Atlantis arızalı, Hubble onarılamıyor

Uzay araştırmalarında çığır açan yörüngedeki ilk uzay teleskobu Hubble'ın onarımı ve modernizasyonu için Ağustos'ta yapılması öngörülen uzay mekiği uçuşunun, Atlantis mekiğindeki güncel teknik sorunlardan ötürü gecikmesinden endişe ediliyor.

Amerikan Havacılık ve Uzay Dairesinin (NASA), bilimsel amaçlı uçuşlar yetkilisi Alan Stern, şimdilik Hubble'a 7 astronot götürecek Atlantis'in fırlatma tarihinin Ağustos 2008 olduğunu, ancak bu tarihin değişebileceğini belirtti. "Her şey mekiklerin şimdi ile Hubble'a düzenlenecek sefer arasında yapacakları uçuş sayısına bağlı" diyen NASA yetkilisi, kendileri için güvenliğin öncelikli olduğunu kaydetti.

MEKİKTEKİ ARIZA

NASA yöneticileri, daha önce Atlantis uzay mekiğinin sorunlu yakıt sensör sistemindeki arızayı gidermeye çalıştıklarını, 24 Ocakta Uluslararası Uzay İstasyonuna (UUİ) gönderilmesi planlanan mekiği fırlatma işleminin şubata sarkabileceğini bildirmişti.

Mekiğin dev dış tankının dibinde bulunan sensörler, uzay aracı yörüngeye ulaşmadan önce hidrojen yakıtının bitmesi halinde mekiğin üç ana motorunun kapatılmasını sağlayan bir acil destek sisteminin parçası olarak görev yapıyor. Motorları yakıtsız çalıştırmak ise, korkunç bir patlamaya neden olabilir.

Sorunlu yakıt sensörleri, iki yıldan uzun bir süredir mekik uçuşlarında sorun yaratıyor. Sorunun nedenini bildiklerini belirten NASA teknisyenleri, ancak yıllarca normal çalıştıktan sonra neden bir "tasarım hatasının" ortaya çıktığını anlayamadıklarını kaydediyor.

Atlantis uzay mekiğinin fırlatılışı, sensör sistemindeki arızalardan ötürü daha önce 6 ve 9 Aralıkta ertelenmiş, NASA, daha sonra Atlantis'i 10 Ocakta tekrar fırlatmayı denemeyi planlamış, ancak geçen ay sonunda arızayı gidermek için daha fazla zamana ihtiyaç bulunduğuna karar vermişti.

Atlantis uzay mekiği 5 Amerikalı, bir Alman ve bir Fransız mürettebatıyla, UUİ'ye Avrupa Uzay Kurumunun (ESA) "Columbus" adlı laboratuvar modülünü götürecek. UUİ'ye 1998'den bu yana 14 belli başlı ek monte edildi. İstasyonun ilk modülü olan 13 telefon kabini büyüklüğündeki "Destiny"de bilimsel deneyler için mekanlar ve robot kolun kontrol merkezi bulunuyor. Ay ve ötesine gitme planları çerçevesinde UUİ'yi astronotların uzun süreli kalışları için kullanmayı amaçlayan NASA ve ortakları, istasyonun inşasını 2010'a dek tamamlamayı planlıyor.

UUİ'yi bitirmek için 11 uçuş daha yapmayı planlayan NASA, Hubble'ın onarım ve modernizasyonu için tek bir sefer öngörüyor. Daha önce Hubble için 4 mekik seferi yapılmıştı.

HUBBLE UZAY TELESKOBU

1990'da hizmete giren ve astronomide devrim yaratan Hubble, jiroskoplarındaki sorunlar ve gözlem araçlarından ikisinin çalışmasının durmasından ötürü sınırlı şekilde kullanılabiliyor. Milyarlarca dolarlık yörünge teleskobunun, onarılmaz veya modernize edilmezse 2010 veya 2011'de tamamen kullanım dışı kalacağı sanılıyor.

NASA, bu onarımlar dışında teleskoba yeni bataryalar, yeni bir kamera ve evrenin yeni görüntülerini elde etme olanağı sağlayacak çok hassas bir mor ötesi tayfölçer yerleştirmeyi planlıyor. Atlantis'le yapılacak onarım ve modernizasyon işlemiyle orijinal halinden 90 kez daha güçlü kılınacak uzay teleskobunun ömrü 5 ila 10 yıl uzatılacak ve teleskop, en geç 2013'te yörüngeye yerleştirilecek ardılı James Webb uzay teleskobu gönderilinceye dek hizmet vermeye devam etmiş olacak.