PAZAR 26 NİSAN 1998
1915'in 25 Nisan sabahı binlerce genç dünyanın bir ucundan, adını bile bilmedikleri Çanakkale'ye "ölmeye" getirildiler. 83 yıl sonra, onların torunları bir yenilgiyi kutlamak için geliyorlar Çanakkaleye...
KADİR KAYMAKÇI
BİRİNCİ Dünya Savaşı sırasında Çanakkale Boğazı'nı ele geçirip Osmanlı'nın kalbi İstanbul'a ulaşmak isteyen İngilizler, dünyanın bir ucundan, Avustralya ve Yeni Zelanda'dan genç askerler getirdiler Çanakkale'ye. Tarlalarında çalışırken ne olduğunu bile anlamadan, adını dahi bilmedikleri bir ülkeye, "ölmeye", "öldürmeye" getirilen binlerce genç adam 25 Nisan sabahı "Anzak Koyu"nda karaya çıktılar.
Ve tarihin en ilginç savaşlarından biri yaşandı bu koyda. Birbirlerine düşman oldukları söylenen iki tarafın askerleri arasında garip bir dostluk kuruldu. Bir taraf diğerine su gönderiyor, diğer taraf buna konserve yiyecekler ve çikolata ile karşılık veriyordu. Gündüzleri kıyasıya savaşıyor, geceleri ise siperlerden karşılıklı olarak birbirlerine şarkılar söylüyorlardı. Birbirleri hakkında hiçbir şey bilmeyen bu genç adamların binlercesi niye savaştıklarını bile anlamadan öldü. Ama bu anlamsız savaş, anlamlı bir yenilgi oldu Avustralyalılar ve Yeniz Zelandalılar için. Bağımsız bir ulus olma bilincini bu yenilgiden sonra daha iyi kavradılar. Ve 83 yıldır -belki de dünyada tek- bu yenilgiyi bir bayram gibi kutluyorlar.
Her yıl olduğu gibi bu yıl da 25 Nisan'ı kutlamak için Avustralya ve Yeni Zelanda'dan binlerce kişi Çanakkale'ye geldi. Her yaştan Anzak, ülkelerine hizmet ederken şehit düşen ataları için Anzak Koyu'ndaki "Şafak Töreni'ne katıldı. Sabah saat 5.30'da başlayan törenlerde, dualar okundu, gayda çalındı ve şehitlerin ruhları için bir dakikalık saygı duruşunda bulunuldu.
Törende bir konuşma yapan Avustralya Göçmenlik ve Çok Kültürlü İşler Bakanı Philip Ruddock, 1915 yılında Türk ve Anzak askerlerinin göğüs göğüse kahramanca şavaşmasından övgüyle bahsetti ve o zamandan günümüze güçlenerek gelen özel arkadaşlığı vurguladı. Ruddock, "Türkiye'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk, Gelibolu'da ölen yabancı askerlerinde artık Türk evladı olduğunu söylemişti. Bugün de Avustralya, Avustralya'ya "Yuva" diyen binlerce Türk'le gurur duymaktadır dedi. Törenlere Yeni Zelanda Genel Valisi Michale Hardie Boys ve eşi de katıldı.