| 8 Aralık 2008, Pazartesi |
Türbanı, Ekim Devrimi sonrası Rus kadınlar getirdi
ECEVİT KILIÇ
07.12.2008
İLİŞKİLİ HABERLER
* Çarşaf ne zaman siyasi hal aldı? 1970'lerde MSP'nin seçim başarılarına paralel olarak kentlerde modern talepleri olan örtülü kadınların sayısında artış yaşandı. İmam hatip lisesine gidebildikleri için ardından üniversitede okuma hakkı da kazandı. Halbuki daha önceki dönemlerde ortaokula başı örtülü alınmıyordu. Böylece eğitimli, meslek sahibi ve örtülü kadın tipolojisi ile tanıştık. Ardından da siyasal talepler daha yoğun şekilde dile getirilmeye başlandı.
* Türban ne zaman ortaya çıktı? 1880'lerde ferace demode, çarşaf modaydı. 1900'lerden itibaren ise çarşafın yerini yeldirme aldı. Baş giyiminde ise modernliğin simgesi türban oldu. Hindistan'da Müslümanların ve Sihlerin giysisi olan türban Avrupalılardan bize geçti. Balkan Savaşları sırasında Yunanistan'ın Selanik'i işgali sonrasında buradan İstanbul'a göç edenler oradaki yaşam tarzlarını da buraya taşıdı. Beyoğlu'nda barlar ve tavernalar açıldı, buralara kadınlar da gitmeye başladı. 1917 Ekim Devrimi'nden sonra İstanbul'a sığınan Rus kadınların bitlenmemek için kısacık kestirdikleri saçlarını saklamak için icat ettikleri şapkayla çarşaf arası başlık türban olarak anıldı ve moda oldu. Kadının kamusal alana çıkışı, giyimin de bu çıkışa eşlik etmesini gerektiriyordu.
* Nasıl? Çarşaf faytona binmeyi, çalışmayı zorlaştırınca yırtmaç yapıldı, yırtmaçlı çarşaf giderek başı da örten pelerine dönüştü, pelerin de zamanla başörtüsüne... Aynı şey 1960'lardaki göçle yaşandı. Köyden gelen kadınlar uyum için başörtülerini modernize etti. Türban yeniden moda olmaya başladı. Bu türban tipi daha çok 1900'lerde moda olan sıkmabaşa benziyor.
* Anadoluluk ve kentlilik bakımından türban ile çarşaf arasındaki fark ne? Kadın giyimi hep farklılık gösterdi. Ankara'da kadınlar mayo ile güzellik yarışmalarına katılırken, Trabzon'da veya Hatay'da hâlâ peştamal, çarşaf veya peçe ile geziyorlardı. Toroslar'ın tepesindeki Türkmen kadının veya Hakkâri'deki Kürt kadının zülüfleri işlemeli başlığından sarkarken, İstanbul'da İsmailağa tarikatındaki kadın siyah çarşafı ile geziyor.
* Türban ne zaman ortaya çıktı? 1880'lerde ferace demode, çarşaf modaydı. 1900'lerden itibaren ise çarşafın yerini yeldirme aldı. Baş giyiminde ise modernliğin simgesi türban oldu. Hindistan'da Müslümanların ve Sihlerin giysisi olan türban Avrupalılardan bize geçti. Balkan Savaşları sırasında Yunanistan'ın Selanik'i işgali sonrasında buradan İstanbul'a göç edenler oradaki yaşam tarzlarını da buraya taşıdı. Beyoğlu'nda barlar ve tavernalar açıldı, buralara kadınlar da gitmeye başladı. 1917 Ekim Devrimi'nden sonra İstanbul'a sığınan Rus kadınların bitlenmemek için kısacık kestirdikleri saçlarını saklamak için icat ettikleri şapkayla çarşaf arası başlık türban olarak anıldı ve moda oldu. Kadının kamusal alana çıkışı, giyimin de bu çıkışa eşlik etmesini gerektiriyordu.
* Nasıl? Çarşaf faytona binmeyi, çalışmayı zorlaştırınca yırtmaç yapıldı, yırtmaçlı çarşaf giderek başı da örten pelerine dönüştü, pelerin de zamanla başörtüsüne... Aynı şey 1960'lardaki göçle yaşandı. Köyden gelen kadınlar uyum için başörtülerini modernize etti. Türban yeniden moda olmaya başladı. Bu türban tipi daha çok 1900'lerde moda olan sıkmabaşa benziyor.
* Anadoluluk ve kentlilik bakımından türban ile çarşaf arasındaki fark ne? Kadın giyimi hep farklılık gösterdi. Ankara'da kadınlar mayo ile güzellik yarışmalarına katılırken, Trabzon'da veya Hatay'da hâlâ peştamal, çarşaf veya peçe ile geziyorlardı. Toroslar'ın tepesindeki Türkmen kadının veya Hakkâri'deki Kürt kadının zülüfleri işlemeli başlığından sarkarken, İstanbul'da İsmailağa tarikatındaki kadın siyah çarşafı ile geziyor.
İLİŞKİLİ HABERLER
Yayın tarihi: 8 Aralık 2008, Pazartesi
Web adresi: http://www.sabah.com.tr/2008/12/08//haber,13D3777470104DBDAEB10C16881A50AA.html
Tüm hakları saklıdır.
Copyright © 2003-2008, TURKUVAZ GAZETE DERGİ BASIM A.Ş.
Gündem Haberleri
Son Dakika | Ana Sayfa | Yazarlar | Çizerler | Günün İçinden | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Spor | Hava Durumu | Sarı Sayfalar | Dosyalar | Günaydın | Televizyon | Astroloji | Sağlık | Magazin | Teknoloji | Otomobil | Turizm Rehberi | Emlak | İşte İnsan | Sabah Çocuk | Mobil Eğlence | Detaylı Arama | Cuma | Cumartesi | Pazar | Kültür-Sanat | EGazete | Gazete Reklam | Internet Reklam | Künye / İletişim | Bize Ulaşın
 |
Copyright © 2003-2008 Tüm hakları saklıdır. TURKUVAZ GAZETE DERGİ BASIM A.Ş. | 
|