Altıoklar'dan idam sahnesi, Cem Yılmaz'dan sandal hikâyesi

31 Ağustos'ta ilk kez GÜNAYDIN'da okumuştunuz... 'Bir Yudum İnsan' belgeselleriyle belgesel tarihimizi zenginleştiren gazeteci Nebil Özgentürk, bu kez 'Türkiye'nin Hatıra Defteri' isimli proje için kolları sıvıyordu. Ne midir bu belgesel? Kısaca Cumhuriyet Türkiyesi'ne açılan bir pencere. Yani 1923'ten ta 2007'ye kadar uzanan sürece, Türkiye'nin tarihindeki insan hallerine güleryüzlü bir bakış... Sadece siyasi olaylar değil anlatılacak olanlar... Bir toplumun tarihini paylaşan, tasada kederde buluşan insanlar... Hüzün, coşku, dram, neşe, acı; kısacası insanın tüm hallerine dair özel öyküler... Önemli olayların perde arkasındakiler, öne çıkarılmamış anekdotlar, az bilinen öyküler... Türkiye tarihindeki bütün kilometre taşları, dönemeçler, yenilikler, ihtilaller, muhtıralar, coşkular, ne bileyim mesela sinema tarihindeki ilkler... 'Susuz Yaz' filmi de, Menderes'in idamı da, onun celladı da toplamı 400 dakikayı bulan bu belgeselde yorumlanacak. Belgesel, 13 bölüm şeklinde hazırlanacak. Dönemin hayatta kalan tanıklarıyla özel söyleşiler gerçekleştiriliyor, arşivler, dökümanlar tek tek taranarak titiz bir çalışma yapılıyor şu anda. Nebil'le perşembe günü konuştuk, çekimler tam gaz sürüyormuş.

YURTTAŞ YÖNETMENLER!
Projenin en ilginç tarafı, her bir belgeselin sonunda Türkiye'nin en önemli yönetmenlerinin 10 kısa filminin yer alacak olması. Nebil Özgentürk'ün deyimiyle, 'sözü olan, meselesi olan, yurttaş kimliğiyle öne çıkan' 10 yönetmen, Türkiye'de yaşananlara paralel üçer dakikalık filmler çekecek. Aralarında kimler mi var? Hemen sıralayalım: Halit Refiğ, Osman Sınav, İrfan Tözüm, Sinan Çetin, Zülfü Livaneli, Ali Özgentürk, Mustafa Altıoklar, Yılmaz Erdoğan, Cem Yılmaz ve Şerif Gören... l Ünlü yönetmenler arasında ilk çekimi Halit Refiğ yapmış. Ünlü edebiyatçımız Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun sürgüne gönderileceği haberini aldığı akşam, eşi Leman Hanım'la evinde yaşadıklarını anlatıyor. Ünlü edebiyatçıyı Talat Bulut, eşini ise Ayda Aksel canlandırmış. (detaylar yan sütunda) l İkinci çekim cuma akşamı Mustafa Altıoklar tarafından gerçekleştirildi. Gazetemiz daha önce baskıya girdiği için bu fotoğrafları önümüzdeki günlerde GÜNAYDIN'da göreceksiniz ama ilginç bir hikaye var Altıoklar'da da... Ünlü yönetmen 2001 yılına kadar geçerli olan, daha sonra kaldırılan 'Hamile kadınlar idam edilemez' hükmüne atıfta bulunuyor. Senaryo gereği hamile bir kadın idam edilmek üzere. Ancak hamile olduğu anlaşılınca darağacından indiriliyor, çocuğu doğduktan sonra idam gerçekleşiyor. Filmin finalinde zıbınlıklı bir bebek ve kefeni içinde bir kadın fotoğrafı görülüyor. Başrol oyuncusu daha da bomba! Yakında evleneceği, müstakbel eşi Nehir Erdoğan oynuyor idamı bekleyen hamile kadını... Mustafa Altıoklar ile Nehir Erdoğan Nebil Özgentürk'ü kırmayarak, ilk kez bu proje için kamera karşısına geçiyorlar. Daha bitmedi, neler var neler... l Zülfü Livaneli; Uğur Mumcu ile Paris'te yaşadıkları bir anı belgeselleştirecek. Mumcu'yu Güven Kıraç, Livaneli'nin 38 yaşındaki halini Emre Kınay oynayacak. l Ali Özgentürk; eğitim tutkusunu, Cumhuriyet kuşağından birinin gönlünü eğitime vermesini anlatacak. l Yılmaz Erdoğan; barış ve silahların susması paralelinde bir film çekecek. l Şerif Gören; 'Atatürk'ün evine bomba atıldı' diyerek kışkırtılanların azınlıklara saldırdığı 6-7 Eylül olaylarını işleyecek. l Cem Yılmaz; yine mizah yeteneğini konuşturacak. 1968'de dünyayı gezen ilk Türk denizcisi Sadun Boro'yla ilgili bir anektod çekecek. Türkiye'ye dönüşünde krallar gibi karşılanan Boro'yu babası ve dayısı da sandalla karşılamaya çıkar ama sandalın dibi deliktir! l Rutkay Aziz var bir de... Bir tiyatro yönetmeni olarak, bu proje için üç dakikalık bir tiyatro sahneleyecek. Konu da Sabahattin Ali ve türküsü 'Aldırma Gönül Aldırma...' Aziz bu kısa filmde Altan Erkekli'yi oynatmayı düşünüyormuş.

SEZEN VE FAZIL SAY
Nebil "Bu belgesel yaşadıklarımızın özeti olacak ama kesinlikle asık suratlı bir tarih değil! Sibel Kekilli 12 Eylül'le ilgili bir filmde oynamış ve 'Ben bunların yaşandığını bilmiyordum' demişti ya, gençlere tarihimizi anlatabilmek istiyorum" diyor. Belgeselin müzikleri için de Özgentürk, yakın dostlarına başvurmuş elbette; işi şansa bırakmaz o! Sezen Aksu'nun besteleyeceği bir Türkiye şarkısı dışında, Fazıl Say da özel olarak bir senfoni hazırlıyor. Tema müzikleri ise Ali Otyam imzalı. Anlatıcı, ünlü tiyatrocu Cüneyt Türel; yani seslendirmeyi yapıyor. Sponsor ise Denizbank, teklif de onlardan gelmiş zaten. Yayınlanacağı yer mi? Nebil "Henüz belli değil" diyor ama tüm kanallar Özgentürk'ün peşinde benim duyduğum kadarıyla...