Konut kredisi peşinatı %15'e düşebilir

Pennslyvania State Üniversitesi Gayrimenkul Çalışmaları Enstitüsü Araştırma Direktörü Prof. Abdullah Yavaş, konut kredilerinde yüzde 25 minimum peşinatı çok katı gördüklerini ve bunun rahatlıkla yüzde 15'e düşürülebileceğini kaydetti.

2001 yılında European Economic Association tarafından akademik yayın kriterine göre yapılan sıralamada dünyanın ilk 500 ekonomisti arasında yer alan Prof. Yavaş, yaptığı açıklamada, Türkiye'de konut kredilerindeki büyüme potansiyelinin büyük ölçüde faizlerle ilgili olduğunu belirtti.

Yavaş, konut ne kadar ucuz olursa olsun örneğin 50 bin YTL'lik sosyal nitelikteki bir konutun bugünkü faiz oranlarıyla aylık ödemesinin çok yüksek olacağını söyledi. Türkiye ekonomisinin artık derinleştiğini, ülkenin ciddi bir politik dönemden geçmesine rağmen faizler ve Borsanın buna büyük reaksiyon göstermediğini ifade eden Yavaş, ''Faizlerin ne zaman ve ne kadar düşeceğini kimse öngöremez. Ama benim şahsi görüşüm, seçimlerden sonra bu istikrar devam ederse faizlerde ciddi düşüşler olacağı yönünde. Bu da tutsat piyasalarına çok ciddi yansıyacak ve ev fiyatlarını yukarıya çekecek'' diye konuştu.

''YÜZDE 25 ÇOK, YÜZDE 15'E DÜŞÜRÜLEBİLİR''

Kullandırılan konut kredisinde alınan peşinata işaret eden Yavaş, şu görüşleri aktardı:

''Konut kredilerinde yüzde 25 minimum peşinatı çok katı görüyorum. Yüzde 25 az para değil. İnsanlara belki birkaç yıl konut sahibi olmayı erteletiyor. Bankalar açısından sebebini anlıyorum. Sektör geçmişte büyük kriz yaşadı. Sütten ağzımız yandığı için şimdi yoğurdu üfleyerek yiyoruz. Yine de yüzde 25 çok fazla. Bu, rahatlıkla yüzde 15'e düşürülebilir.''

Kredilerde zorunlu tutulan hayat sigortalarıyla ilgili olarak da Prof. Yavaş, ''Zorunlu tutulan hayat sigortasını anlamıyorum. Çok enteresan bir savunma var; (tüketiciyi koruyoruz)... O seçim tüketiciye bırakılmalı. Tüketici, hayat sigortası almak istiyorsa alsın. Çünkü bu maliyeti yükseltiyor ve aylık ödemeyi artırıyor. Bankalar biraz da risk alsınlar''

Zorunlu hayat sigortasının maliyetleri artırması nedeniyle sisteme zarar vereceğini savunan Yavaş, ''Belki benim çoluk çocuğum yok, belki var onlar benden zengin. İstemeyebilirim. Bu doğal bir hakkım olmalı'' dedi.

''ERKEN ÖDEME CEZASI, PAZARLIK MESELESİ...''

Prof. Abdullah Yavaş, Türkiye'de erken ödeme cezası konusunda ''yüzde 2 ceza var'' şeklinde yanlış bilginin yaygın olduğuna dikkati çekerek, ''Halbuki bu, pazarlık meselesi. Kanun, 'yüzde 2'yi geçemeyecek' diyor. Oturursunuz bankayla bunun pazarlığını yaparsınız. Hakikaten rekabet varsa, bankaların bu konuda tüketiciye değişik alternatifler sunması gerekir'' değerlendirmesini yaptı.

Temerrüt için ise en belirleyici faktörün konut değerleri olduğuna işaret eden Yavaş, faizlerde düşüş beklentisi, büyüyen ekonomi, artan gelir durumu ve genç nüfustan dolayı Türkiye'de gayrimenkul fiyatlarının sağlıklı bir şekilde daha da artacağına inandığını dile getirdi.

İhtiyaç sahibi kişilerin konut alımını ertelemesinin iyi bir fikir olmadığını belirten Yavaş, Türkiye'deki gayrimenkul fiyatlarının bu seviyelerden daha da düşmeyeceğini, ancak yavaş bir trendle de olsa artacağını söyledi.

''GAYRİMENKUL GERÇEKTEN İPOTEKLİ, BANKALAR RAHAT''

Prof. Abdullah Yavaş, normal konut kredilerinde bankaların gayrimenkule el koymalarının zor olduğuna ve bu sürecin birkaç yılı bulabildiğine dikkati çekerek, tutsat sisteminde ise gayrimenkulün gerçek anlamda ipotek görevi gördüğünü ifade etti. Yavaş, ''Bu nedenle faizler biraz düştü, bankalar şimdi daha rahat'' dedi.

Önceden alınan kredinin tutsat sistemine geçmesi durumunda borcun 2 ay üst üste ödenmemesi halinde bankanın 3. ayda gayrimenkule el koyabileceğini belirten Yavaş, ''Alan kişi önünü görebiliyorsa, temerrüte düşme durumunun olmadığı konusunda kendisine güveniyorsa tutsat sistemine geçebilir. Eğer belirsizlikler varsa geçmeyebilir. Ancak Türkiye'de temerrüt oranlarının düşüklüğü dikkate alındığında genel olarak insanların tutsat sistemine geçeceğini düşünüyorum'' şeklinde konuştu.