Petrolü azdıran şirket bulundu

İsviçreli petrol ticaret şirketi Vitol'ün haziran ve temmuz aylarında New York Emtia Borsası'nda (NYMEX) yaptığı vadeli petrol işlemlerinin fiyatlardaki büyük yükselişlerde önemli rolü olduğu anlaşıldı. Fiyatların ciddi dalgalanma gösterdiği temmuz ayında da NYMEX'teki vadeli petrol işlemlerinin üçte birinin dört işlemci tarafından gerçekleştirildiği tespit edildi. Petrol İhracatcısı Ülkeler Örgütü (OPEC) ile büyük petrol şirketleri ve batılı devletler arasında da tartışmaya neden olan petrolün fiyatının spekülasyon kaynaklı yükseldiği iddiası önemli bir zemin buldu. Washington Post gazetesinin "Birkaç spekülatör büyük petrol piyasasına hakim oluyor" başlıklı haberine göre ABD vadeli işlemler piyasasını düzenlemekten sorumlu CFTC, piyasalarda yapılan vadeli petrol teslimi sözleşmelerinden oluşan işlemleri mercek altına aldı. Petrol ticaretinde küresel bir dev olarak kabul edilen 147 milyar dolar cirolu Vitol, zaten önemli bir piyasa oyuncusuydu. Ancak NYMEX'te sözleşmelerini petrolü teslim etmek üzere yapan tüccar şirket statüsünde bulunuyordu. CFTC'nin yaptığı incelemeler ise Vitol'ün NYMEX'teki işlemlerini ticaretten fiyat spekülasyonuna kaydırdığını ve piyasayı da önemli oranda etkilediğini ortaya çıkardı.

1 GÜNDE 11 DOLAR ZIPLATTILAR
CFTC'nin bu tespitini iki önemli noktaya dayandırdı. Öncelikle Vitol, 6 Haziran'da 57.7 milyon varillik fiyatların yükseleceğine dayalı petrol sözleşmeleri bağladı. ABD'nin günlük petrol tüketiminin üç katı olan 57.7 milyon varillik işlemle birlike petrolün fiyatı o gün 11 dolar yükselerek 138.54 dolar oldu. Temmuz ayına yönelik yapılan incelemelerde de Vitol'ün belli bir noktada NYMEX'teki petrol sözleşmelerinin yüzde 11'ini elinde tuttuğu anlaşıldı. Şirketin bütün bu operasyon için NYMEX düzenlemeri çerçevesinde 1 milyar dolar yatırmasının yeterli olduğu belirtildi.

KONTRATLARIN 3'TE 1'İ ONLARIN
CFTC'nin incelemelerinde NYMEX'te petrole yönelik işlemlerin giderek birkaç elde toplandığı da anlaşıldı. Temmuz ayı sonu verilerine bakıldığında NYMEX'teki petrol sözleşmelerinin üçte birinin sadece dört işlemcinin elinde bulunduğu görüldü. CFTC'nin araştırmalarının devam ettiği ancak bu noktakada elde edilen verilerden yapılan analizlerin NYMEX'teki petrol işlemlerinin yüzde 81'inin finansal spekülasyon amaçlı yapıldığını gösterdiği kaydedildi. CFTC'den yapılan açıklamada ise petroldeki fiyat artışlarında arz-talep dengesinin önemini koruduğu vurgulandı. Vitol'den ise bir açıklama yapılmadı.