SMS: AY yaz boşluk bırak mesajını yaz 4122'ye gönder
Final hazırlığı kurda dalgayı keser mi?
Yerlilerin dövize yönelmesinde yeni küresel dalgalanmaya ve çifte seçime hazırlık etkiliydi. Beklentiler büyük ölçüde gerçekleşti. Yerlilerin dövizde olması, Hazine ve kamu bankalarının kasasının döviz dolu olması kurda hızlı çıkışı engelliyor.
Geçen hafta ABD'de açıklanan enflasyon verileri normalde olumsuz bekleniyordu. Ancak gerçekleşme daha da olumsuz oldu. Bu nedenle cuma gününü piyasalar olumsuz kapattı. Bir iyi, bir kötü seyirle piyasaların kararsız gidişi sürüyor.
- MerkezBankalarıtoplantıları - Bu hafta dünyanın üç büyük merkez bankasının arka arkaya faiz toplantıları yapılacak. Salı günü Japonya, çarşamba günü ABD ve perşembe günü de Avrupa merkez bankaları faiz kararlarını açıklayacak. Küresel piyasaların dalgalanma dönemlerinde merkez bankalarının yol göstericiliği daha bir önemli hale geliyor. Üç merkez bankasından da faizleri artırma veya yükseltme yönünde bir karar beklenmiyor. Çünkü Japonya ve Avrupa geçen toplantısında zaten faiz artırımını yapmıştı. ABD'de ise daha çok düşürme yönünde beklenti oluşabilirdi ama enflasyonun yüksek gelmesi bunu engelledi. Ancak bu demek değil ki, merkez bankalarının açıklamaları etkili olmayacak. Özellikle de ABD merkez bankası Fed'in. Çünkü son dalgalanmaya Fed eski başkanı AlanGreenspan' in açıklamaları yol açtı. Mortgage kredi batağı konusunda uyarı yine eski başkandan geldi. Dolayısıyla Fed'in yeni başkan BenBernanke' nin yeni bir durum değerlendirmesi yapmaya ve kredibilite kaybını önlemeye ihtiyacı var. Fed, daha ihtiyatlı tahminler yapabilir.
- Türkiye'yeetkisi - Dış piyasalardaki asıl dalgalanma ve kötüleşme hisse senedi borsalarında gerçekleşiyor. Türkiye'ye yansıması da yine bu kanaldan oluyor. Yabancı çıkışına paralel kurda bir artış ve dalgalanma görüyoruz. Ancak bunun boyutu hisse senedi piyasasından daha küçük kalıyor. Faiz piyasası ise dış dalga karşısında en az etkilenen piyasa. Hem Türkiye'de faizler yüksek, hem bu piyasada yerliler daha etkili. Üstelik dünyada da faiz konusunda karışık bir seyir sözkonusu. Dalganın hisse senedi kanalıyla yürümesi bir yerde Türkiye'nin avantajı. Çünkü bu piyasa Türkiye'de göreli olarak küçük. Aynı zamanda da üçte ikisi yabancıya ait. Bir anlamda düşüşlerden yabancılar daha fazla zarar görecek. Borsa gerilemesinden de ekonomi, gelişmiş ekonomiler kadar zarar görmeyecek.
- Kurdalgalanması - Yabancıların satıp borsadan çıkmaya kalktıkları oranda kuru yükseltici etkileri olabilecek. Bir de tahvil piyasasından çıkışlarının kura etkisi olabilir. Ama arada da son gelenler dışında fazla bir hareket gözlenmiyor. Yabancılar dışında yerlilerin de dövize, kuru sıçratacak düzeyde bir talepleri yok. Bitişikteki tabloda da yer alıyor. Yerlilerin döviz talebi son aylarda 1.5 milyar dolar civarında. Geçen yıl ortasında 60.2 milyar dolar olan döviz hesapları sürekli artarak 2 Mart tarihinde 78.9 milyar dolara vardı. Yerlilerindövizeyönelmesindeyenibirküreseldalgalanmayave2007'deyapılacakçifteseçimehazırlıketkiliydi. İşte şimdi bu iki olguyu birden yaşıyoruz. Dövizeyatırımyapanlarınbeklentileribiranlamdavebirölçüdegerçekleşmeyolunagirdi. Kurun yükseldiği düzeylerde yerlilerin döviz satma alışkanlığı olduğunu da geçmiş dalgalanmalardan biliyoruz. Bizzatyerlilerindövizdeolması,kurlardahızlıdalgalanmayıvehızlıçıkışıengelleyenbirfaktör. Bundan sonra da yerlilerin dövizdeki pozisyonu dalga boyunu küçültücü etki yapabilir.
- Dalgayahükümetinetkisi - Kurun yükselmesini ve kontrolden çıkmasını en azından seçim öncesinde hiç istemeyecek taraflardan biri de hükümet. Çünkü, kurun fırlaması ekonomideki bütün başarıların cilasını döker, geniş kitleleri fakirleştirir. Bu nedenle kurun yükselmesi seçimde oylarını olumsuz etkiler. Bu açıdan hükümet seçim öncesinde kuru yükseltmemek için hemen her şeyi yapabilir. Bu nedenle de BaşbakanErdoğan tarafından "final" diye tanımlanan seçimöncesindehemHazine'ninhemdekamubankalarınınkasasıdöviz dolu. Kurunherhangibirzıplamasındadabudövizlerpekalasatılabilir. Tıpkı 2006 dalgalanmasında TMSF'nin yaptığı gibi. Sadece Hazine'nin Merkez Bankası'nda tuttuğu döviz cinsinden parasının 15 milyar dolar civarında olduğu düşünürse, bu konuda hükümetin etkisi ortaya çıkar. Yani hükümetinelindekuruyükseltmemekiçinyeterincemalzemevar. Yeter ki dış dalga yumuşak kalsın ve kalıcı yurtiçi risk ortaya çıkmasın.
- Sonuç - " Hepimizhendeğiniçindeyizamabazılarımızyukarıyayıldızlarabakıyor"Oscar Wilde
