Uçakta fobi yaşayan yolcu en iyi kokpitte sakinleşir

ESRA TÜZÜN

02.03.2009

Uçuş sırasında, türbülans gibi çeşitli nedenlerle paniğe kapılanlar, uçuş görevlileri tarafından sakinleştirilmeli. Gerekirse, aşırı panik yaşayan kişiler, uçuş güvenliğinin sağlanması için kokpite alınarak sakinleşmesi sağlanmalı ..

Psikiyatrist Nihat Kaya, uçuş fobisi yaşayanlar için sorularımızı yanıtladı:

* Uçağa ilk kez binen insanın tedirginliği ile uçuş fobisi olan kişinin korkuları birbirinden farklı mıdır?
Kesinlikle farklıdır. İlk kez uçağa binecek birisinin, zaten uçuş fobisi yoktur. Ciddi fobisi olan; bırakın uçağa binmeyi; uçak, hatta havaalanı görmek istemez. Daha uçmanın bahsi geçtiğinde kalp atışları hızlanır, terlemeye, ürpermeye başlar. İlk kez binecek birisinde ise merak vardır. 'Nasıl olacak, havada nasıl gidecek, sarsılacak mı?' endişeleri olabilir. Bunlar, kısa sürede geçecek endişelerdir. İlk defa binecek birisi, şayet kaygılı yapıdaysa, tedirgindir. Eğer uçuş esnasında türbülans ya da başka bir sorun olursa fobisi ortaya çıkabilir.

KESİN ÖLECEĞİNİ DÜŞÜNÜR
* Bu fobi yükseklik korkusundan mı olur?
Aslında 'uçuş fobisini' alt başlıklara ayırmak lazım. Gerçek uçuş fobisi olanlar, uçağın mutlaka düşeceğini ve öleceklerini düşünürler. Bu; ölüm ve kapalı alan korkusu olanların, panik atak nedeniyle uçamayanların, ayağını topraktan kaldıramayanların fobisidir. Kara taşıtları dışında hiçbir vasıta kullanamazlar. Uçuş-uçak fobisi olanlar ise genellikle şöyle düşünürler: "Havadayız, uçağa bir şey olursa, arıza yaparsa kesin düşüp ölürüz." Ya da "Bana bir şey olursa, kalp krizi ya da başka bir sağlık sorunu yaşarsam kim bana yardımcı olacak?" Kapalı alan fobisi olanlarda da, uçak kapıları kapandığında, kapana sıkışma psikolojisiyle panik atak yaşanabilir.

SOHBET EDİLMELİ
* Uçaktayken panik geçiren kişiye nasıl müdahale edilmeli?
Uçak içerisinde fobisi ortaya çıkan kişide; çarpıntı, baş dönmesi, terleme, uyuşma, karın ağrısı, gaz, boğulma hissi, kasılma, tuvalete gitme arzusu, tansiyonda yükselme, nadiren alçalma gözlenir. Kişi; 'Sonum geldi, kurtuluşum yok, kesin ölüyorum...' der. Bütün uçağı ayağa kaldırır. Bu gibi durumlarda, görevlilerin son derece sakin, kendilerinden emin, sevecen davranmaları çok önemlidir. Kişiyi kokpite götürmek, rahat davranmak, onunla sohbet etmek yatıştırabilir. Doktor varsa müdahale edebilir. Ama bir doktor ortaya çıkmadıysa kesinlikle 'Doktor var mı?' diye anons ettirilmemesi gerekir. Çünkü doktor olmadığını öğrenen kişinin krizi derinleşir. Uçuş emniyeti sarsılabilir.

* Uçuş korkusu olan insanlar, bir uçak kazası olduktan sonra neler yaşar?
"İyi ki uçağa binmiyorum. Bakın gördünüz mü, 'Düşmez' diyorlar, nasıl da düşüyormuş" diye olumsuz düşünce ve kaygılarını pekiştirirler. Haklı çıkmanın psikolojisini yaşarlar. Bu nedenle, uçak kazalarıyla ilgili haberlerin çok detaylı ve uzun süreli verilmemesi gerekir. Bu, fobisi olanların fobisini pekiştirdiği gibi, yeni fobiklerin ortaya çıkmasına da neden olur. Büyük işadamları, sırf uçuş korkuları nedeniyle yatırımlarından geri kalıyor, sanatçılar konser veremiyor. Uçuş fobisi olanlara tavsiyem; son kaza vesilesiyle, sıcağı sıcağına, yani fobinizin kemikleşmesine fırsat vermeden bir terapi programına katılın.

İLİŞKİLİ HABERLER

Uçakta fobi yaşayan yolcu en iyi kokpitte sakinleşir

Önce panik atak tedavi edilmeli

Korkana ısrar edilmez

Korkuları da kendileri gibi ünlü

Tedavi olan 100 kişiden 80'i uçakları sevmeyi öğreniyor

Yayın tarihi: 3 Mart 2009, Salı
Web adresi: http://www.sabah.com.tr/2009/03/03/gny/haber,D11D07F883484092BE3EF069FA8DFE1A.html
Tüm hakları saklıdır.