|
25 yaş sendromu...
Anayasa'da yapılan değişiklik gereği, seçim erken de yapılsa 25 yaşındakiler milletvekili adayı olabilecek mi?
Veya bağımsız adaylar, birleşik oy pusulasında mı yer alacak, yoksa geçmişteki gibi ayrı pusulalarda mı gösterilecek?
TBMM'nin dün Genel Kurul gündemini İçişleri Bakanı Abdülkadir Aksu hakkında verilen gensorunun ön görüşmesi oluştururken, kulisteki tartışma yukarıdaki iki soru üzerineydi.
Tartışmanın doğmasına yol açan neden ise bu yıl seçimin zamanında, yani kasımda değil de daha erken bir tarihte yapılacağının kabul ediliyor olması...
Özellikle de iktidar partisinin, "seçimi erken bir tarihte yapacağız" söyleminin ardından, "25 yaşındakilerin milletvekili olmasında bir sakınca yok" iddiası.
Muhalefetin de buna karşı, Anayasa'nın 67'nci maddesindeki "Seçim kanunlarında yapılan değişiklikler, yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde yapılacak seçimlerde uygulanamaz" gerekçesini öne sürmesi.
Çiçek: Aday olurlar
İktidar partisinin ortaya koyduğu gerekçeden yola çıkarsak...
Adalet Bakanı Cemil Çiçek dünkü sohbetimize, seçimin erken bir tarihe alınması halinde 25 yaşındakilerin de aday olmasına bir engel bulunmadığını belirterek başladı.
Çiçek gerekçesini de şöyle ortaya koydu:
"Anayasa'nın 76'ncı maddesinde yaptığımız değişiklikle 25 yaşa aday olma hakkını verdik. Bu hak verildiğinde seçimin kasımdan önceki bir tarihte yapılacağına ilişkin bir veri veya karar yoktu. 25 yaşındakiler için kazanılmış hak oldu. Seçim erken bir tarihe alınırsa, bu hakkı kazandıkları için aday olmalarında engel yok."
Anayasa'nın "değişiklikler yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde yapılacak seçimde uygulanamaz" hükmünü taşıdığını anımsattığımızda ise Çiçek'in yanıtı şöyle oldu:
"Anayasa'nın bu maddesine göre de bir sakınca yok. Çünkü değişiklikler yapıldığında seçimlere hala bir yıl vardı. Aynen emeklilik süresi gibi. Bayanlar için emeklilik süresi 20 yıl iken, birden 25'e çıkarılsa, süresini doldurmuş kişiye siz '5 yıl daha bekleyeceksin' diyebilir misiniz?"
Bağımsızların durumu
Çiçek'e göre seçimin erken yapılması halinde, değişiklik çerçevesinde bağımsız adaylar da birleşik oy pusulalarında yer almak zorunda.
Sohbetimizde bir gazeteci arkadaşımız, "Partinizden, Anayasa Komisyonu Başkanı Burhan Kuzu böyle düşünmüyor" dedi.
Çiçek, Kuzu'nun yorumu hakkında bilgi sahibi olduğunu belirtip devam etti:
"Benim hukuki yorumuma göre birleşik pusulada yer almak zorundalar. Çünkü değişiklik yapıldığında, seçimin zamanında yapılacağı öngörülüyordu..."
CHP'nin bakışı...
Muhalefetin yaklaşımı ise bunun ötesinde.
CHP Genel Sekreteri Önder Sav, iktidardan gelen bu iddiaları "tartışılır dahi bulmadıklarını" belirterek söze girdi.
Sav, "bir yıl sınırlaması" Anayasa'da durduğu sürece kasımdan önce yapılacak seçimde 25 yaşa milletvekili adaylık hakkı verilemeyeceğini söyledi.
Yüksek Seçim Kurulu'nun da bunun ötesinde bir karar almasının söz konusu olamayacağını vurguladı.
"Erken yapılacak seçimde bu yönde bir karar çıkarsa ne yaparsınız?" sorusuna ise verdiği yanıt dikkat çekiciydi: "Yargı mensupları Anayasa'yı ihlal edecek mi diyorsunuz? Ben inanmam..."
Gençlerin de politikaya kazandırılması için yapılan Anayasa değişikliğinin geldiği nokta böyle.
Zamanında gerçekleştirilmeyen, son dakikada yapılan Anayasa değişikliği, geçmişte olduğu gibi bugün de yine tartışma konusu.
Sorunu çözmek de yine yargıya kalacak.
|
