kapat
E-gazete
|
Sarı Sayfalar
|
Arşiv
|
Üye Ol
|
Üye Girişi
|
Okur Temsilcisi
|
English
|
Kırmızı Alarm
  
22 Eylül 2008, Pazartesi
Sabah
 
Spor Günaydın Ekler Dosyalar Servisler Multimedya Astroloji Kültür-Sanat İşte İnsan Çocuk Kulübü Yazarlar Çizerler
Gündem Siyaset Ekonomi Yaşam Dünya Teknoloji Turizm Otomobil
 
24 Saat
24 Saat

Yeni bir dünya düzenine geçmek mümkün

ECEVİT KILIÇ
ECEVİT KILIÇ
22.09.2008
* Bu krizin sonunda temel sürdürücüsünün Amerika olmadığı yeni bir dünya düzeni mümkün mü? Bu yönde alternatif görüşler var. "Artık Amerikan rüyası bitiyor mu" diye soruyorlar. Amerika'da ücretler saat olarak 1979 ile 2007 arasında sadece bir dolar artmış. Ama en üst dilimdeki zenginlerin geliri aynı zaman içerisinde yüzde 300 oranında artmış. Amerikan rüyasında, "Çok çalış zengin olursan ve refaha kavuşursun" fikri işleniyor. Buna göre kişi ev ve otomobil gibi krediler alıyor sonra bunları çalışarak ödüyordu. Ama ücretler artmayınca şimdi bu kredileri ödeyemiyor. Gelir dağılımındaki adaletsizlik, sistemi bozuyor. Bu nedenle krizden sonra yeni kurulacak sistemde ücretlerin lehine bir gelişme olmadığı takdirde, Amerika'da rüyanın sürdürülmesi mümkün değil. Bu da bir ihtimal.

* Kriz küresel boyuta ulaşabilir mi? Bu kriz gelişmiş ülkelerin krizi. Amerika'da başlıyor, İngiltere'yi etkiliyor. Gelişmekte olan ülkeleri; Türkiye, Çin, Brezilya'yı etkilemiyor. Bu ülkelere sıçrarsa o zaman bütün sistem çökebilir. Şu da var; burada mali sistemin daralması reel ekonomi için iyi olabilir. Çünkü fiyatlar aşırı şişmiş durumda. Bu fiyatların gerçek arz-talep seviyesine inmesi gerekiyor. Daha küçük mali sistemde daha sağlıklı bir küresel ekonomi oluşturulabilir. Daha küçük olur ama daha sağlıklı olur. Burada da yeni bir dünya finans mimarisine ihtiyaç var.

* Avrupa bankalarına sıçrama ihtimali var mı? İngiltere'nin de konut sektöründe sorun var. İngiltere bankalarında, Amerika'nın konut sektörünün kredilerin sonucunda çıkardığı senetlerden var. Büyük miktarlar almışlar. Onlar riske girdi. Konut sektöründe ayrıca bir daralmaya girdiler.

* Türklerin paralarının yoğun bulunduğu İsviçre ve Almanya etkilenir mi? Türklerin parası tehlikede mi? İngiltere dışında Avrupa'nın başka bir ülkesine sıçrama ihtimali yok. Avrupa'nın sorunu ekonomilerinin küçülmesi. Büyümenin düşmesi işsizlik demek çünkü.