Şener, 'Sona Doğru Osmanlı' kitabında yabancı banka hâkimiyetini anlattı
Kabinenin, özgün görüşleri ile tanınan ismi Başbakan Yardımcısı Abdüllatif Şener, Sona Doğru Osmanlı" başlıklı kitabının yazımını tamamladı. Birleşik Kitabevi'nden çıkan eserde, Osmanlı'daki değişim sürecine ilişkin dirençler, değişimin maliyeti, Tanzimat döneminde başlayan reform hareketleri, bütçe ve maliye politikaları ile bankacılıkta yabancı hâkimiyetinin yarattığı sorunlar ele alınıyor. Doçent olan Şener'in daha önce yazdığı kitaplarla, çok sayıda makalesi halen BDDK üyesi olan Hüseyin Al tarafından derlendi. Şener'in bir dönem öğrencisi olan Al, Yunan sermayesine banka satışına karşı duruşu ile dikkatleri çekiyor. Şener, halen CHP milletvekili olan ve hocal ı ğ ı n ı da yapan Oğuz Oyan'a da teşekkür ediyor. 195 sayfalık kitap 5 bölümden oluşuyor. Birinci bölümde Osmanlı bütçeleri inceleniyor. İkinci bölüm, İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin mali politikalarını ele alıyor. Üçüncü bölümde Tazminat Dönemi Osmanlı maliyesine, dördüncü bölümde vergi reformlarına son bölümde ise Osmanlı mali düşüncesinin çağdaşlaşmasına yer veriliyor.
ÇİN
VE İNGİLTERE ANALİZİ Şener, Gündüz Ökçün'ün eserleri ile desteklediği yabancı bankalar konusunu kitabında şöyle yansıtıyor: "Galata bankerleriyle kurulan ilişkilerle başlayan olaylar, Osmanlı maliyesini denetleyen yabancı bankalar hâkimiyetini doğurdu. 1847'den itibaren devlet hazinesi çerçevesinde spekülatif hareketlerden pay almak için tek şubeli ve küçük bankaların kuruluşuyla başlayan bankacılık hareketi, 1881'den sonra Avrupa sermaye gruplarının hâkimiyetinde büyük bankalarla sürdü. Yabancı hâkimiyeti 1. Dünya Savaşı yıllarına dek sürdü. İkinci Meşrutiyet sonrasından savaş yılına kadar kurulan bankaların büyük çoğunluğu yabancı sermayeye aittir. Savaş yılları milli bankacılık hareketinin canlandığı yıllar oldu."