Ekonomi

İşsizlikte korkutan artış

ANKA

Giriş Saati : 16.02.2009 10:06
Güncelleme : 16.02.2009 17:10

Küresel krizin etkisiyle geçen yılın son çeyreğinde hızla büyümeye başlayan işsizlik, Kasım'da ivme kazandı. Türkiye genelinde işsiz sayısı Kasım 2008 döneminde önceki yılın aynı dönemine göre 645 bin kişi artarak 2 milyon 995 bine, işsizlik oranı da 2.2 puanlık artışla yüzde 12,3'e yükseldi. Mevcut işsizlerin 524 bin kişi ile yüzde 17.5'ini bu dönemde işten ayrılanlar oluşturdu.

* İŞ-KUR'A BAŞVURAN İŞSİZLERDE YÜZDE 95 ARTIŞ...

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi'ne (ADNKS) göre ağırlıklandırılarak hesaplanan Hane Halkı İşgücü Anketi'nin Kasım 2008 sonuçlarını açıkladı. Ekim-Kasım-Aralık aylarını kapsayan Kasım 2008 dönemi anket sonuçlarına göre anılan dönemde Türkiye'de kurumsal olmayan sivil nüfus önceki yılın aynı dönemine göre 758 bin kişilik bir artışla 69 milyon 943 bin kişiye, kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus ise 757 bin kişi artarak 50 milyon 268 bin kişiye ulaştı.

Kasım 2008 döneminde istihdam edilenlerin sayısı, önceki yılın aynı dönemine göre 448 bin kişi artarak, 21 milyon 315 bin kişiye yükseldi. Bu dönemde tarım sektöründe çalışan sayısı 283 bin kişi, tarım dışı sektörlerde çalışan sayısı ise 165 bin kişi arttı.

Kasım 2008 döneminde istihdam edilenlerin yüzde 25,8'i tarım, yüzde 19,8'i sanayi, yüzde 5,8'i inşaat, yüzde 48,6'sı ise hizmetler sektöründe çalışıyor. Önceki yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında, tarım sektörünün istihdam edilenler içindeki payının 0,8 puan, hizmetler sektörünün payının 0,2 puan arttığı, buna karşılık sanayi sektörünün payının 0,8 puan, inşaat sektörünün payının ise 0,2 puan azaldığı görüldü.

GENEL İŞSİZLİK YÜZDE 12.3, TARIM DIŞI İŞSİZLİK YÜZDE 15.4

Türkiye genelinde işsiz sayısı geçen yılın aynı dönemine göre 645 bin kişi artarak 2 milyon 995 bin kişiye yükseldi. İşsizlik oranı ise 2.2 puanlık artışla yüzde 12.3 düzeyinde gerçekleşti. Kentsel yerlerde işsizlik oranı 2.2 puanlık artışla yüzde 14.2, kırsal yerlerde ise 2.2 puanlık artışla yüzde 9.3 oldu.

Bu arada mevcut işsizlerin 524 bin kişi ile yüzde 17.5'ini Kasım 2008 döneminde işten ayrılanlar oluşturduğu bildirildi.

Türkiye'de tarım dışı işsizlik oranı geçen yılın aynı dönemine göre 2.8 puanlık artışla yüzde 15.4'e ulaştı. Bu oran erkeklerde geçen yılın aynı dönemine göre 2.7 puanlık artışla yüzde 14.1, kadınlarda ise 3 puanlık artışla yüzde 20.5 oldu.

Bu dönemdeki işsizlerin; yüzde 72,6'sını erkek nüfus oluşturdu. Yüzde 59,4'ü lise altı eğitimli olan işsizlerin, yüzde 26,6'sının bir yıl ve daha uzun süredir iş beklediği belirlendi. İşsizlerin yüzde 29,8 oranıyla sıklıkla "eş-dost" aracılığıyla iş aradığı gözlendi. İşsizlerin 2 milyon 592 bin kişi ile yüzde 86,5'inin daha önce bir işte çalıştığı saptandı. Daha önce bir işte çalışmış olan işsizlerin yüzde 46,7'si "hizmetler", yüzde 25'i "sanayi", yüzde 18,8'i "inşaat", yüzde 9,5'i ise "tarım" sektöründe çalışmış.

İŞ GÜCÜNE KATILMA ORANI 48.4

Kasım 2008 döneminde, Türkiye genelinde iş gücüne katılma oranı, önceki yılın aynı dönemine göre 1.5 puanlık artışla yüzde 48.4 olarak gerçekleşti.

Erkeklerde iş gücüne katılma oranı 0.9 puanlık artışla yüzde 71.8, kadınlarda ise 2 puanlık artışla yüzde 25.4 oldu. Kentsel yerlerde iş gücüne katılma oranı 1.5 puanlık artışla yüzde 46.3, kırsal yerlerde ise 1.6 puanlık artışla yüzde 52.2 düzeyinde oluştu.

Toplam iş gücünün yüzde 17,9'unu 15-24 yaş grubundakiler oluşturdu. Lise altı eğitimlilerde iş gücüne katılma oranı yüzde 46.3 olurken, bu oran yüksek öğretim mezunlarında yüzde 78,8'e çıkıyor. Lise altı eğitimlilerde erkeklerin iş gücüne katılma oranı yüzde 70,6, kadınlarda yüzde 21,4 düzeyinde bulunuyor. Lise ve dengi okul mezunlarında erkeklerde iş gücüne katılma oranı yüzde 75,4 olurken, kadınlarda yüzde 33,6'da kalıyor. Yüksek öğretim mezunlarında erkeklerde işgücüne katılma oranı yüzde 83,9, kadınlarda yüzde 71,2 düzeyinde bulunuyor.

ÇALIŞANLARIN YÜZDE 73.5'İ ERKEK

İstihdam edilenlerin; yüzde 73,5'ini erkek nüfus oluşturuyor. Yüzde 60,2'si lise altı eğitimli olan çalışanların, yüzde 59,5'i ücretli, maaşlı ve yevmiyeli, yüzde 27,5'i kendi hesabına ve işveren, yüzde 13'ü ücretsiz aile işçisi konumunda. İstihdamdakilerin yüzde 59,5'i 1-9 kişi arası çalışanı olan küçük ölçekli işyerlerinde çalışıyor. Çalışanların yüzde 3,1'inin ek bir işi bulunuyor. Yüzde 4,3'ü mevcut işini değiştirmek isteyen ya da mevcut işine ek olarak bir iş arayan istihdamdakiler içinde ücretli olarak çalışanların yüzde 87,6'sı sürekli bir işte çalışıyor.

Maliye Bakanlığı tarafından derlenen verilere göre ise 2008 yılı IV. Döneminde toplam kamu istihdamı 2 milyon 918 bin kişi.

KAYIT DIŞI İSTİHDAM YÜZDE 44.5

Yaptığı işten ötürü herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna kayıtlı olmadan çalışanların oranı, önceki yılın aynı dönemine göre 0,9 puanlık azalışla yüzde 44,5 olarak gerçekleşti. Bu dönemde, önceki yılın aynı dönemine göre tarım sektöründe sosyal güvenlikten yoksun çalışanların oranı yüzde 87'den yüzde 86,9'a, tarım dışı sektörlerde yüzde 31,6'dan yüzde 29,8'e düştü.

İŞ GÜCÜNE DAHİL OLMAYAN NÜFUS 26 MİLYON

İş gücüne dahil olmayan nüfus önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 1.3 azalarak 25 milyar 958 bine geriledi.

İş gücü dışında olanların yüzde 43,1'inin daha önce bir işte çalışmış olduğu belirlendi. Kasım 2008 döneminde iş gücü dışında olup, daha önce bir işte çalışanların yüzde 38,4'ü "tarım", yüzde 22,5'i "sanayi", yüzde 5,3'ü "inşaat", yüzde 33,8'i ise "hizmetler" sektöründe çalışmış.

Daha önce bir işte çalışıp, söz konusu dönemde iş gücü dışında olanların 11 milyon 181 bin kişi ile yüzde 26,8'inin emeklilik, yüzde 11,3'ünün mevsim gereği, yüzde 18,2'si sağlık nedeniyle iş gücü dışına çıktığı saptandı. Söz konusu nüfusun yüzde 10,1'i evlilik, yüzde 6,4'ü işten çıkartılma/işyerinin kapanması, yüzde 4,9'u işinden memnun olmama, yüzde 22,3'ü diğer nedenlerle en son çalıştıkları işten ayrılmış.

İŞ GÜCÜ HAREKETLERİ

TÜİK verilerine göre, Kasım 2008 döneminde 1 milyon 391 bin kişi işe yeni başladı ya da iş değiştirdi. Bunun toplam istihdam içindeki oranı yüzde 6,5 olarak gerçekleşti. İşe yeni başlayan veya iş değiştirenlerin yüzde 30,8'i 25-34 yaş grubunda yer alıyor.

Bu dönemde işe başlayan veya iş değiştirenlerin yüzde 19,2'si "sanayi", yüzde 36,9'u "hizmetler", yüzde 23,6'sı "inşaat" sektöründe, yüzde 20,3'ü ise "tarım" sektöründe işe başladı.

Mevcut işsizlerin yüzde 17,5'ini (524 bin kişi) bu dönemde işten ayrılanlar oluşturdu.

Yayın tarihi: 16 Şubat 2009, Pazartesi
Web adresi: http://www.sabah.com.tr/2009/02/16//haber,330F3D5D534E48DAB7DBC1A1BD0633EB.html
Tüm hakları saklıdır.
Copyright © 2003-2009, TURKUVAZ GAZETE DERGİ BASIM A.Ş.