kapat
Üye OlÜye Girişi
Bugünkü SABAH Gazetesi
  |  Benim şehrim | 26 Ekim 2007, Cuma
Son Dakika
ARAYIN
Google
Google Arama
atv
Kanal 1
ABC
ABDURRAHMAN YILDIRIM

Ekonomik ambargo stratejik ürünle etkili olur

2006 yılı başında Rusya, Ukrayna'ya doğalgaz vermeyi durdurdu. Sorun fiyatta ve boru hattından fazla gaz alınmasındaydı. Rusya istediğini kabul ettiremeyince kara kışta doğalgazın vanasını kapattı. Ukrayna yola geldi. Rusya'nın istediği şartları kabul etti ve kışta donmaktan kurtuldu. Rusya'nın Ukrayna'ya uyguladığı bu ambargodan Türkiye de etkilenmişti. Çünkü aynı hattan gaz alınıyordu. Ocak ayındaki elektrik kesintilerini ve bazı bölgelerde sanayiye elektrik verilemediğini biliyoruz.
2007 başında da İran, Türkiye'ye verdiği gazı kesti. Bu da bir ambargoydu. Ancak uzun sürmediği için gündelik hayata yansıması azdı.
Şimdi de Türkiye'nin Kuzey Irak'a ekonomik ambargo uygulaması gündemde. Terör belasından dolayı. Bir anlamda caydırıcı olsun, karşı tarafı yola getirsin diye. Ancak elimizde doğalgaz gibi stratejik bir ürün yok. Beyaz ve kahverengi eşyadan gıdaya müteahhitlik işlerinden elektrik satmaya kadar geniş yelpazede bir ihracat ve hizmet satışı var. Bir de taşıma yapan Türk kamyonlarının Kuzey Irak'tan transit geçişleri söz konusu. Bu geçişleri Suriye üzerine kaydırmak mümkün. Geçişlerden kim nemalanıyorsa onun üzerinde belli bir caydırıcılık etkisi yapabilir. Elektrik dışındaki ihracat mallarının ise bir etkisi olmayabilir. Çünkü bu malları bedeli ile satıyoruz. Olsa olsa biraz daha maliyetli şekilde başka edinme kanalları bulurlar. Elektrik vermemenin ise belli bir caydırıcılığı olabilir. Ama sanmayın ki bütün Kuzey Irak'ın elektriği bizden. Şimdi anlaşılıyor ki, ihtiyaçlarının yüzde 70'ini kendileri jeneratörlerle karşılıyorlar, yüzde 30'unu ise Türkiye'den alıyorlarmış. Bu yüzde 30'u kesmenin belli bir baskısı elbette olabilir. Toplamda ise Türkiye'nin Kuzey Irak'a ekonomik ambargosu stratejik ürün yokluğundan dolayı kısmen sonuç verebilir. Çünkü bu ambargonun içinde elektrik hariç hemen her şey kısa sürede ikame edilebilir. Elektrik de tek başına yetmeyebilir.
Sonuçta bütün ekonomik ilişkileri kessek bile yıllık 4 milyar dolar civarında bir hacim etkilenecek. Bunun Türkiye'ye de belli yansımaları olabilir. Ama belirleyiciliği yok. Terör karşısında her türlü bedeli ödemeyi göze alan Türkiye bunu da rahatlıkla karşılar. Üstelik 1990'da Birinci Körfez Krizi sırasında ABD, Irak'a ekonomik ambargo uygulamaya karar verdiğinde, bu ülke pazarı Türkiye'nin ikinci büyük ihracat kapısıydı. Böyle bir pazarın kaybını başka pazarlar bularak giderdik. Şimdi ise değil ikinci, 12'nci pazarı kaybetsek bir şey olmaz. Ama dış kaynaklı bir teröre de, etkisi kısmen hissedilecek ekonomik ambargo ne yapar ayrı bir sorun.

- Sonuç - "Engellerinizi kararlılıkla yok edin" Woody Hayes