  |
|
DTM'den cevap var ancak!..
Dahilde işleme rejimi (DİR) yazılarım üzerine DTM İhracat Genel Müdürü Ali Boğa imzası ile 6 sayfalık bir açıklama geldi. Aslında gelen pek de açıklama sayılmaz. Sorduğum sorulara cevap yerine dostlar alış verişte görsün diye DTM'nin web sayfasında yer alan teorik tanımlamaların bir bir örneğini yollamışlar. Ancak, önemli bulduğum bazı bölümleri yazıda yer aldığı şekli ile aktarıyorum.
"İhracat Odaklı Kalkınma Modeline 24 Ocak 1980 tarihinde geçtiğimiz" vurgulanmakta, "ihracatçılarımızın enerji, işçilik, firansman ve istihdam gibi girdi maliyetlerinden kaynaklanan dezavantajlarını azaltarak rekabetçi olabilmeleri için ihraç edilecek ürünlerin bünyesine giren ham maddeleri uluslararası piyasalardan temin etmelerinin bir zaruret olduğu" ifade edilmektedir.
Yaptığım değerlendirmelerde, AB ülkeleri ve diğer gelişmiş ülkelerde DİR rejiminin toplam ihracat içerisinde ortalama oranını yüzde 10 ve en fazla ise yüzde 15 olarak belirtmiştim. Sayın Boğa yazısında "bu ülkelerde uygulanan oranın yüzde 10'un altında kaldığını" kabul etmektedir. Yani bu konudaki değerlendirmemi onaylamaktadır.
Hiçbir kolaylık yok!
Ben yanlış bilgi veririm endişesi ile Türkiye'deki DİR uygulamasının toplam ihracatımız içerisindeki oranını vermemiştim. Sayın Boğa, bu oranın "2006 yılı için yüzde 51 olduğunu" belirtmektedir. Yani, 85 milyar doları aştığını ifade ettiğimiz ihracatımızın 43.5 milyar doları DİR kapsamında ülkemize vergilerden ve KDV'den ari olarak giren ürünlerin ihracatından oluşmaktadır. Biraz konuya vakıf olan kimselerin bu oranın diğer ülkelerdeki uygulamanın tam 5 katı seviyeye ulaşmış olmasının ne anlama geldiğini yorumlayabileceği için ben hiç değinmiyorum.
DİR kapsamında yapılan ithalatlarda kolaylık sağlamak üzere "indirimli teminat" sistemi uygulanırken "yerli ara madde, hammadde veya ambalaj malzemesi satın almak durumundaki ihracatçılarımızın da KDV istisnasından yararlanabilecekleri" belirtilmekte ancak bu konuda hiç bir kolaylık ve uygulama oranına ilişkin veriye yer verilmemektedir. "İç finansman ve vadeli satış imkanı yetersiz olduğundan yerli ürüne nazaran DİR kapsamından finansmanının daha kolay olduğunu," Genel Müdürümüze hatırlatmak zorundayım,
1999-2005 yılları arasında 1.919 adet dahilde işleme izin belgesine müeyyide uygulandığı, 307 adedinin re'sen kapatıldığı, 97 adet belge nin soruşturmaya tabi olduğu belirtiliyor. Acaba bu rakamlara 1999 yılından bu yana Resmi Gazete'de yayımlanan ve sayısını dahi hatırlayamadığım Bakanlar Kurulu kararları ile konuda sağlanan af, erteleme, ve re'sen cezasız kapatmalar dahil mi? Herhangi bir bilgi veri yer almıyor.
Tarım ürününe DİR
Türkiye'de de tarım ürünleri için dahi DİR belgesi verildiği, ancak bazı kısıtlamaların bulunduğunu, tarım ürünleri için de DİR belgesi kullanıldığını asla tahmin edemezdim. Fire oranlarının sektör temsilcisi sivil toplum kuruluşları ile birlikte belirlendiği ifade edilmekte ancak fire oranlarına ilişkin herhangi bir bilgiye yer verilmemektedir. "Kapatma" olarak ifade edilen işlemlerin Müsteşarlığın bağlı kuruluşları tarafından yürütüldüğü ifade ediliyor.
Ancak bu kuruluşların İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterlikleri olduğu belirtilmektedir. Bu kuruluşlar, hukuksal anlamda devlet memurlarının tabi olduğu hukuki yetkinlik ve sorumluluk ile cezai ehliyet anlayışının tamamen dışında sivil toplum kuruluşları olduğu belirtilmemektedir.
'Özel fatura' tarif edilmekte, ancak gümrüklerimizin bilinen durumuna rağmen ihracata oranla her türlü kontrol ve denetimden arındırılmış olan 'özel fatura' nın ihracat kapsamında DİR kapatmasında da kullanıldığı belirtilmemektedir.
Otomotiv sektöründe toplam ihracatımızın 14.5 milyar dolar olduğu, 1999-2005 yılları arasında bu sektörde DİR kapsamında döviz kullandırma oranın yüzde 51 ile yüzde 84.9 arasında değiştiği bir başka ifade ile köşemde yer alan bilginin dolaylı teyidi anlamına gelmektedir.
Tartarak cevap verin
Anlamada güçlük çektiğim üzerinde düşündüğüm ifade "DİR'in ihracatçımıza sunulmaması halinde başta işsizlik yoksulluk ve sosyal barış konularındaki olumlu gelişmelerin menfi etkilenmesi olasılığının mevcut olduğu" bilgisidir! Ben herhangi bir yorum yapmadan konu ile ilgili kesimin ve okuyucularımın bilgisine sunuyorum.
Günlerce yazıp sordum. Uzun bir aradan sonra gönderdikleri altı sayfalık teorik bilgilerin sorularıma cevap olmadığını gönderenler gayet iyi biliyor. Onlara tavsiyem, karşılarında Bakan'larından daha iyi konuya vakıf biri var. Yazacakları her kelimeyi tartarak yazmaları.
|
