Yargıçlar: Türban kararı laikliğe aykırı

Anayasa Mahkemesi, üniversitelerde türbanı serbest hale getirmesi için yapılan ve AKP'nin kapatma davasını da yakından ilgilendiren anayasa değişikliğini ağır bir dayanakla iptal etti. Mahkeme, değişikliği, laiklik ilkesini dolaylı olarak değiştirmeye yönelik bir girişim olarak gördü. CHP ve DSP milletvekilleri ile bağımsız milletvekili Kamer Genç'in, Anayasa'nın 10 ve 42. maddelerinde yapılan değişikliğin iptali için açtığı dava dün Anayasa Mahkemesi'nde sonuçlandı. Yüksek Mahkeme, 6 saat süren müzakere sonunda, 4 satırlık kısa bir açıklama yaptı. Açıklamada, "9.2.2008 günlü, 5735 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın bazı maddelerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un Birinci ve İkinci Maddeleri Anayasa'nın 2, 4 ve 148'inci maddeleri gözetilerek iptal edilmiştir. Ayrıca yürürlüğü durdurulmuştur." denildi.

KILIÇ VE ADALI KARŞI
Mahkeme, anayasa değişikliğini iptal kararını 2'ye karşı 9 oyla aldı. Mahkeme Başkanı Haşim Kılıç ve üye Sacit Adalı karşı oy kullanan üyeler oldu. Kılıç ile Adalı Anayasa'nın 148'inci maddesinde Anayasa değişikliklerine karşı açılan davalarda sadece şekil incelemesinin yapılabileceğini, bu incelemenin içeriğinin de Anayasa'daki hükümler dışına çıkılarak genişletilemeyeceğini savundular. Refah ve Fazilet Partisi davalarında da birlikte hareket eden ve azınlıkta kalan Kılıç ile Adalı en son cumhurbaşkanlığı seçimi ile ilgili "367 kararı"nda da karşı oy kullanan iki üye olmuşlardı.

AÇIKLAMANIN ŞİFRELERİ
Anayasa Mahkemesi'nden yapılan bu kısa açıklama, heyette yapılan müzakerelerin de özeti niteliğinde oldu. İşte açıklamanın şifreleri:

* Laikliğe aykırı: Açıklamada, 2. madde gözetilerek iptal kararının verilmiş olması, müzakerelerde türban değişikliğinin anayasanın laiklik ilkesini aykırı bulunduğunu göstergesi oldu.

* Teklif dahi edilemez: Anayasa'nın 4. maddesine işaret edilmesi, yapılan anayasa değişikliğinin, anayasanın değiştirilmesi dahi teklif edilemeyecek hükümleri arasında yer alan ve laikliği tanımlayan ikinci maddesinin dolaylı olarak değiştirilmesine yönelik olduğunun tespiti anlamına geldi.

* Yeni yetki: Anayasa Mahkemesi'nin kararlarının bağlayıcılığını içeren 148. maddesine de işaret etti. Bu maddede "Anayasa değişikliklerini ise sadece şekil bakımından inceler ve denetler.... Anayasa değişikliklerinde ise, teklif ve oylama çoğunluğuna ve ivedilikle görüşülemeyeceği şartına uyulup uyulmadığı hususları ile sınırlıdır" denilmesine karşın bu maddeye özellikle vurgu yapıldı. Mahkeme bu üç maddeyi sıralayarak, türbanla ilgili bundan sonra herhangi bir değişikliğin Yüksek Mahkeme'den onay görmeyeceğinin kesin olarak işaretini verdi.

YÜRÜRLÜĞÜ DURDU
Anayasa Mahkemesi, iptal kararı verirken aynı zamanda, yürürlüğü de durdurdu. Yüksek Mahkeme'de yürürlüğü durdurma kararı için ayrıca bir oylama yapıldı. Mahkeme'nin, gerekçesini kısa sürede yazacak olmasına rağmen, ayrıca yürürlüğü durdurma kararı vermesinin nedeni de anlamlı oldu. Heyetin, yapılan anayasa değişikliğinde anayasaya ağır aykırılık bulunması nedeniyle bu kararı aldığı öğrenildi. Anayasa Mahkemesi yürürlüğü durdurma kararlarını ancak yapılan yasal düzenlemede çok ağır bir hukuk ihlali varsa ve telafisi imkânsız bir durum ortaya çıkıyorsa verebiliyor.