kapat
   
02 Şubat 2007 Cuma
 
SABAH Gazetesi
 
Servislerimiz
Bizimcity
Sizinkiler
emedya.sabah.com.tr
Google
Google Arama
 
Mehmet Barlas @ SABAH
SMS:
MB yaz
boşluk bırak
mesajını yaz
4122'ye gönder
 

Demokrasi gibi derin devlet de Türk icadı değil...

Sovyet döneminde Moskova'yı ziyaret eden bir Batılıyı, büyük büyük portrelerin sergilendiği bir müzeye götürmüşler. Rehber portrelerdeki kişilerin kim olduğunu anlatmaya başlamış:
- Bu radyoyu bulan İvan, bu ampulü bulan Leonid, bu telgrafı bulan Lavrof, bu uçağı bulan Mihail...
Batılı ziyaretçi itiraz etmiş:
- Ama radyoyu Marconi, ampulü Edison, telgrafı Morse, uçağı Wright Kardeşler bulmadı mı?
Rehber cevap vermemiş. Resimlerin önünde yürümeye devam etmişler ve en büyük portrenin önüne gelmişler. Batılı ziyaretçi " Bu kim " diye sormuş. Rehber gülümsemiş:
- Bu da bütün bu isimleri bulan Vladimir, diye cevap vermiş soruya.
İçe dönük yaşadığınız ve kitaplarla fazla ilginiz olmadığı takdirde, sizler de her şeyin Türkiye'de icat edildiğini sanabilirsiniz. Siyasi sisteminizi ve temel yasalarınızı Batı'dan aldığınız halde, demokrasiyi de ve hatta " Derin devlet "i de Türk icadı sanabilirsiniz.

INVISIBLE GOVERNMENT
Totaliter ve otoriter rejimlerde, " Derin devlet ", devletin kendisidir. Devlet hukukun üzerinde olduğu, denetlenemediği ve eleştirilemediği için, " Koruma refleksi " gereği asar, keser, bastırır, susturur.
Demokrasilerde de devlet ve devletin kendini koruma refleksi vardır. Ama bazıları, seçilmiş siyasetçilerin devleti gereğince koruyamayacaklarını düşünürler. Ve hatta bazıları, seçilmiş siyasetçileri ve demokrasinin beraberindeki farklılıkları da, devlet açısından " Tehdit " olarak görür. Bu şekilde hukuk ve denetim dışı eylemlerle, devleti koruduklarını varsayarlar. İngilizce'de " Derin devlet " yerine " Invisible Government " kavramı kullanılır. Yani " Görünmeyen Hükümet " denilir buna. Bu konudaki temel kitaplardan biri olan ve Wise, David and Ross, Thomas B. tarafından yazılan " The Invisible Government "ı, Google'dan tam metin olarak indirebilirsiniz. (a.g.e. New York: Vintage Books, 1974.) Bu kitapta Amerikan derin devletinin, Kongre denetimi dışında dünyada koyduğu eylemler tanık ifadeleriyle anlatılır.
Bunun gibi eski Amerikan başkanlarından Eisenhower'in ünlü 1961 tarihli konuşmasında da " Military-Industrial Complex "in, Amerikan demokrasisini tehdit ettiği vurgulanır. Eisenhower'e göre teknolojinin yoğunlaşması, askeri harcamaların anlaşılmasını ve denetimini zorlaştırmış ve askerlerle savaş sanayicilerinin oluşturduğu birliktelik, ülkenin kaynaklarını, eğitimin, sağlığın aleyhine emmeye başlamıştır.

DE GAULLE
İngiltere'de derin devleti 007 Bond filmlerinde görürüz. Ama mesela 1960'larda İşçi Partisi iktidar olunca aralarında savaş kahramanı Mareşal Montgomery'nin ve bazı basın patronlarının da olduğu bir topluluğun, devleti komünistlerden kurtarmak için askeri darbe girişiminde bulunduğunu, dönemin İçişleri Bakanı ve sonraki Başbakan Callaghan'ın anlattıklarından öğreniriz.
Bunun gibi Cezayir'in Fransa'dan kopmaya çalıştığı 1950'lerin sonunda, kendilerini derin devlet sanan bazı generaller ve bürokratlar darbe yapmaya çalışmış ama Fransız devletinin kendini koruma refleksi, " En derin devlet "i yani De Gaulle'ü iktidara getirmişti.
Tabii ki bizde de demokrasiye geçildikten sonra bir " Derin devlet " oluştu. Bu derin devlet bazen seçilmişleri, bazen de düşünce akımlarını tehdit olarak gördü. Örneğin 28 Şubat dönemindeki " Andıç "ları, " Şeffaf devlet " mi yazdı ve gazetelerde yayınlattı? Bu andıçlarda hedef gösterilenlerden Akın Birdal öldürülmek istenmedi mi?

RUTİN DIŞI İŞLER
Veya dönemin Cumhurbaşkanı Demirel, Batman'daki kayıp silahlar için " Devletin bazen rutin dışı işleri olur " demedi mi?
Devlet tabii ki kendini koruyacak ve korumalı da. Ama aynı şekilde devleti, derin devletin eylemlerinden de korumak gerekir. Çünkü bu eylemler bazen devletle milleti karşı karşıya getirebilir. Bu konuyu tartışan Deniz Ülke Arıboğan, Akşam'daki yazısında seçenekleri, bizim de katıldığımız şu noktaya bağlamıştı:
- Derin devletten kurtulmanın iki farklı seçeneği bulunuyor. Ya demokrasinin ve sivil toplumun güçlenmesinin yollarını açmak ya da devletin totaliter sistemlerdeki devlet gibi davranmasına ses çıkartmamak. Her iki modelin de başarılı ve başarısız örnekleri var. Seçim bizim!

YAZARIN ÖNCEKİ YAZILARI
 Siyasette "Dön baba dönelim" felsefesi...   / 01-02-2007
 Bizi birbirimize hangi ortak payda bağlıyor?   / 31-01-2007
 Cumhurbaşkanı seçimi AK Parti'nin bir iç meselesi mi?   / 30-01-2007
 "Vizyon"da hem icraat hem de bugünü anlamak öğeleri vardır   / 29-01-2007
 Yeni dünya düzeni kurulurken biz ne yapmalıyız...   / 28-01-2007
 Bir büyük boşlukta bozuldu büyü...   / 27-01-2007
 Ömer Sabancı TÜSİAD'ı, demokrasiye de hizmet etti...   / 26-01-2007
 Siyaset İsmail Cem'e değil, İsmail Cem siyasete katkıda bulundu...   / 25-01-2007
 Nihayet sessiz çoğunluğun sesini de duyduk...   / 24-01-2007
 CHP muhalefeti AK Parti'yi de daha sağa itmedi mi?   / 23-01-2007
YILMAZ ÖZDİL
Uçun ey ahali!
Kravat sevmem....
ERGUN BABAHAN
Kıbrıs'ta son durum
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti...
MEHMET BARLAS
Demokrasi gibi derin devlet de Türk icadı...
UMUR TALU
Evet, gerçek nedir!
Yine zor bir olayı, anlatması dahi...
FATİH ALTAYLI
Pamuk kaçtı
Önceki gün ilginç bir haber aldım.
ERDAL ŞAFAK
Yakın geçmiş
Rauf Denktaş'ı sevenlerin...
'Tahran haritadan silinir'
Fransa Cumhurbaşkanı Chirac, diyalogdan yana olan tavrını değiştirdi...
Polis ikinci kez Blair'i sorgulamış
İngiliz polisinin, işadamlarına bağış karşılığı asalet unvanı...
-14 derecede futbol dondu
-14 derecede futbol dondu
G.Saray'ın Kayseri'de Erciyes ile oynadığı kupa çeyrek finalinde...
 
    Günün İçinden | Yazarlar | Ekonomi | Gündem | Siyaset | Dünya | Televizyon | Hava Durumu
Spor | Günaydın | Kapak Güzeli | Astroloji | Magazin | Sağlık | Bizim City | Çizerler
Cumartesi | Pazar Sabah | Sarı Sayfalar | Otomobil | Dosyalar | Arşiv | Künye | Ana Sayfa
   
    Copyright © 2003, 2007 - Tüm hakları saklıdır.
MERKEZ GAZETE DERGİ BASIM YAYINCILIK SANAYİ VE TİCARET A.Ş.
Üretim ve Tasarım   Merkez Bilgi Grubu