Hayatları iki ellerinin ucunda

Yaşamla ölüm arasındaki birkaç saniyeyi meslek edinmiş 250 kişi var Türkiye'de. Hayatları parmaklarının ucunda... Onlar bana göre kendi kendilerinin cerrahı. Türkiye'nin dört bir yanına dağılmış bomba imha uzmanlarından söz ediyorum. Gönüllü olarak yaptıkları bu mesleği neden seçtiklerini hâlâ anlayamadığım bir grup uzmanla tanıştım. Hayat hikâyelerini, hiçbir ekstra maddi getirisi olmayan bu mesleğe başlamaya nasıl karar verdiklerini konuştum, ailelerinin endişelerini paylaştım, ama hâlâ işin içinden çıkamadım, bu adamlar neden bomba imha uzmanı oldu? Özellikle Ankara'da içinde 600 kilodan fazla bombayla ele geçirilen aracın bulunmasının ardından, bomba imha uzmanları daha çok ilgimi çekmeye başladı. Sanki arkadaşları gibi olmuş köpeklerle bomba arayan, bulduğunda imha etmeye çalışan bu insanlar nasıl yaşıyor, nasıl eğitimlerden geçiyordu? Ve en önemlisi ne kazanıyordu? Uzmanlar arasında emekliliğine birkaç yıl kalmış olanlardan biri yaptıkları işi "Adrenalin bağımlılığı," olarak adlandırıyor: "Çok klasik olacak, ama insanda önce vatan-millet sevgisi olmalı. Bomba uzmanlığı, polis memurluğunun kurmaylık sınıflarından biri. Ve İstanbul da bu işin akademisi. İş yoğunluğunun en çok olduğu, en fazla tecrübe kazanılabilecek yer burası. Ben bomba uzmanı oldum, çünkü polisliğin zirvesi bu."

'EŞİM HÂLÂ BİLMİYOR'
Daha genç bir başka uzman ise bu mesleği seçme nedenini şöyle özetliyor: "Farklı yollardan gidip, bir karakolda oturup, mukayyitlik yaparak da aynı maaşı alırsın, ama bunun hazzı başka. Bu hizmetin başka bir boyutu var; canını ortaya koyuyorsun. Bir de 'bomba ailesi', hakikaten çok güzel bir aile. O 250 kişinin hangisine telefon açarsam açayım 'Gel,' dediğimde gelir. Birbirimize sırtımızı dönüyoruz, aile olmak zorundayız." Polisliğin zirvesi olarak tanımlanan noktaya ulaşmak için üç yıllık polis memurluğu geçmişiniz olması gerekiyor. Daha da önemlisi, bu iş için gönüllü olup, bir dizi sınavdan geçiriliyorsunuz. Binlerce kişinin başvurduğu sınavı, sadece birkaç kişi geçebiliyor. Bu hayati kararı verirken, en büyük destekçileri aileleri değil. Çünkü bomba imha uzmanlarının ailesi, çocuklarını bu işten vazgeçirebilmek için elinden geleni yapıyor. Genç bomba imha uzmanı anlatıyor: "Annem bomba imha uzmanı olacağımı duyunca, 'Biz seni öl diye mi yetiştirdik?' diye krize girdi." Bir diğer uzman ise nişanlısıyla ayrılma noktasına geldiklerini söylüyor: "Gönüllü olmaya karar verdiğimde nişanlıydım, 'Ayrılırız,' dedi, 'Peki,' dedim. Sonuçta evlendik, ben de bomba imha uzmanı oldum. Şimdi eşime çaktırmıyorum, uzman olduğumu biliyor, ama müdahale etmediğimi, geri planda kaldığımı zannediyor. Hâlâ ne kadar riskli çalıştığımızı bilmiyor." Emekliliğine birkaç yıl kalan uzman ise diğer arkadaşları kadar şanslı değil. Henüz bu riski paylaşacak bir eş bulamamış: "Ben evli değilim. Kadınlar, uzman olduğumu söyleyince kaçıyor. Emekliliğe az kaldı, herhalde o zaman bulurum."

MAAŞ: 1352 YTL
Peki bunca fedakârlığın, hayatı hiçe saymanın getirisi sadece mesleki hazla mı sınırlı? Maalesef evet. Aldıkları maaş, girdikleri riskle boy ölçüşemeyecek kadar küçük. Zaten sohbet maaşa gelince yüzler asılıyor. Hatta bir uzman, "Belgeli konuşalım," diyerek, bordrosunu gösteriyor. Bordroda yazan rakam düşündürücü: 1352 YTL. Üstelik bu uzman, mesleğinde son derece kıdemli bir memur. Amerika'da bir bomba imha uzmanının maaşının 6 bin dolar civarında olduğunu öğrenmişler. "Hayatınızı riske atmanın bir tazminatı yok mu?" diyorum, "Elbette var," diyorlar, ama tazminat maaştan daha komik: "Ek 200 YTL ilave var bomba işiyle terörle uğraştığımız için. Gece ekstra bir durumda bomba patladığında ya da ihbar olduğunda birisinin sizi araması gerekmez, herkes kalkar, olay yerine gider zaten. Bir yılda 3 bin civarında arama, şüpheli paket, ihbarla uğraşıyoruz. 35-40 gerçek bombayla uğraşıyoruz. Ülkenin gündemine bağlı olarak da bu artıyor. Zaten bir seri başladığı zaman bir hafta ihbarlarla uğraşıyoruz. Büyük derbiler öncesi stadı arıyoruz. Devlet büyüklerinin programlarında aramalarımız oluyor. Bazen büyük olaylar olduğunda, hani gazetelerde yazar ya '10 maaş ikramiye kazandı!' diye, o rakam 500 YTL kadar..."