozan olmaya dahi yeterliydi.

* * *

Toplumların düzeyini kullandıkları sözcük sayısıyla değerlendiren bir takım sosyologlar vardır. Sosyolojiyi pozitivist bir plana taşımaya çalışan bu özgün ekole "Structuralisme - Yapısalcılık" deniyor sanırım.

Örneğin bu ekole göre son yüz yıl içinde Avam Kamarası'nın kaç sözcükle, T.B.M.M.'nin kaç sözcükle konuştuğu ortaya konup kıyaslandığında, toplumların da gerek yaşam, gerek politik düzeyleri genel olarak belirlenmiş oluyor...

Seçimlerle parlementolardaki parti pozisyonlarını değiştirmek dahi, ne siyasal edebiyatta kullanılan sözcük sayısını çarçabuk değiştirebiliyor, ne de toplumun siyasal düzeyini...

* * *

Agop Dilaçar, dünyada bile az rastlanan beş yıldızlı bir dilbilimciydi...

Kendisinde maymunca bir sözlük bulunduğunu duymuştum. Bu sözlüğe göre daha 20. yüzyılın ilk yarısında, gelişmiş maymunların 72 sözcükle konuşabilecek bir kapasiteye sahip oldukları saptanmıştı.

Aklımda kaldığı kadarıyla maymunca da "Bihi-bihi" demek, "Hızlı hızlı" demekti...

San Francisco Goril Akadmesi'nden mezun 27 yaşındaki Koko, işi daha da ötelere götürmüş, 2 bin sözcüğe kadar genişletmişti dil dağarcığını...

* * *

Gerçekten de akıl takılacak bir konu bu...

Afrika gibi, Avusturalya gibi bazı kıtalardaki yerlilerle köylülerin kullandığı sözcük sayısı 400'ü geçmez..

Duruma bakılırsa gelişmiş maymunlarla, gelişmemiş insan yığınları arasında bir yarış başlamak üzere...

Filin en büyük düşmanının karınca olması örneğindeki gibi, Doğa'nın yahut Tanrı'nın acımasız kara bir mizahı var bazen. Gorillerin 2 bin sözcükle konuşmaya başlamaları da bunlardan biri olabilir pekala...

* * *

İster misiniz 8-9 yüz bin gün içinde insan toplumlarının bazı kesimleri gorillerin dahi gerisinde kalsın?

Doğa'yı yahut Tanrı'yı gerektiği gibi anlayamamış olanlar için, ne kadar ağır bir ceza olacak bu. Tıpkı cehennemde cayır cayır yanmakla eşdeğerde...


© COPYRIGHT 1998 MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş. (Her hakkı saklıdır)
Yorum ve önerileriniz için: editor@sabah.com.tr