PAZAR 26 NÝSAN 1998
Suat Taþpýnar/Moskova
Hafta baþýnda TÜSÝAD üyelerine yaptýðý uyarýyla, "peþin fiyatýna taksitli satýþ" yöntemine savaþ açan Devlet Bakaný Güneþ Taner, bu yöntemde fiyatlarýn þiþirildiðini, bunun da enflasyonu körüklediðini belirterek, iþ dünyasýna "Uyarýyorum. Bu yöntemi býrakýn" mesajýný verdi. Taner, "Bu uygulamadan vazgeçsinler. Bu hem tavsiye, hem de uyarýdýr" dedi.
Peþin fiyatýna taksitli satýþlarda fiyatlarýn, malýn gerçek deðerini yansýtmadýðýný savunan Taner, þöyle konuþtu:
"Bu uyarýmýn mantýðý gayet basit. Buzdolabýndan fýrýna ve televizyona kadar her ürün için bir fiyat söylüyorlar. Bu fiyat üzerinden 6, 8 veya 12 ay taksitle, peþin fiyatýna satýþ yapýyorlar. Ama peþin deyip parayý 'hakiki peþin' verdiðiniz zaman da bunun üzerine iskonto yapýyorlar. O zaman bu malýn fiyatý kaç para? Demek ki bu malýn fiyatý üzerine konulan rakam deðil. O rakamýn altýnda bir rakam. Fiyat önce yükseltip sonra vade farký almadan taksitle satýþ yapýyorlar. Biz ise bu pahalý gösterilen rakamlar üzerinden endeksleri hesapladýðýmýz için bu iþten zarar görüyoruz. Enflasyon yüksek çýkýyor. Dünyanýn gerçek piyasalarýnda olduðu gibi liste ve piyasa fiyatý belirlense bundan biz kârlý çýkarýz, enflasyon düþer."
Sözlerinin "hem tavsiye, hem de uyarý" olarak algýlanmasýný isteyen Güneþ Taner, "Enflasyonla mücadele sadece üç-beþ kiþinin iþi deðil. Bütün toplumun bu mücadeleyi topyekžn yapmasý gerekir. Peþin fiyatýna taksitle satýþa yönelenlerin yaptýklarý yanlýþtan dolayý hep beraber zarar görüyoruz" dedi. Bu uygulamadan vazgeçilmesini isteyen Taner, "Yanlýþtan dönerlerse kimsenin bir kaybý olmaz. Ama enflasyon gerçek boyutuna çekilmiþ olur" diye konuþtu. Taner, serbest piyasa ekonomisinde ve demokratik ülkelerde zorlama veya dayatmanýn olamayacaðýna iþaret ederek, "Ama kendileri bunu dikkate almak zorundalar" dedi.
Taner, seçim konusunda Türkiye'de yaþanan son geliþmelerin, ekonomik politikalarda bir deðiþikliðe yol açmayacaðýný da söyledi. "Hiç kimse merak etmesin" diyen Taner, "Seçim ekonomisi gündemde mi?" sorusuna, "hayýr" yanýtýný vererek þunlarý söyledi:
"Uzun müddettir, yaklaþýk 4-5 aydýr biz bu iþi konuþuyorduk. Seçim kararý Meclis'ten çýkýncaya kadar, seçim kararý yoktur. Seçimin tarihinin belli olmadýðý bir ortamda seçim ekonomisi yapýlmaz. Kaldý ki Türkiye'nin bugün geldiði boyutta seçim ekonomisi diye bir kavram da kalmamýþtýr. Ekonomi, normal kendi koþullarý ve kurallarý ile devam eder."