|
 |
 |
 |
Dünya Anıtlar Fonu'nun koruma altına aldığı 100 anıt 2006 listesi
Küçük Aya Sofya
ISTANBUL, TÜRKİYE
Şu anda Sts. Sergios and Bacchos kilisesi adı altında bilinen "Küçük Aya Sofya", ayakta kalan en eski Bizans eseri olması ile ünlüdür. Bizans imparatoru Justinian döneminde milattan sonra 527-536 yılları arasında inşa edilmiş kilise, şehrin güney duvarlarının yakınında Marmara Denizi kıyısındadır. Kilisenin planı düzensiz bir dikdörtgen şeklinde planlanmış olup, doğu tarafında yarı altıgen bir apseye sahiptir. Ana gövdedeki geriye kalan düzensiz kare alanda köşelere doğru dört yarım daire niş ile genişleyen sekizgen tonozlara sınır oluşturan sekiz adet çokgen kemer vardır. 1504'de bina camiye dönüştürülmüş ve batı duvarlara eklemeler yapılmıştır. 1950'lerde binanın yanında bulunan şehir duvarları, önünden trafik geçmesi için yapılan çalışmada hasar görmüştür. Daha sonra binanın yakınından demiryolu geçirilmiştir. 1996'da cami ve yanındaki medrese restorasyon görmüş, 2002 yılında kapanana kadar dini ibadet amaçlı kullanılmaya devam edilmiştir. Kubbedeki çatlaklar hava değişimleri ve aralarında 1999 Marmara Depreminin de bulunduğu doğal felaketler sonucu oluşmuştur. Bu çatlaklar binaya yağmur sularının dolmasına yol açmış, dolayısıyla bina ve kubbenin nemden hasar görmesine sebep olmuştur. 1970'lerde artan nemle mücadele edebilmek için bina 20 santim yükseltilmiştir. Alttaki toprak yapısındaki değişimler başka problemlere yol açmış, yakından geçen trenlerin yaydığı titreşim binaya ek hasarlar vermiştir. Deniz kenarına inşa edilen yeni duvarlar su seviyesini arttırmış ve camiye zarar vermiştir.
2002'de listeye eklendiğinden beri, İstanbul Valiliği, Kültür Bakanlığı ve Dini Hayır Kurumu bir araya gelip binayı tekrar restore etmek için bir plan oluşturmuşlardır. İşin erken safhalarında, bölgenin altında mezarlar bulunmuş, projenin devamı için yeni bir teftişe gerek duyulmuştur. Yabancı eksperlerin binayı inceleme talepleri reddedilmekte olduğundan 2004'de Gözlem listesine eklenmiştir. Bu listede olması, Küçük Aya Sofya'nın zaman içinde yıkılması tehlikesine karşı alınabilecek önlemler açısından bir umut oluşturmaktadır.
|
|
|
|
|
