|
 |
 |
 |
Irak sandık başında
Iraklılar, ABD'nin müdahalesi sonucu Saddam Hüseyin'in devrilmesiyle başlayan süreçte, 15 Aralık'ta yeniden sandık başına giderek meclisin yeni üyelerini belirleyecek. BM'den destek alan ''bağımsız'' seçim kurulunun gözetiminde nisbi temsil esasına göre düzenlenecek seçimlerde yaklaşık 15 milyon seçmen oy kullanabilecek. Seçmenlerin 4 milyon kadarı Bağdat'ta kayıtlı bulunuyor.
SANDALYE SAYISI
Yeni oluşacak meclis, geçici Ulusal Meclis gibi 275 sandalyeden oluşacak, milletvekilleri 4 yıllığına seçilecek. Seçimde 18 vilayet, nüfuslarına oranla milletvekili çıkaracak.Sistemin, şimdiki mecliste yeterince temsil edilemeyen Sünni Arapların lehine olduğu belirtiliyor.
275 sandalyenin 230'u 18 vilayete nisbi temsil sistemine göre şöyle dağıtılacak: Bağdat 59, Ninova 19, Basra 16, Süleymaniye 15, Erbil 13, Zikar 12, Babil 11, Diyala 10, Tamim 9, El Anbar 9, Selahaddin 8, Vassit 8, Necef 8, Kadisiye 8, Dohuk 7, Misan 7, Kerbela6, Muthanna 5. Kalan 45 sandalye de, bölgesinde sandalye kazanamadığı halde ülke genelinde iyi sonuç alan partiler arasında dağıtılacak.
İTTİFAKLAR
275 milletvekilliği için yaklaşık 7 bin aday çekişecek. Adaylar, seçim kurulunun koyduğu yasaklara uymak zorunda. Bu yasakların en önemlileri, kamu binalarıyla araçlarının propaganda aracı olarak kullanılamaması.
Seçimlerde yarışacak çok sayıdaki siyasi oluşumlar arasında ittifaklar da kuruldu. 21 ittifakın beşi etnik ya da dini temel üzerine oturuyor. Ocak ayında yapılan ilk seçimleri boykot yüzünden kaybeden Sünniler, bu kez İslam Partisi ile yarışa katılıyor. Yarıştaki başlıca ortak listeler şunlar:
Abdülaziz Hakim'in Birleşik Irak İttifakı, aralarında Başbakan İbrahim Caferi'nin Dava partisi ile Mukteda Sadr'ın radikal hareketi temsilcilerinin de bulunduğu 17 Şii hareketinden oluşuyor.Bu liste son seçimleri kazanmıştı, ancak o zaman Büyük Ayetullah Ali Sistani'nin desteğinden yararlanmıştı. Sistani, bu kez kime destekvereceğini söylemedi. Kürt İttifakı, Kürdistan Yurtseverler Birliği ve Kürdistan Demokrasi Partisi'nden oluşuyor.
Eski Başbakan İyad Allavi'nin Ulusal Birlik'i, liberal Sünni Araplarla komünistlerin desteğini almış bulunuyor. Başbakan Yardımcısı Ahmed Çelebi'nin Ulusal Kongresi. Bu liste, Ocak seçimlerine Birleşik Şii İttifakı bünyesinde girmişti. Uzlaşı Cephesi adlı ittifak; İslam Partisi, Halk Konferansı ve Ulusal Diyalog Konseyi gibi Sünni grupları bir araya getiriyor. Ulusal Diyalog Konseyi'nin yöneticilerinden Salih Mutlak'ın çevresinde toplanan Sünniler de, Ulusal Diyalog Cephesi'ni oluşturuyor.
Türkmenler ve Hıristiyan grupları da değişik çarşaf listelerle seçime katılıyor. Milletvekili olabilmek için Irak vatandaşı ve en az 30 yaşında olmak gerekiyor. Silahlı kuvvetler mensupları, mahkumiyeti bulunanlarla Saddam Hüseyin döneminde Baas Partisi'nde önemli görevlerüstlenmiş olanlar aday olamıyor.
KADIN KOTASI
Irak'ın yeni anayasasına göre, meclis üyelerinin yüzde 25'i kadınlardan oluşacak.Bu nedenle her listedeki 3 adaydan birinin kadın olması gerekiyor.
70 BİN GÖZLEMCİ
Seçim kurulu 70 binden fazla bağımsız gözlemciye yetki belgesi verdi.Gözlemcilerin 800 kadarı yabancı. Yabancılar arasında Avrupalılar,Amerikalılar ve Japonlar da bulunuyor. Arap ülkelerinden bir tek gözlemci heyeti oluşturuldu.
OYLAMA
Seçmenler, toplam 6291 seçim merkezinde kurulu 31 bin sandıkta sabah 07:00 (TSİ 06:00) ile 17:00 (16:00) arasında oy kullanacak. Oy verme işlemi gizli olacak. Birden fazla oy kullanmayı engellemek için kimliğini gösteren seçmenin parmağı çıkmaz mürekkeple boyanacak ve gizli bölmede oy kullanılacak. Yurtdışında da 1 milyondan fazla Iraklı seçmen, 15 ülkede kurulan 500 sandıkta oy kullanacak.
YENİ HÜKÜMET
Sonuçların, seçimlerin üzerinden birkaç gün geçmeden alınması beklenmiyor. Oy sayım işlemi bittikten ve sonuçlar açıklandıktan sonra, cumhurbaşkanı, mecliste çoğunluğu oluşturan parti ya da bloktan hükümeti kurmasını isteyecek.
|
|
|
|
|
