Din ve devlet işleri üzerine..

Cumartesi günleri tatil İsrail'de.. Ama nasıl tatil.. Trenler işlemiyor. El Al uçakları uçmuyor.. Belediye otobüsleri bile çalışmıyor.. Çünkü cumartesi ibadete ayrılmış gün.. Ünlü Şabat!..
"Bu nasıl olur" diye konuşuyoruz.. Haşmet "Burada devletin dini var " dedi..
"Yanılıyorsun" dedim.. "Burada dinin devleti var!.." O kadar işlemiş din yani, içlerine ve işlerine..
Bizim otel Intercontinental 25 kat falan.. Asansöre yürüdüm. Yanında bir levha, bir de okla işaret ediyor..
"Şabat asansörü.."
Koştum resepsiyondaki kıza.. "Şabat asansörü ne demek" diye..
Herhangi bir şeyi çalıştırmak yasak Şabat'ta ya.. Asansörü çağırmak için düğmeye de basamazsın o zaman.. Bindin. İneceğin katın düğmesine basman da inançlarına ihanet..
Eee.. Ne yapacaksın?.. 25 kat merdivenden inip çıkılır mı?.
Çözmüşler.. Şabat günleri, 4 asansörden biri, Şabat asansörü oluyor. Yani her katta otomatik duruyor ve her katta kapısı otomatik açılıyor, durmamacasına..
Kapısının önüne geliyor bekliyorsunuz. Nasılsa geliyor. Biniyorsunuz.. Sizin katta nasılsa duruyor, iniyorsunuz.. İyi mi?..
Şimdi üç çeşit Yahudi varmış bu ülkede.. Öyle dediler ya, biz de öyle gördük zaten..
Birincisi laikler..
İkincisi ılımlı Yahudiler..
Üçüncüsü fanatik dinciler..
Bu üçüncüler azınlık ama etkili.. Partileri var. Hemen her koalisyonda anahtar parti oluyorlar, destek için her defasında ödün istiyor ve koparıyorlar.. Vergi indirimi istiyorlar. Dini hükümler istiyorlar.. Ama bu defa olmamış.. Başbakanlığa getirilen Likud'lu kadın lider Livni, aşırı dinci küçük partinin aşırı isteklerine "Hayır" dedi biliyorsunuz ve seçim kararı aldı.. Likud da dinci parti aslında, ama istekler ona bile fazla geliyor, anlayın..
Kudüs'e gittiğimizde Yosi bizi bu aşırı, fanatik dincilerin mahallesinden de geçirdi..
Tek tip, üniformalı gibi kaldırımlarda yürüyen insanlar..
Erkeklerde siyah pantolon, kısa cübbe gibi bir ceket. Eteğin altından beyaz ipler sarkıyor. Bunlar bellerine bağladıkları beyaz örtünün püskülleri.. Dua sırasında bu örtüyü omuzlarına koyuyorlarmış. O zaman yukardan bakınca fark olmuyor, Tanrı hepsini eşit görüyormuş.. Başlarında siyah şapka, şapkanın iki yanından birer lüle haline getirilmiş saç demeti sarkıyor..
Kadınlarda baştan aşağı siyah ve dümdüz bir elbise ve gene simsiyah bir sıkmabaş örtü.. Saç görünmüyor.. Yosi anlattı. Hatta sıkmabaş da yetmiyor, saçlarını tıraş ettirip, peruk takıyorlarmış.. Sebep.. Saç güzel ve çekici.. Yani erkeği tahrik ediyor. Onun için kestiriyorlarmış, özellikle de evlendikten sonra.. Yosi İsrail Filarmoni'nin emektar ve artık emekli şöförü, "Ama peruklar çok daha güzel, onu düşünen yok" diye güldü..
İlkokul çocukları bile bu tek tip üniforma içinde, bu mahallede.. Şaştım kaldım..
Ertesi sabah, artık Tel Aviv'in bir mahallesi olan Yafa'ya gittik. Girişte harika bir eski bina restore ediliyor.. Türk Kültür Merkezi olacakmış. Ne güzel.. Hemen yanı benim her gittiğim kentte en merak ettiğim yerlerdendir. Bit pazarı.. Dolaşmaya bayılırım.. Ama burada da Kudüs'teki hayal kırıklığı.. Ucuz Çin mallarıyla dolu her tezgah, her dükkan.. Öğğğ artık bu Çin'den..
Dünyanın çalışan en eski limanı da burada.. Gittik.. Dökülüyor.. Ver o limanı Yunanlı'ya, Paşa Limanı yapsın.. Burada külüstür bir lokanta hepsi o.. Yahu bir kahve, pastane olmaz mı, o sıcakta oturup soğuk bir şey içecek?..
Sıkıldık kaçtık hemen..
Yani..
Rezidanstaki Cumhuriyet gecesi harika, Fazıllı İsrail Filarmoni gecesi muhteşemdi ama, İsrail gündüzleri bana hiç mi hiç keyif vermedi. Koca bir hayal kırıklığıyla bindim dönüş uçağına..
Bu konu da böylece bitti, efendim!..