kapat
Üye OlÜye Girişi
Bugünkü SABAH Gazetesi
  |  Benim şehrim | 3 Mart 2008, Pazartesi
Son Dakika
ARAYIN
Google
Google Arama
atv
ABC

Fransa'da 'ayrılık laikliği'

Anglo sakson ülkelerin sekularizmiyle, Fransa'nın laikliği arasında ne farklar vardır?

Sekularizmde genelde devlet dinden bağımsızdır, bu manada laiktir, İngiltere ve Hindistan'da olduğu gibi. Ama devlet dinden ayrılmamıştır, devlet bir ya da birçok dini finanse eder. Fransa'da agresif bir mücadelenin sonucudur, ayrılık kendiliğinden gelişmemiştir. Tarafsızlık laikliğinde, dinlere saygının da altı çizildiği için, mücadeleye, çatışmaya gerek yoktur, dini çoğulculuk anlayışı geçerlidir. Bir üçüncü durum da amerikan laikliği..Bu bir ayrılık laikliğidir, 1787 anayasasında ayrılık laikliği çatışmasız, kolaylıkla konulmuştur. Amerika'daki laiklik dünyada çatışma ve mücadele olmadan ortaya çıkan tek örnektir.

Amerika'da başkanların İncil üzerine yemin etmesi laikliğe aykırı değil midir?

Hiçbir önemi yok. İncil'in kurallarıyla yöneteceğiz diye yemin etmiyorlar. Anayasaya saygı duyacaklarına dair kutsal bir şey, İncil üzerine yemin ediyorlar.

Avrupa'da ortak bir laiklik anlayışından söz edilemiyor. Kitabınızda Fransa'yı Avrupa'daki en laik ülke diye tanımlıyorsunuz.

Fransa'nın farkı, ayrılık laikliğini gerçekleştirmiştir. 4'ünde ayrılık aşağı yukarı gerçekleşmiştir. Tam değil, İtalya ve ispanya'da bazı kurumsal bağlar var. İtalya'da su veya bu kiliseyle anlaşmalar vardır, ispanya'da da, öngörülen bir takim ilişkiler var. Belçika'da Napolyon dönemine benzer bir laiklik vardır, devlet dinden bağımsızdır, dinleri tanır, finanse eder. Almanya'da da biraz böyledir. Ayrılık laikliğinden ziyade tarafsızlık laikliği geçerlidir. Devlet tarafsızdır, ama resmi ilişkisi vardır farklı kiliselerle.
Yunanistan'da ise laiklikten söz edemeyiz. Ortodoks kilisesi devlet kilisesidir, yani devlet din sahibidir. Orada laiklik için sıfır derecede diyebiliriz. İngiltere, Danimarka da benzer biraz Yunanistan'a. İsveç'te de Luther kilisesi birkaç yıl önce, resmi kilise olmaktan çıktı.