 |  |
Büyük oyun
Yüzyılımızın en stratejik konusu olan "Enerji güvenliği", ABD ile Rusya arasında "Büyük oyun" diye tanımlanan müthiş bir satranç partisine sahne oluyor ve nefes kesici hamleler birbirini izliyor.
Türkiye'nin iç karartan gündeminden bunalanların ağızlarını tatlandırmak için son hamleleri anlatalım.
Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev hafta başında Moskova'da Rusya Başkanı Vladimir Putin'le biraraya geldi. İki saat süren görüşmeden çıkışta Putin'in yüzü asıktı. Çünkü "Kazak petrollerini Karadeniz'deki Rus limanı Novorssisk'e ulaştıran boru hattının kapasitesini artıralım" önerisine Nazarbayev sıcak bakmamıştı. Rus lider bu hamlesiyle Kazakistan'ın BaküTiflisCeyhan hattına katılmasını önlemeyi amaçlıyordu.
Nazarbayev öneriyi reddetmekle kalmadı, Moskova basınının "Rusya'nın ABD'ye karşı büyük zaferi" dediği BurgazDedeağaç boru hattı için "Biz petrolümüzü pompalatmazsak beş para etmez" diye gözdağı da verdi.
Bu hafta Moskova'nın ikinci konuğu Macaristan Başbakanı Ferenc Gyurcsany oldu. Putin'in ona da özel bir önerisi vardı: "Mavi Akım" . Bu proje, Samsun'dan Macaristan'a gaz boru hattı inşasını öngörüyor ve Putin böylece ABD-AB'nin projesi Nabucco'nun önünü kesmeyi amaçlıyor.
Nazik ama güçlü baskılara rağmen Gyurcsany teslim olmadı, "İki proje de hayata geçirilsin. Avrupa'ya gazın yarısı Mavi Akım'la, öbür yarısı Nabucco ile gelsin" diye kestirip attı.
Putin'in düşkırıklığıyla sonuçlanan iki hamlesine ABD esaslı bir karşılık verdi: Üç gün once Washington'da ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice ile Azerbaycan Dışişleri Bakanı Elmer Mehmetyarov, "Hazar bölgesi enerji güvenliği için işbirliği mutabakat zaptı"nı imzaladılar. Amaç: "Yeni nesil boru hatları inşa etmek".
Her yol Türkiye'ye çıkıyor
Gerek anlaşmada, gerekse açıklamada bir dizi masum sözcüğün peşpeşe sıralanmasına aldanmayın, bu "Memorandum" aslında yılın en önemli olaylarından biri. Çünkü "Yeni nesil boru hatları" ifadesiyle Rusya'yı çelmelemeyi amaçlayan ve 2012-2014 arası bitirilmesi öngörülen bir dizi proje kastediliyor. Sayalım:
1-Bakü-Tiflis-Ceyhan hattına Kazak petrollerinin de bağlanması: Kazakistan'ın 54 milyon ton olan yıllık petrol üretimi 2015'te 150 milyon tona çıkacak. Proje, Kazak petrolünün Hazar Denizi'nden tankerlerle Bakü'ye naklini, oradan da boru hattına pompalanmasını öngörüyor. Kazakistan geçen Haziran'da projeye onay verdi.
2-Azeri doğalgazını Türkiye-Yunanistan-İtalya boru hattıyla Avrupa'ya ulaştırmak.
3-Yine Azeri gazını Türkiye-Bulgaristan-Macaristan-Avusturya boru hattıyla Avrupa'ya taşımak. "Nabucco" işte bu projenin adı. Ve TürkmenistanKazakistan boru hattıyla birleştirilerek, bu iki ülkenin gazının da AB'ye ulaştırılması amaçlanıyor.
4-Samsun-Ceyhan petrol boru hattı.
5-ABD'nin planlarında ayrıca Kuzey Irak ile Ceyhan arasında petrol boru hattı döşenmesi de yer alıyor. Bu da Kürt bölgesinde bulunan veya bulunacak petrol yataklarının Türkiye'den dünya pazarlarına ulaştırılmasını sağlayacak.
Kısacası, Washington'da imzalanan "Mutabakat Zaptı" ile Avrasya'nın stratejik haritası değişecek.
Saydığımız projelerin bir ortak noktası var: Hepsi ya Türkiye'de bitiyor, ya Türkiye'den geçiyor. Bu da, Türkiye'nin Avrasya'nın "Sinir merkezi" konumuna gelmesi anlamını taşıyor.
Anlatmaya sözcüklerin yetersiz kaldığı önemdeki bir ülkenin istikrarsızlığa sürüklenmesine hiç seyirci kalınabilir mi? Cumhurbaşkanlığı tartışmalarını bir de bu açıdan değerlendirin.
|
